podstawa
  • maławy

    9.05.2023
    9.05.2023

    Czy istnieje słowo „maławy”. Wydawało mi się, że tak, ale SJP PWN go nie odnotowuje, a Word go podkreśla. W naszym domowym idiolekcie maławy to „lekko za mały”. Zastanawiam się, czy mogę napisać tak w książce.

    Z góry dziękuję

    D.

  • Małżeństwo a małż, kruczek a kruk, niestety
    13.07.2016
    13.07.2016
    Szanowni Państwo,
    mam trzy pytania, ale wszystkie z etymologii, więc mam nadzieję, że mogę je zadać naraz.
    • Czy małżeństwo ma cokolwiek wspólnego z małżami?
    • Skąd się wzięło niestety?
    • Czy kruczek i kruk mają wspólny rodowód?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Matebudy
    29.09.2022
    26.07.2017
    Szanowni Państwo,
    co oznacza i jakie jest pochodzenie nazwy jednej z najstarszych ulic Włocławka: Matebudy. W Pamiątce z Celulozy Igora Newerlego nazwa ta pojawia się parę razy… A ulica notowana jest w kronikach miasta co najmniej od XVIII w.

    Pozdrawiam
    Ł.K.
  • między am i ęsi
    5.04.2015
    5.04.2015
    Chciałbym się dowiedzieć, kto decyduje o tym, czy dane słowo istnieje w słownikach języka polskiego, ponieważ czytałem sporo na temat słów ęsi i am i znane mi osoby, a także ludzie na wielu forach potwierdzają, iż nikt wcześniej nie znał słowa ęsi (oprócz ze słownika). We wszystkich miejscach, w jakich udało mi się uzyskać odpowiedzi na pytanie, dlaczego to słowo jest w słowniku (i dlaczego nie ma am), powiedziano mi, iż jest w słowniku tylko dlatego, iż znajduje się w innych słownikach.
  • mizogamia i mizoginia
    14.01.2003
    14.01.2003
    Witam. Nie mogę sobie przypomnieć wyrazów, które oznaczają 'niechęć do małżeństwa' i 'niechęć do kobiet w ogóle'. Czy mógłbym prosić o podpowiedź? Czy istnieje jakiś sposób – prócz oczywiście zadania pytania osobie o dużej wiedzy w tej dziedzinie – odszukania tego typu wyrażeń samodzielnie, tylko na podstawie znajomości ich potocznej definicji?
    Z góry dziękuję za pomoc.
    – Robert
  • na bazie
    27.06.2001
    27.06.2001
    Wydawnictwa poprawnościowe dość powszechnie krytykują wyrażenie na bazie. Czy jednak sformułowania, które powstały jako – prawdopodobnie – efekt walki z tym wyrażeniem: topnik oparty na kalafonii czy napój na podstawie wody oligoceńskiej można uznać za poprawne?
  • nazwiska na -aka
    28.11.2008
    28.11.2008
    Witam!
    Proszę o wyjaśnienie funkcji przyrostka -aka. Występuje on w nazwisku Andraka (Podlasie). Osobiście kojarzy mi się ten formant pejoratywnie, z wyrazami typu kaleka, zawadiaka.
    Za pomoc z góry dziękuję.
  • Nazwisko Piłsudski

    26.09.2023
    26.09.2023

    Nazwisko „Piłsudski” wymawiane jest powszechnie jako „Piułsucki”. Chodzi mi o początek wyrazu, bo ostatnia sylaba to, zapewne, jakaś pozostałość ze starej pisowni nazwiska rodowego, ale też jestem ciekaw czy tak było. Dlaczego „P i u ł”? Czy to świadome/nieświadome unikanie niestosownego skojarzenia, gdy mowa o Józefie Piłsudskim? I jeszcze jedno. Nie znalazłem na tym portalu wcześniejszego wyjaśnienia tej sprawy. Nikt się tym nie interesował wcześniej?

  • nazwy mórz i oceanów
    23.02.2011
    23.02.2011
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie problem (chyba) etymologiczny. Dwa z trzech oceanów mają nazwy kończące się na -yk. To samo dotyczy dwóch mórz (Adriatyk i Bałtyk, o ile nie zawodzi mnie wiedza geograficzna). Dlaczego nazwy tych właśnie akwenów kończą się na -yk, a inne nie?
    Kłaniam się
  • nazwy typu Opolszczyzna
    27.08.2012
    27.08.2012
    Redaktor J. Gorzelik w Dzienniku Zachodnim określił termin Opolszczyzna jako wprowadzony [do polszczyzny] rusycyzm. Wtóruje mu red. M. Smolorz. Według WSO PWN ([49], 13.13): „Przyrostek -izna (-yzna) już dawno tworzył rzeczowniki od przymiotników”. Podobno badania H. Safarewiczowej potwierdzają polskie pochodzenie formantu -szczyzna. Chciałbym zapytać o termin Opolszczyzna: czy nie został on wprowadzony w latach 60. XX w.? Czy terminy takie jak np. Lubelszczyzna były wcześniej obecne w języku? Czy jest to związane z wpływami języka rosyjskiego?
    Jan Nowak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego