para
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • Minus jedynka
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się, jak powinno być zapisywane wyrażenie minus jedynka. Zdrowy rozsądek podpowiada, że właśnie tak, jak to zrobiłem. Z drugiej strony, czy to nie jest przypadek nieodmiennej przydawki stojącej przed rzeczownikiem, co wskazywałoby na pisownie łączną? Minusjedynka wygląda dziwnie, ale chyba nie gorzej niż na przykład stodwudziestkapiątka.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • nadzwaniać się (?)

    2.07.2023
    2.07.2023

    Dzień dobry. Podczas dzwonienia (dosyć częstego) do klientów posługuję się stwierdzeniem „nie chciał bym się NADZWANIAĆ za często”. Chciałbym zapytać, czy można to uznać za prawidłowe, a jeżeli nie, to czym zastąpić takie określenie, żeby były równie krótko określone moje intencje nienadużywania kontaktów telefonicznych?

  • nazwiska w liczbie mnogiej
    19.01.2005
    19.01.2005
    Jak odmienia się nazwiska zakończone na -wicz, np.: Robakiewicz. Czy prawidłowe jest zdanie: „Zapraszam państwa Sławomira i Ewę Robakiewiczów” czy może być „Sławomira i Ewę Robakiewicz”?
  • neoplan
    20.09.2007
    20.09.2007
    Wielki słownik ortograficzny PWN notuje wyraz neoplan. Jakie jest znaczenie tego słowa? Podejrzewam, że chodzi o 'autobus marki Neoplan', choć w WSO nie występuje hasło Neoplan (jak to jest np. w przypadku pary Ikarus, ikarus). Jeśli moje podejrzenie jest słuszne, to czy dopełniacz -a (przynajmniej oboczny) nie jest zasadny?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam,
    Jakub Szymczak
  • Patriarchatpatriarcha; matriarchat – …?
    30.01.2016
    30.01.2016
    Jak nazywa się głowę rodziny, jeśli jest kobietą? Reżim to matriarchat, ale osoba? Matriarcha? (skoro w patriarchacie jest patriarcha). Jeśli takie słowo nie istnieje, to jak określić kobietę, która sprawuje w rodzinie rządy autorytarne?
    Pozdrawiam serdecznie
    Dorota
  • piekarnik parowy
    21.05.2010
    21.05.2010
    Czy istnieje coś takiego jak piekarnik parowy – czyli czy w języku polskim proces pieczenia (obróbki cieplnej) obejmuje również ogrzewanie parą?
  • pisownia skrótów wieloczłonowych i podwojonych
    25.02.2012
    25.02.2012
    Zawsze byłem przekonany, że skróty typu dz. cyt., loc. cit., prof. prof., św. św. powinno się pisać – i rzeczywiście się pisze – z odstępem, tymczasem zauważam od niedawna tendencję do pomijania spacji między obu członami. Taki zapis spotkałem nawet w WSO i w Nowym słowniku interpunkcyjnym języka polskiego Jerzego Podrackiego. Jakie jest Państwa stanowisko w tej sprawie?
  • posmarować rogala
    20.03.2012
    20.03.2012
    Dzień dobry!
    Które z tych zdań są poprawne:
    1. Posmarowała masłem czerstwego rogala / czerstwy rogal.
    2. Wyjął z kieszeni mandarynkowego samsunga / mandarynkowy samsung.
    3. Siorbała kolejnego red bulla / kolejny red bull.

    Ja bym wybrała wersje z biernikiem, z którym łączą się te czasowniki, ale chyba w języku mówionym częściej wybierany jest dopełniacz.
  • posownia serii filmowych i wydawniczych
    23.12.2011
    23.12.2011
    Szanowni Państwo!
    Czy nazwy serii filmów, komiksów itp. można pisać zwykłą czcionką (bez cudzysłowu i bez kursywy), zaczynając wszystkie słowa wielkimi literami (tak jak w nazwach wydawnictw seryjnych i cykli wydawniczych)? Zasada ta pomogłaby w odróżnianiu pojedynczego produktu od całej serii (np. Gwiezdne Wojny – seria, Gwiezdne wojny – film). Rola cykli filmowych, książkowych itd. we współczesnej kulturze jest niemała, więc może warto zadbać o jednoznaczność zapisu?
    Łączę pozdrowienia!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego