-
konkubinat24.03.200324.03.2003Termin konkubinat definiowany jest jako „trwałe pożycie mężczyzny z kobietą bez zawarcia związku małżeńskiego” (słownik dostępny w serwisie internetowym PWN). Czy owo „pożycie”, w tym konkretnym przypadku, jest wspólnym życiem, czy raczej obcowaniem fizycznym (pożyciem seksualnym)? Innymi słowy: czy konkubinatem można określić niesformalizowany związek dwojga partnerów, którzy mieszkają razem, lecz nie utrzymują kontaktów płciowych? Z góry dziękuję za pomoc.
Robert -
liczebniki24.10.200224.10.2002Począwszy od 5 wzwyż jest wyraźna zależność liczebników porządkowych od głównych: pięć – piąty, sześć – szósty, siedem – siódmy, osiem – ósmy… To kreskowane ó w wyrazach szósty, siódmy, ósmy – jest odmienne, wymienia się na e lub o w odpowiednim liczebniku głównym. Tę samą wspólność rdzenia czuje się w parze trzy – trzeci, ale brak jej w przypadku liczebników 1, 2 i 4. Ta trójka (albo ta czwórka) psuje cały porządek. Dodatkowo w parach dwa – drugi oraz cztery – czwarty zgadzają się pierwsze (a nie zgadzają dopiero drugie) głoski – i nie tylko jest to intrygujące, ale dodatkowo może sprawiać trudność ortograficzną, jeśli się zbyt mocno pokojarzy drugi z dwa czy dwoje (takie silne skojarzenie obserwuję u swojego dziecka, które notorycznie chce pisać drógi, uzasadniając to właśnie tym).
Chciałbym spytać o etymologię liczebników porządkowych. Czy to tylko zbieg okoliczności (te pierwsze głoski), czy rzeczywiście istnieje etymologiczne powiązanie wewnątrz par dwa – drugi i cztery – czwarty? -
przecieżby?18.09.201118.09.2011Dzień dobry,
moje pytanie dotyczy pisowni by z partykułami, szczególnie zaś z jedną – przecież. W SO przy haśle przecieżby jest odnośnik do zasady nr 161, w której mowa o pisowni tej cząstki ze spójnikami (w tym z przecież), natomiast w zasadzie nr 160 (by + partykuły) przecież nie zostało uwzględnione. Jak to rozumieć? I najważniejsze – jak pisać?
Serdecznie pozdrawiam,
Mira
-
został stworzony czy stworzony został?13.10.201113.10.2011Szanowni Państwo,
chciałbym zapytać o składnię w zwrotach takich jak należy wskazać / wskazać należy, można znaleźć / znaleźć można, został stworzony / stworzony został itp. Czy któreś z tych form są „bardziej poprawne”? Sam za naturalniejszy uważam pierwszy wariant w tych parach, niemniej chciałbym zasięgnąć Państwa opinii. Czy za którąś ze składni przemawiają względy „językoznawcze”, a nie tylko te dotyczące częstotliwości użycia? -
bniec11.01.201311.01.2013Wielki słownik ortograficzny PWN (podobnie jak wiele innych słowników) podaje następującą odmianę rzeczownika bniec: bieńca; bieńce, bieńców. Proszę o wyjaśnienie, dlaczego właśnie taką odmianę uznano za prawidłową. Dlaczego bniec odmieniamy jak wieniec, a nie jak np. piec (bnieca; bniece, bnieców).
-
oboje mecenasostwo4.03.20134.03.2013W jaki sposób oboje łączy się z nazwami par małżeńskich w bierniku? Np. kogo? co? Oboje mecenasostwo czy oboje mecenasostwa? Wg WSPP jest to związek zgody, ale wg Słownika wyrazów trudnych i kłopotliwych chyba związek rządu (dopełniaczowy), bo taki rząd mają liczebniki zbiorowe, np. dwoje.
-
pierwszy dżentelmen4.10.20054.10.2005Żona prezydenta określana jest mianem pani prezydentowa lub czasem pierwsza dama. Załóżmy, że prezydentem jest kobieta. Czy istnieje odpowiednik powyższych określeń, określający męża pani prezydent? Czy określenia te należy pisać z wielkiej litery?
-
Położna i pielęgniarka jako mężczyźni
28.05.202228.05.2022Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące nazw zawodów „położna” i „pielęgniarka” w męskim wydaniu. Czy mężczyzn wykonujących te prace można nazwać „pielęgniarzem” i „położnikiem” ('położnik' - to raczej o lekarzach...).
Dziękuję za rozwianie moich wątpliwości!
Z pozdrowieniami,
Czytelniczka
-
samogłoski pochylone w dialektach24.12.200724.12.2007Wyjaśnij zjawisko, w którym wyrazy z literami a i e artykułowane są jako [o] i [y]. Podaj przykłady i wyjaśnij to ciekawie i naukowo.
-
BMW czy bmw?24.04.201224.04.2012Dzień dobry,
chciałbym raz jeszcze zapytać o skrótowiec BMW, gdyż dotychczasowe opinie wydają się nierozstrzygające. Znana mi redakcja zamienia wszystkie wystąpienia BMW na bmw. W moim odczuciu zapis bmw (czy ibm) jest dziwny, wygląda wręcz na błąd. Wobec niezgodności dwóch zasad (skrótowce/nazwy własne) należy chyba przyznać prymat skrótowcom i zapisywać BMW. Zapis bmw wygląda na bezrefleksyjne stosowanie reguł. Czy wersja BMW („Podjechał BMW”, „IBM stał na stole”) jest niepoprawna?
Pozdrawiam