Począwszy od 5 wzwyż jest wyraźna zależność liczebników porządkowych od głównych: pięć – piąty, sześć – szósty, siedem – siódmy, osiem – ósmy… To kreskowane ó w wyrazach szósty, siódmy, ósmy – jest odmienne, wymienia się na e lub o w odpowiednim liczebniku głównym. Tę samą wspólność rdzenia czuje się w parze trzy – trzeci, ale brak jej w przypadku liczebników 1, 2 i 4. Ta trójka (albo ta czwórka) psuje cały porządek. Dodatkowo w parach dwa – drugi oraz cztery – czwarty zgadzają się pierwsze (a nie zgadzają dopiero drugie) głoski – i nie tylko jest to intrygujące, ale dodatkowo może sprawiać trudność ortograficzną, jeśli się zbyt mocno pokojarzy drugi z dwa czy dwoje (takie silne skojarzenie obserwuję u swojego dziecka, które notorycznie chce pisać drógi, uzasadniając to właśnie tym).
Chciałbym spytać o etymologię liczebników porządkowych. Czy to tylko zbieg okoliczności (te pierwsze głoski), czy rzeczywiście istnieje etymologiczne powiązanie wewnątrz par dwa – drugi i cztery – czwarty?

Szanowni Państwo!
Gdzieś w poradni znalazłem opinię, że prawidłowe są formy między jednym a drugim oraz między jednym i drugim. Czy któraś jest staranniejsza, bardziej polecana? Pierwsza ma tę przewagę, że pozwala na konstrukcje typu między domem i ogrodem a stawem.

Pozdrawiam
Marcin Nowak

Witam serdecznie.
Czy dopuszczalna jest pisownia: 40-minutowy, 5-godzinny, 3-odcinkowy itp?
Dziękuję i pozdrawiam.
Anna

Jak prawidłowo odmienić jednostki (km) w poniższych zapisach:

Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Xxxx na 43,909 kilometrze, odprowadzająca je dalej poprzez rzekę Xxxx na 25,6 kilometrze do rzeki Xxxx na 587 kilometrze.

W przypadku pełnych wartości sprawa jest prosta - "na 587 kilometrze", ale co, kiedy występują wartości po przecinku? Czy jakimś rozwiązaniem byłby zapis "na 43,909 km"? Będę bardzo wdzięczny za poradę.

Od dłuższego czasu chodzi mi po głowie pytanie, na które do tej pory nie znalazłem jednoznacznej odpowiedzi w internecie. W jaki sposób należy zapisywać liczebniki porządkowe? Chodzi mi konkretnie o ten przykład:

dziewiętnaste piętro = 19. piętro czy też 19-te piętro
dziewiętnastego piętra = 19. piętra czy też 19-go piętra
na dziewiętnastym piętrze = na 19. piętrze czy też na 19-ym piętrze?

Byłbym ogromnie wdzięczny za pomoc w rozwiązaniu mojego problemu.

Z poszanowaniem
M.L.

Dobry wieczór.

Słowo przymroczony w słownikach zdaje się nie występować. Czy jego użycie w tekstach publikowanych jest zatem poprawne? Intuicja podpowiada, że jego znaczenie byłoby podobne jak zamroczony, tylko że w mniejszym stopniu (analogicznie jak np. przymrużone – zmrużone [oczy]). Wydaje się, że przymroczony może być np. umysł (z braku snu), oczy (od dużego ciężaru), sportowiec (od wysiłku), pokój (od braku światła), świat, dusza czy serce (od zła).

Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę dużo światła

PZ

Ostatnio niezwykle często spotykam się z pojęciem "wspierania" w branży IT. Mowa o zdaniach w stylu "Nasza aplikacja wspiera język polski", "nie wspieramy tej funkcjonalności" lub "ta funkcja jest wspierana w nowszej wersji oprogramowania". SJP podaje, że "wspierać" to "pomagać" lub "podpierać". Nigdzie nie znalazłem definicji wsparcia jako synonimu dla 'obsługuje'. Czy takie (bardzo powszechne w branży IT) użycie tego słowa jest poprawne?

Jak prawidłowo podaje się czas? Np. 7.35 – siudma trzydzieści pięć czy za dwadzieścia pięć ósma?

Szanowni Państwo,
mam pytanie związane z wypowiadaniem czasu.
Czy tak samo, jak mówimy 20 minut po np. 17, to możemy powiedzieć 50 minut po 17?
Czy może w takiej sytuacji bardziej wypada powiedzieć za 10 minut godzina 17?

Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.

Witam,
z pewnym zdziwieniem obserwuję, że coraz częściej używane są słowa nieprawidłowe zamiast prawidłowych. Przykładem, na który się ostatnio natknęłam, jest organtyna – żaden słownik nie podaje tego słowa nawet jako formy kolokwialnej czy nieprawidłowej, a szybkie wyszukiwanie w google.pl pokazuje:
— 1580 wyników dla zapytania organtyna,
— 174 wyników dla zapytania organdyna.
Czy jakikolwiek słownik dopuszcza taką formę?
Pozdrawiam
Małgorzata, Poznań