podstawy
  • słońce w kącie
    8.02.2005
    8.02.2005
    Dziękuję Panu dr. Grzeni za szybką odpowiedź na pytanie o wymowę wyrazu słońce i chciałbym spytać o jeszcze o głoskę [ń] w takich wyrazach, jak na przykład będzie, rządzie, fragmencie, kącie/koncie. Przyjęło się zapisywać je fonetycznie jako [beńdźe], [żońdźe], [fragmeńće], [końće], jednak moim zdaniem nie ma tam wyraźnej głoski [ń]. Czy zatem zachodzi tam ten sam proces, co w wypadku wyrazu słońce? A jeżeli nie, to co w tym wypadku się z tą głoską dzieje?
  • słownictwo pochodzenia obcego

    14.10.2023
    14.10.2023

    Chciałbym zapytać o statystykę pochodzenia słownictwa języka polskiego (tutaj britannica.com/topic/English-language/Vocab dla j. ang.). Wyobrażam sobie, że to bardzo trudne zadanie oszacować taką „ogólną” etymologię ale może ktoś już próbował?

    Hipoteza – większość słów ma źródło „słowiańskie” (nieformalnie – chodzi o grupę języków słowiańskich a może SCS?). Problem zapewne można rozpatrzyć na trochę bardziej ogólnym poziomie podrodziny języków bałtosłowiańskich.

    Z poważaniem

    Dobromił Pszenny

  • słowotwórstwo w SMS-ach i czatach
    3.03.2005
    3.03.2005
    Witam!
    Chciałbym się dowiedzieć nieco więcej o przemianach językowych i słowotwórstwie w SMS-ach i na czatach. Wydaje mi się, że wiele nowych słów jest tworzonych przez twórców SMS-ów. Co na to wpływa i jakie mogą być tego skutki?
    Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Solna w Szwecji
    23.02.2010
    23.02.2010
    Solna to niewielkie miasto-gmina w aglomeracji Sztokholmu. Czytając trylogię Millennium Stiega Larssona, zauważyłem, że tłumacze kilkakrotnie piszą o Solnej, i właśnie to mnie zastanowiło. Wydaje mi się, że pozorne podobieństwo nazwy Solna do słów związanych z solą nie daje podstaw do odmiany takiej, jaką mają rodzime wyrazy. Jaki zatem wzorzec odmiany obowiązuje w wypadku tej nazwy – w Solnej, w Solnie czy może w Solna?
  • Spieszczenie notki

    16.12.2023
    16.12.2023

    Szanowni państwo,

    ostatnio w rozmowie z moim przyjacielem użyłem słowa „notki”, mając na myśli słowo „notatki”. Wynikła z tego dyskusja, czy moje określenie to zdrobnienie od określenia notatki, czy jest to skrótowiec. Upieram się przy zdrobnieniu, bo w takim celu właśnie skonstruowałem to wyrażenie. Więc moje pytanie to: Czy notki to zdrobnienie czy skrótowiec od określenia notatki?

    Z wyrazami szacunku,

    Michał

  • Splądrować, rozszabrować
    24.01.2016
    24.01.2016
    Szanowni Państwo,
    Ostatnio natknęłam się na artykuł dotyczący byłego prezydenta RP. Dotyczył on willi prezydenckiej, którą splądrowano. Jak można zanalizować to słowo? Na stronie PWN znalazłam jedynie krótką definicję.
    W ostatnim zdaniu lidu pojawia się wyraz rozszabrować. Proszę o wyjaśnienie znaczenia tych dwóch słów. Czy są one poprawnie użyte?
    Z wyrazami szacunku
    Anna Świątek
  • Spoczywaj w (s)pokoju
    2.09.2014
    2.09.2014
    Witam.
    Która forma jest poprawna: „Spoczywaj w pokoju” czy „Spoczywaj w spokoju”?
    Pozdrawiam
    Maciej Mączyński
  • spośród
    1.06.2006
    1.06.2006
    Witam,
    moje pytanie chodzi mi długo już po głowie. Jak pisze się spośród czy z pośród? Wydaje mi się, że ta 1. wersja jest poprawna, aczkolwiek nie jestem pewna, ponieważ znajomy powiedział mi, że oba wyrażenia są dopuszczalne… A jak jest naprawdę?? Bardzo mi zależy na szybkiej odpowiedzi…
    Może powinnam napisać, w jakim zdaniu? Czy to nie ma znaczenia?
  • spójnik czy partykuła?
    23.03.2005
    23.03.2005
    U Szymborskiej znalazłem zdanie „Z tą brodą to bym pana nie poznała”. To_bym powinno być tu chyba napisane łącznie, bowiem zdanie znaczy „Gdyby pan nie miał tej brody, tobym pana poznała”. Wg słownika PWN to jest „spójnikiem występującym w części nadrzędnej zdań warunkowo-wynikowych, przyzwalających lub w zdaniach rozkazujących”. Dr Grzenia pisał, że to można by uznać za partykułę, ale nie rozumiem, na jakiej podstawie, i nigdzie nie spotkałem się z taką interpretacją.
  • Spójniki w wyliczeniu akapitowym
    29.06.2018
    29.06.2018
    Dzień dobry. Temat interpunkcji przy listach wypunktowanych był już niejednokrotnie podnoszony. Jednak zastanawia mnie w takim wypadku zapis spójnika przed ostatnim elementem. Konkretnie: czy powinien on znajdować na końcu przedostatniego podpunktu, czy na początku ostatniego, czy może w takim wypadku nie należy w ogóle stosować spójnika.

    Moje ulubione owoce:
    – jabłka,
    – gruszki oraz
    – śliwki.

    Moje ulubione owoce:
    – jabłka,
    – gruszki
    – oraz śliwki.

    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego