Szanowni Państwo,
chciałem spytać o etymologię słowa czynnik w znaczeniu ’argument mnożenia’. Czy chodzi może o to, że czynić miało znaczenie ‘pomnażać’? Jak to dokładnie było?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo,
proszę o rozstrzygnięcie kwestii dotyczącej łączliwości słów: duży / wysoki i mały / niski. Czy w odniesieniu do takich pojęć, jak stężenie lub ryzyko (mierzonych przecież liczbowo – w procentach) można używać określeń wysokie / niskie, czy też tylko duże / małe? W Słowniku dobrego stylu odnalazłam przy tych rzeczownikach wszystkie wymienione przymiotniki, niemniej jednak spotkałam się ze zdaniem, że niepoprawne są sformułowania typu wysokie ryzyko.
Dziękuję za odpowiedź.

Moje pytanie dotyczy przymiotnika utworzonego od rzeczownika Neustadt. W Wielkim słowniku ortograficznym PWN (2003) występują dwie formy. W części dotyczącej zasad została podana forma neusztadzki, natomiast w części słownikowej jest neustadzki. Co ciekawe – w przypadku rzeczownika Darmstadt słownik dopuszcza tylko formę darmsztadzki. Czyżby to było przeoczenie korekty? Proszę o wyjaśnienie, dlaczego w obu przymiotnikach miałoby występować sz, skoro w rzeczownikach (Neustadt i Darmstadt) jest s.

W dawnych nazwach pierwiastków czasami występowała cząstka "„-ród”, np kwas + -o- + -ród -> kwasoród (tlen); woda + -o- + -ród -> wodoród (wodór); saletra + -o- + -ród -> saletroród (siarka) [przyp. red. azot]. Czy cząstka „-ród” jest tematem słowotwórczym wyrazów złożonych czy przyrostkiem, i jak to rozpoznać?

Chodzi o formy typu deptam. W 2005 r. p. Artur Czesak napisał, że „warto by dokonać analizy nasuwających wątpliwości czasowników i być może normę zliberalizować” https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Plukasz-Plucze;6414.html.

Minęło 15 lat. Czy coś się w tym temacie dzieje? Czy ktoś analizuje, liberalizuje? W jakim trybie i kiedy takie decyzje normatywne są podejmowane?

Od czterech lat deptam jest w Wiktionary https://pl.wiktionary.org/wiki/depta%C4%87 i w Słowniku gramatycznym języka polskiego http://sgjp.pl/leksemy/#255636

Szanowni Państwo, prosiłabym o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie: Czy jest możliwe (i poprawne) użycie w j. polskim (naukowym) terminów - deautonomizacja i egzonomizacja, dla uzyskania negacji od słowa autonomizacja (i uchwycenia sensu, który wskazywałby pojęciowo na utratę autonomii przez podmiot). Z góry dziękuję za wyjaśnienie.

Dlaczego oficjalnie po polsku piszemy Stambuł? Po turecku to İstanbul, po niemiecku, włosku i angielsku – Istanbul, po francusku – Istanbul lub Istamboul, po hiszpańsku – Estambul. Co więcej – jeśli wierzyć książkom i encyklopediom – nazwa pochodzi od zniekształconych „po turecku” greckich słów εἰς τὴν πóλιν (eis ten polin) – a więc jej pierwszy człon wyraźnie jest samogłoskowy. Jedynymi językami poza polskim, w których jest forma dwusylabowa bez I, są chyba rosyjski, ukraiński i białoruski…

Składam właśnie książkę, zbiór zadań z geometrii, w której autorka używa sformułowania długość wysokości, np. „wzór na objętość prostopadłościanu to iloczyn jego pola podstawy i długości wysokości”. Czy to sformułowanie jest poprawne? Jeżeli mamy trzy wymiary: długość, szerokość i wysokość, to czy łączenie ich ma sens? Idąc tym tropem musielibyśmy mówić również długość szerokości i długość długości. Autorka bardzo upiera się przy tym sformułowaniu.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Mam problem z odmianą nazwy miejscowości Krzymosze. W Kulturze języka polskiego (W-wa 2005) H. Jadackiej znalazłam informację o odmianie tego typu nazw (pluralia tantum, s. 73). Odmieniłabym więc w dopełniaczu Krzymoszów lub Krzymosz (podobno tak odmienia się lokalnie), ale Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce z 1981 r. podaje odmianę Krzymoszy. Która więc forma jest właściwa? I czy tę pozycję sprzed lat można uważać za aktualne źródło form fleksyjnych?

Skąd pochodzi nazwa rzeki Drwęcy?