W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?

Ostatnio wśród moich znajomych rozgorzał spór, który dotyczył przysłowia: „Pokorne cielę dwie matki ssie”. Każdy zna to przysłowie, jednak większość używa go w odniesieniu do osoby, która potrafi czerpać zysk z różnych źródeł, co jest oznaka sprytu, zaradności i może zasługiwać na pochwałę. Jeżeli się nie mylę, powiedzenie to możemy odnieść jedynie do człowieka, który budzi moralne wątpliwości. Czy mam rację? Pozdrawiam Poradnię Językową oraz Korpus.

Czy można mówić o prawidłowym i nieprawidłowym spolszczeniu? O ile transkrypcja czy transliteracja są ściśle opisane algorytmami i łatwo wskazać, gdzie i w jaki sposób dana reguła została naruszona, o tyle termin polszczenie wydaje się tylko stwierdzeniem, że coś było w innym języku, a teraz jest w naszym – przy takim rozumieniu tego słowa jedynym kryterium „poprawności” wydaje się być uzus.

Szanowni Państwo,
czy wypada w e-mailu do osoby o wyższej randze pragmatycznej (np. do profesora na wyższej uczelni) zamieścić postscriptum i zapisać w nim treści nieco odbiegające od zasadniczej treści wiadomości? Z góry uprzejmie dziękuję za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku i życzeniami wesołych Świąt Wielkiejnocy
Dominik

Dzień dobry,
mam kolejne pytanie: o oficjalne polskie nazwy (i ich genezę) symboli: ′, ″ i ‴. Spotkałam się z: prim, bis, ter, ale w SJP i SWO ich definicji (jako symbolu) nie ma. W Wikipedii używane jest też unis (hasło: Minuta kątowa). Tabela znaków Unicode i dr Adam Wolański w odpowiedzi na moje poprzednie pytanie (bardzo dziękuję!) używają nazw: prime i double prime. Liczebniki łacińskie, które znalazłam, to: unus, duo, tres i primus, secundus, tertius. Czy mamy oficjalną nazwę?

Czy w takich konstrukcjach zdaniowych należy użyć drugiego przecinka? Zakładamy, że w każdym zdaniu część po spójniku nie jest wtrąceniem, tylko jest równoważna części przed spójnikiem.

1. Znacząca większość Szkotów, a także Irlandczyków(,) nie zna języka swoich celtyckich przodków.
2. Szeryf, a zarazem stróż prawa(,) nie może sobie pozwolić na takie ekscesy.
3. Niedoświadczony, acz inteligentny człowiek(,) powinien dać sobie z tym radę bez trudu.

Szanowna Poradnio,

w jaki sposób należy odmienić 95% przedział ufności Agresti-Caffo? Po angielsku jest to 95% Agresti-Caffo confidence interval. Autorami są Alan AGRESTI i Brian CAFFO. Czy Agrestiego-Caffo, czy też może Agrestiego-Caffy?

Z góry bardzo dziękuję za pomoc

R.Ś.

Proszę powiedzieć: czy można się przepłynąć? Słownik języka polskiego informuje, że można się przejechać samochodem albo przelecieć się samolotem, ale nie ma tam mowy o tym, że można się przepłynąć jakimś wodnym środkiem transportu. Jeśli chciałbym zabrać dziewczynę na wyprawę kajakiem, rowerem wodnym lub wodolotem, to oczywiście możemy oboje popłynąć lub popływać. Ale czy mogę jej zaproponować: chodź, przepłyniemy się trochę?

Mam pytanie na temat skrótu PS. Słowniki informują, że można pisać go z kropkami lub bez nich. Załóżmy, że wybraliśmy wariant bez kropek (częstszy). I teraz problem – czy po skrócie, a przed dalszym tekstem ma być kropka, dwukropek, czy też nie powinno być żadnego znaku przestankowego?

W okolicach Wrocławia znajduje się góra Radunia. W jaki sposób będzie zapisana jej nazwa w dopełniaczu?