pokrewny
  • przewieźć, ale nie wozem
    15.06.2007
    15.06.2007
    Witam,
    chciałbym się dowiedzieć, czy można kogoś przewieźć helikopterem. Przetransportować wydaje się trafniejsze, ale jestem ciekaw, czy przewożenie helikopterem jest błędem.
    Pozdrawiam
    Andrzej Milewski
  • rodzicielstwo
    15.11.2002
    15.11.2002
    Szanowni Państwo,
    Jakie jest znaczenie słownikowe pojecia rodzicielstwo i jak wyrazić spełnianie owego rodzicielstwa nad dzieckiem niepełnosprawnym: rodzicielstwo dziecka niepełnosprawnego czy rodzicielstwo nad dzieckiem niepełnosprawnym?
    Z wyrazami szacunku,
    marta wiatr
  • rodzina i ród
    29.01.2012
    29.01.2012
    Dzień Dobry Poradnio!
    Bardzo proszę o objaśnienie etymologii słowa rodzina (a więc i ród).Czy ma to coś wspólnego z angielskim root korzeń?
  • Rodzina wyrazów

    25.09.2023
    25.09.2023

    Dzień dobry,

    niektóre ćwiczenia i materiały dla uczniów szkół podstawowych przewidują, że do rodziny wyrazu „wiatr” poza „wiatrołapem” należą też: „wiać”, „zawiać”, „przewiać” itp. Czy słusznie?

  • Romka

    14.07.2022
    14.07.2022

    Szanowni Państwo,

    na wstępie pozdrawiam całą redakcję.

    Będę wdzięczna za odpowiedź i wyjaśnienie, jak nazywać kobietę narodowości romskiej. Spotkałam się niedawno z określeniem: Romni, co było dla mnie zaskoczeniem, bo do tej pory romskie kobiety określałam jako Romki (Romka, Romki). Czy obie formy są poprawne, czy któraś jest preferowana w publikacjach, na wystawach itp. Skąd się wzięła językowo forma: Romni?

    Z wyrazami szacunku,

    Czytelniczka

  • rżnąć a dorznąć
    10.11.2015
    10.11.2015
    W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
    W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
    W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
    Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
    Z poważaniem
    Marek Kielar
  • Sądek a sąd

    24.01.2022

    Dzień dobry,

    Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).

    W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?


    Pozdrawiam

  • Siemianowice Śląskie
    11.02.2003
    11.02.2003
    Panie doktorze,
    jestem pracownikiem muzeum w Siemianowicach Śląskich. W ostatnim czasie usiłuję dogrzebać się do źródeł nazwy miasta. Wg niemieckiej monografii mitycznym założycielem jest rybak Szyman. Inni autorzy podają Siemian, Siemion lub po prostu Szymon. Czy w dawnej polszczyźnie funkcjonowało imię Siemion lub Siemian? Przepraszam, jeśli pytanie jest zbyt szczegółowe; może istnieje słownik imion staropolskich?
    Łączę pozdrowienia – Krystian Hadasz
  • Skąd się wziął rów?
    15.04.2003
    15.04.2003
    Jakie jest pochodzenie polskich słów rów, rowek?
  • słowa bardzo dwuznaczne
    17.02.2012
    17.02.2012
    Witam!
    Będąc za granicą na spacerze podczas wietrznej pogody, wyrwało mi się popularne określenie panujących w tamtej chwili warunków atmosferycznych zawierające czasownik piździć. Tłumacząc nieznającemu języka polskiego towarzyszowi genezę tej frazy, uwagę mą zwrócił ten czasownik i jego znaczenie, dość odległe od rzeczownika, od którego – jak przypuszczam – pochodzi. Jaka jest etymologia słowa piździć i czy wiadomo, dlaczego ma takie, a nie inne znaczenie?
    Pozdrawiam
    Gerwazy
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego