pas
  • Jesteśmy piąci?

    15.05.2017
    15.05.2017

    Podczas świątecznego obiadu powstał u nas w rodzinie spór, czy możemy być dwudzieści piąci. Siostrzeniec twierdził, że konsultował tę formę z dwiema polonistkami, które potwierdziły ją jako poprawną. Wydało mi się to wielce nieprawdopodobne, zaczęłam więc szukać odpowiedzi. Znalazłam m. in. Pani audycję http://www.polskieradio.pl/9/305/Artykul/216839,Jestesmy-piaci potwierdzającą moje wątpliwości. Jednocześnie jednak czytam w Słowniku gramatyki języka polskiego, że – przynajmniej teoretycznie – możemy:

    http://sgjp.pl/leksemy/#105136/dwudziesty

    http://sgjp.pl/leksemy/#131203/piąty

    Podobnie jest w Wielkim słowniku języka polskiego:

    https://wsjp.pl/haslo/podglad/39581/dwudziesty

    https://wsjp.pl/szukaj/podstawowe/wyniki?szukaj=pi%C4%85ci

    Może mi Pani wyjaśnić, na czym opiera Pani tezę, że język polski nie dopuszcza takiej możliwości? Sama chętnie bym jej nie dopuściła, w obliczu powyższych danych ze słowników brak mi jednak argumentów.

    Pozdrawiam serdecznie

    Marta

  • kaczka-dziwaczka
    27.11.2012
    27.11.2012
    Czy prawidłowo użyto łącznika w następujących zdaniach:
    1. Postanowił powitać swoje czterdzieste urodziny w czapeczkach-baseballówkach i butach sportowych firmy Nike.
    2. Przypomina królową-topielicę, która mimo wszystko nadal tkwi na swoim tronie.
    3. Czuje się jak wdowa-ladacznica o świeżo rozjaśnionych włosach ukrytych pod woalką, czuwająca przy trumnie i jednocześnie nie spuszczająca oczu z mężczyzn, którzy mogliby zająć miejsce jej męża.
  • Księżyc i planetoida Io
    2.06.2017
    2.06.2017
    Szanowni Państwo,
    jaki rodzaj gramatyczny ma Io (księżyc Jowisza, planetoida)?

    Z poważaniem
    Czytelnik
  • opasać
    31.10.2008
    31.10.2008
    Szanowni Państwo!
    Proszę o podanie, jak odmienić czasownik opasać w znaczeniu 'otoczyć pasem'. Która forma jest prawidłowa: „Opasamy cały świat” czy „Opaszemy cały Świat”?
  • pisownia nazw astronomicznych
    1.02.2013
    1.02.2013
    Szanowni Państwo,
    kiedy piszemy wielkimi literami Pas Kuipera i Obłok Oorta (zob. www.so.pwn.pl, www.encyklopedia.pwn.pl)?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Podwójne przeczenie
    24.01.2016
    24.01.2016
    Podwójne zaprzeczenia: nic nie powiedział, nie ma niczego – czemu je stosujemy? Z punktu logiki są to podwójne zaprzeczenia, czyli wynikiem logicznym jest prawda. Mówiąc nie ma niczego z punktu logiki mówimy, że jest wszystko. Czemu te formy występują w naszym języku i nie uważamy ich za błędne?
  • Polski pasożyt a łaciński parasitus
    10.04.2017
    10.04.2017
    Mam pytanie o etymologię słowa pasożyt. Z jednej z Państwa porad dowiedziałem się, że pasożyt „pasie rzyć”. Zdziwiło mnie to z powodu podobieństwa tego polskiego słowa o słowiańskim pochodzeniu do łacińskiego parasitus i jego pochodnych, np. w innych językach słowiańskich parazit/паразит. Czy polskie słowo było inspirowanie łacińskim z „przełożeniem” na polską etymologię, czy podobieństwo to jest całkowicie przypadkowe?
  • Szyk zaimków

    29.05.2022
    29.05.2022

    Bardzo często tłumaczę różne instrukcje obsługi i zawsze mam wątpliwość dotyczącą kolejności występowania zaimka i czasownika w takich przykładach, jak poniższy:

    Sprawdzić napięcie pasa, a w razie potrzeby wyregulować je (a może je wyregulować?).

    ORAZ klasyka tekstów IT:

    Operacja nie powiodła się (czy się nie powiodła).

    A może wcale nie ma to znaczenia?

  • Transparent
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się nad etymologią słowa transparent, w znaczeniu podawanym przez Słownik języka polskiego PWN ‘tablica lub pas tkaniny z napisem o treści propagandowej lub okolicznościowej’. W żadnym z języków europejskich takie znaczenie się nie pojawia, skąd zatem wzięło się w polszczyźnie?

    Łączę wyrazy szacunku
    Magda Eljaszuk
  • Zapasy a zapasy
    20.02.2019
    20.02.2019
    Szanowni Państwo,
    jaka jest etymologia nazwy zapasy dla sportu walki? Czy ma związek z zapasami na zimę?

    Dziękuję i pozdrawiam,
    Łukasz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego