poprzedzanie
  • Czy czasownik uśmiechać się to ciąg dwóch słów, czy dwusłowo?

    5.05.2024
    5.05.2024

    Szanowni Państwo,

    czy jeśli jakieś słowo (konkretnie: czasownik) nie występuje w słowniku samodzielnie, tylko zawsze w powiązaniu z innym słowem, można je uznać za „słowo”. Przykład: w słowniku nie ma słowa „uśmiechać” tylko „dwusłowo” (?) „uśmiechać się”. Wszak samo „uśmiechać” nie pełni w języku żadnej funkcji.

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    mp

  • czy…, czy…
    3.11.2011
    3.11.2011
    Szanowni Państwo,
    w pewnej redagowanej i korygowanej przez wiele osób książce przeczytałam: „Czy w nocy jest zimno i czy w pokojach hotelowych jest zimno, czy ciepło?”. Wszystkie znaki na niebie i ziemi mówią mi, że przecinek przed ostatnim czy nie powinien tam być, skoro dwukrotnie występuje ono jako partykuła rozpoczynająca zdanie pytajne, a na końcu jako spójnik. Czy jest jednak możliwe, by znaki na niebie i ziemi wiedziały lepiej niż piątka profesjonalistów?
    Z poważaniem
    Felicyta
  • czy… czy…
    23.09.2012
    23.09.2012
    Wertując słowniki, spotykam niezgodności między nimi. Niestety, z reguły dotyczą tych samych przykładów, a co więcej, zdarza się, że ten sam autor w innym miejscu twierdzi coś zupełnie przeciwnego. Przykład:
    Polański, Szopa, Podręcznik polskiej interpunkcji:
    Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory.
    Rodzice pytali mnie, czy jesteś zdrowy czy chory.

    Wstęp do SO PWN:
    Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory.
    Rodzice pytali mnie, czy jesteś zdrowy, czy chory.

    Gdzie jest błąd?
  • Czyli

    23.12.2020
    23.12.2020

    Dzień dobry,

    zastanawia mnie dokładne znaczenie słowa czyli. Przykładowo w zdaniu Zbrodniarze wojenni, czyli Stalin, Hitler... słowo czyli oznacza sprecyzowanie o których zbrodniarzy konkretnie nam chodzi, ograniczamy się w dalszej wypowiedzi do dwóch wymienionych, czy jednak należy to traktować tylko i wyłącznie jak wymienienie przykładów i w dalszej części nadal mamy na myśli ogół zbrodniarzy?

    Z poważaniem,

    Piotr Nowaczewski

  • Czy można grać, wygrywając?
    27.09.2019
    27.09.2019
    Moje pytanie dotyczy imiesłowów zakończonych na -ąc i ich nadużywania w zdaniu. Czy poprawne jest zdanie: Graliśmy w siatkówkę, wygrywając mecz? Jaka obowiązuje tu zasada?
  • de przed nazwiskiem
    25.04.2017
    25.04.2017
    Szanowna Poradnio,
    czy kiedy w nazwiskach obcych występuje cząstka de, to przy spolszczaniu można z niej zrezygnować? Czyli np. markiz Roberto de Villena to markiz Villena czy markiz de Villena?
    Łączę wyrazy szacunku
    Dorota
  • Derywat: erdoganizm (choć Erdoğan)
    17.01.2018
    17.01.2018
    Szanowni Państwo,
    czy termin erdoganizm – utworzony od nazwiska Erdoğan – należałoby pisać ze znakiem diakrytycznym?
    Z poważaniem
    Beata Saracyn
  • dinozaur
    25.03.2011
    25.03.2011
    Dlaczego w słowach zakończonych na -zaur (tylko w mianowniku) nie akcentuje się tej właśnie cząstki, tylko sylabę ją poprzedzającą? Tak twierdzi słownik poprawnej polszczyzny na przykładzie dinozaura i tyranozaura (w obu akcent na -no-). Czy we wszystkich nazwach dinozaurów obowiązuje ta zasada, nawet jeśli będzie to czynszakiangozaur (Chinshakiangosaurus, znaleziony w Wikipedii)? Dotąd mi się wydawało, że prehistoryczny gad to dinoZAUR, a nie diNOzaur
  • Dlaczego zakopiański, nie zakopański?
    30.01.2014
    30.01.2014
    Dlaczego przymiotnik od Zakopanego to zakopiański? W latach 80. XIX wieku Adam Antoni Kryński opublikował studium dialektologiczne pod tytułem Gwara zakopańska. Od kiedy datuje się forma ze zmiękczeniem?
  • Dla niego co czerwone, to czerwone, i tyle
    16.12.2015
    16.12.2015
    Szanowni Państwo,
    mam dwa pytania interpunkcyjne:
    Dla niego co czerwone, to czerwone, i tyle, Nie to nie!.
    Pierwsze zdanie można chyba nazwać elipsą zdania warunkowego, więc pierwszy przecinek powinien być w porządku, ale nie jestem pewien drugiego. Jeśli chodzi o przykład drugi, to z kolei nie chodzi mi o elipsę zdania warunkowego, ale o wypowiedź w tonie kategorycznym: „»Nie« znaczy »nie« i koniec!”.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego