pięć
  • tylko w pojedynczej czy też w mnogiej?
    1.02.2010
    1.02.2010
    Jak określać rodzaj rzeczownika? Tylko w liczbie pojedynczej czy też w mnogiej?
  • Ubyć
    20.09.2019
    20.09.2019
    Jak poprawnie powiedzieć: W klasie ubyło dwie osoby czy W klasie ubyło dwóch osób?
    W tym przykładzie bardziej pasuje mi pierwsza wersja, czyli połączenie słowa ubyło z biernikiem. Ale przecież mówi się: Ubyło wody – tu łączy się z dopełniaczem.
    Jaka zasada tym rządzi?

    Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • Warianty tekstowe wyliczanek
    11.01.2018
    11.01.2018
    Szanowni Państwo,
    we Wrocławiu znana jest dziecięca wyliczanka, która rozpoczyna się od słów O made, made, flo-o-re… (potem: O made, o made, o madeo, deo, riki, tiki…). Z Internetu wynika, że chyba popularniejszy jest początek Amse, kadamse, flore…”. Czy w Warszawie któraś z wersji przeważa? A przy okazji – jak należy zapisać słowa tej wyliczanki, jeśli chodzi o ortografię i interpunkcję? Dziękuję i pozdrawiam.
  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • Wciągać żółtko
    29.01.2020
    29.01.2020
    Mam niemały problem z pewnym związkiem frazeologicznym z Pomorza. Szczerze wierzę, że pomogą mi go Państwo rozwiązać. Chodzi o związek: wciągnąć/wciągać/wypijać żółtko. Samo znaczenie nie jest mi obce i wedle mojej wiedzy połączenie to, używane w rozkaźnikach najczęściej, znaczy tyle co: ‘rozbudzać się, zbierać w sobie siły, rychtowanie się z łóżka’.
    Zagwozdką dla mnie jest etymologia tegoż frazeologizmu. Dlaczego akurat żółtko czy ma to związek z symboliką życia?

    Pozdrawiam
    M. Kiliński
  • W latach 1952–1955
    19.11.2019
    19.11.2019
    Dzień dobry Państwu. Jak poprawnie przeczytać wyraz w latach 1952–1955? Wydaje mi się, że „w latach od tysiąc dziewięćset pięćdziesiątego drugiego do tysiąc pięćset pięćdziesiątego piątego”, ale nie jestem pewna.

    Będę Państwu bardzo wdzięczna za odpowiedź!
  • w Niemczech
    7.03.2012
    7.03.2012
    Witam,
    w szkole podstawowej wielokrotnie słyszałem, że słowo Niemczech to forma niepoprawna. Powtarzało to, niezależnie od siebie, pięciu polonistów. Zauważyłem jednak, że forma ta jest w powszechnym użyciu nawet w środkach masowego przekazu, nie wspominając już o nauczycielach języka polskiego w gimnazjum i liceum. Czy mógłbym prosić o rozstrzygniecie tej kwestii?
    Pozdrawiam,
    Michał Piaskowski
  • wspinaczka w dół?
    16.06.2010
    16.06.2010
    Dzień dobry,
    tłumaczymy z różnych języków przewodniki górskie i wciąż wraca do nas problem, jak przekładać downscrambling, downclimbing. Brakuje nam słowa na 'wspinaczkę w dół'. Czy można coś na to zaradzić?
    Pozdrawiam
    Joanna Duraj
  • Wtrącenia w narracji i dialogu
    19.12.2017
    19.12.2017
    Szanowni Państwo,
    uprzejmie proszę o objaśnienie znaczenia, funkcji i użycia wtrąceń było i uważacie jak w poniższych przykładach z Sienkiewicza i Gałczyńskiego:

    Pani Makowiecka nadjechała o zupełnym już mroku […] Chciała, było, zaraz na drugi dzień szukać sobie innej gospody w samym mieście, ale na nic się nie przydał jej opór.

    i nagle patrzcie: tak jak było w telegramie:
    przed samymi, uważacie, Sukiennicami […].

    Dziękuję i pozostaję z wyrazami szacunku.
  • w wyniku którego
    5.07.2006
    5.07.2006
    Moje pytanie dotyczy szyku zaimka względnego który. Zazwyczaj występuje on na pierwszym miejscu w zdaniu podrzędnym, może być poprzedzony jedynie przyimkiem lub wyrażeniem przyimkowym. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje pięć wyrażeń przyimkowych, w których zaimek który może występować na drugim miejscu: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy więc napisanie np. w wyniku którego jest błędem?
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego