podjąć
  • Ufny i ufać
    15.11.2018
    15.11.2018
    Dzień dobry!
    Pewnego razu wpadła mi w ucho piosenka Edyty Górniak. W refrenie piosenki pojawia się najpierw fragment ufna w swoje przeznaczenie, a dalej ufam w swoje przeznaczenie. Czy te formy są poprawne/dopuszczalne? Mam wrażenie, że poprawna forma to ufam swojemu przeznaczeniu, a ufna to przymiotnik, który wskazuje na cechę osoby – czy można być ufnym w coś?
    Pozdrawiam serdecznie!
  • usłyszeć zarzuty
    14.10.2013
    14.10.2013
    Ponieważ w mediach natrętnie pojawia się zwrot usłyszeć zarzuty (o przestępstwo), zastanawiam się, czy jest on w 100% poprawny. W końcu nie wiadomo, czy skazany na pewno zarzuty usłyszy bądź usłyszał (to bowiem zależy od stanu jego narządu słuchu, koncentracji uwagi itp.), natomiast można powiedzieć, że zarzuty zostaną czy zostały mu postawione, wysunięte, wytoczone itp. Czy rozumuję słusznie i czy moja troska o zwiększoną różnorodność frazeologiczną nie jest przejawem puryzmu?
  • utrzymać się i wyżyć
    3.10.2011
    3.10.2011
    W tygodniku teraz koszalin (sic!) dziennikarz popełnił komentarz, w którym podjął temat jakości polszczyzny. Przywołał wypowiedź posła S. Wziątka, który w audycji radiowej miał powiedzieć, iż „nie można pozwolić na tak niskie emerytury i renty, za których nie można wyżyć”. Dziennikarz słusznie zwrócił uwagę na błąd, z tym, że stwierdził przy tym, iż „powinno być za które”. Moim zdaniem i on się myli, właściwą formą jest tutaj z których. Czy mam rację, Droga Poradnio?
  • wołacz a interpunkcja
    23.09.2011
    23.09.2011
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie kwestia Wołacza, który podzielił grono moich znajomych. Wszyscy zgadzamy się co do tego, że po formach tegoż przypadka, należy postawić przecinek. Problem pojawił się w sytuacji, gdy podjęliśmy teoretyczną próbę napisania listu. Czy w nagłówku powinno pojawić się: Cześć, Kasiu!, Cześć Kasiu!, czy w ogóle taki zwrot nie ma uzasadnienia, a w jego miejscu należy umieścić zwrot grzecznościowy typu: Droga Kasiu!?
  • Wprowadzanie nowych słów; uchodźca
    31.03.2017
    31.03.2017
    Jestem w trakcie przygotowywania dyplomu magisterskiego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w Pracowni Działań Przestrzennych u prof. Mirosława Bałki. W ramach mojego projektu dyplomowego chciałabym wspólnie z uchodźcami wykreować nowe słowo, które mogłoby stworzyć pozytywną alternatywę do określenia danej grupy i podjąć próbę wprowadzenia go do języka. Podczas wielu rozmów z uchodźcami przekonałam się, że w ich rozumieniu termin uchodźca jest stygmatyzujący.
    W swoich poszukiwaniach odnoszę się m.in. do tekstu Hanny Arendt o potrzebie zastępczego nazewnictwa (przytacza w tekście newcomers). Drugą, niemniej ważną dla mnie inspiracją jest bajka „Przygody kapitana Załganowa’’ autorstwa Niekrasowa, z której wywodzi się powszechnie znany na terenach rosyjskojęzycznych wyraz „Jak nazwiesz statek, tak on i popłynie’’.
    W związku z powyższym mam zapytanie odnośnie zasad wprowadzania w oficjalny obieg nowego słownictwa – do kogo się zwraca i jakie warunki są wymagane do tego.
  • Wprowadzanie nowych słów; uchodźca
    31.03.2017
    31.03.2017
    Jestem w trakcie przygotowywania dyplomu magisterskiego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w Pracowni Działań Przestrzennych u prof. Mirosława Bałki. W ramach mojego projektu dyplomowego chciałabym wspólnie z uchodźcami wykreować nowe słowo, które mogłoby stworzyć pozytywną alternatywę do określenia danej grupy i podjąć próbę wprowadzenia go do języka. Podczas wielu rozmów z uchodźcami przekonałam się, że w ich rozumieniu termin uchodźca jest stygmatyzujący.
    W swoich poszukiwaniach odnoszę się m.in. do tekstu Hanny Arendt o potrzebie zastępczego nazewnictwa (przytacza w tekście newcomers). Drugą, niemniej ważną dla mnie inspiracją jest bajka „Przygody kapitana Załganowa’’ autorstwa Niekrasowa, z której wywodzi się powszechnie znany na terenach rosyjskojęzycznych wyraz „Jak nazwiesz statek, tak on i popłynie’’.
    W związku z powyższym mam zapytanie odnośnie zasad wprowadzania w oficjalny obieg nowego słownictwa – do kogo się zwraca i jakie warunki są wymagane do tego.
  • współpodmiotowość
    9.05.2014
    9.05.2014
    W ramach dyskusji nad podjętą przeze mnie problematyką w pracy naukowej padł termin współpodmiotowość. Czy mógłbym prosić o wyjaśnienie tego terminu i wskazania kontekstu, w którym można go w sposób uzasadniony użyć? Czy można na przykład mówić o współpodmiotowości w budżetowaniu w rozumieniu takim, że narzuca to obligatoryjną odpowiedzialność za właściwą realizację tego procesu na wszystkie podmioty (w tym przypadku menedżerów i pracowników) zaangażowane w ten proces?
  • Wulgaryzmy a cenzura

    31.10.2021
    31.10.2021

    Szanowni Państwo,

    jeśli w telewizyjnym programie informacyjnym przedstawiana jest wypowiedź jakiegoś manifestanta, który używa słowa „dupa”, to powinno być ono ocenzurowane, czy też nie zawsze jest to koniecznie? Czy inaczej byłoby z występem kabaretowym, w którym przedstawiano by utwór „Ballada o kasjerze” W. Młynarskiego? Czy wybitny wytwór kultury (np. kultowy film), w którym występują wulgaryzmy powinien być ocenzurowany, jeśli przedstawiany jest bardzo szerokiej, przypadkowej publiczności?

  • Wychodzić naprzeciw problemom

    27.05.2022
    27.05.2022

    Szanowni Państwo,

    dwukrotnie spotkałem się ostatnio z użyciem zwrotu „wychodząc naprzeciw problemom (...)”. Sformułowanie „wychodzić naprzeciw” kojarzyłem raczej z dawnym zwyczajem witania gości w pół drogi i zastosowaniem w przenośnym znaczeniu 'spełniać czyjeś oczekiwania'. Czy jednak choć w części nie pokrywa się ono zakresem z innym stałym związkiem frazeologicznym "stawiać czoła"?

    Z wyrazami szacunku,

    Jacek Wojaczyński, Wrocław

  • W zasadzie

    25.05.2022
    25.05.2022

    W planie zagospodarowania przestrzennego zapisano, że budynki mają być „w zasadzie parterowe”. Urzędnik powołując się na słownik języka polskiego odczytuje to jako: właściwie, zasadniczo, w gruncie rzeczy i jego zdaniem nie pozwala to na dowolną interpretację ilości kondygnacji. W moim rozumieniu wymóg wskazujący, że budynek ma być „w zasadzie parterowy” dopuszcza jednak jakieś odstępstwo, na przykład, jak w moim przypadku, umieszczenie poddasza użytkowego nad 1/3 powierzchni parteru.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego