poradnia
  • Zarówno
    14.11.2015
    14.11.2015
    Szanowni Państwo!
    Proszę o rozstrzygnięcie mojej wątpliwości. Czy konstrukcja typu zarówno pieprz, jak i wanilia jest jedyną poprawną? A może dopuszczalna jest także wersja przestawna: pieprz, zarówno jak i wanilia? Nie znalazłem rozstrzygającej odpowiedzi w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny ani materiałach zamieszczonych na stronie Poradni.
    Z poważaniem
    Marek Kornacki
  • Zastosowanie i wykorzystanie – z którymi przyimkami?
    20.12.2019
    20.12.2019
    Szanowni Państwo,
    Czy jest jakaś zasada mówiąca, że należy używać zwrotów z zastosowaniem i przy wykorzystaniu, a nie np. odwrotnie: przy zastosowaniu i z wykorzystaniem? Czy te drugie sformułowania to błąd?

    Z poważaniem
    Joanna B.
  • zastosowywać?
    18.01.2013
    18.01.2013
    Szanowna Poradnio!
    Ostatnio zauważyłem, że w tłumaczeniach programów komputerowych bardzo często angielskie apply jest tłumaczone jako zastosowywanie. Słowniki wprawdzie wymieniają zastosowywać jako niedokonaną formę zastosować, ale ja bez wahania stwierdziłbym, że niedokonaną formą czasownika zastosować jest po prostu stosować. Słowo zastosowywać wydaje mi się dosyć dziwaczne. Jaka jest różnica między stosowaniem a zastosowywaniem?
  • Za tydzień (znów)
    18.06.2018
    18.06.2018
    Szanowna Poradnio,
    jednak jeszcze nie daje mi spokoju to określenie za tydzień. Czy może ono w ujęciu potocznym znaczyć za tygodniem trwającym w znaczeniu po trwającym tygodniu, za nim, w dowolnym dniu następnego tygodnia? Za jako za czymś niekoniecznie, zawsze za 7 dni?
  • Za tym rokiem
    11.09.2018
    11.09.2018
    Dzień dobry,
    Szanowna poradnio,
    Dziękuję za pomoc.
    Proszę o odpowiedź czy przyimek za może oznaczać, być synonimem „za tym + okres czasu”. Za tym rokiem, za tym tygodniem itp. jako za rok, za tydzień w jakimkolwiek kontekście czy będzie to niepoprawne? Wydaje się, że potocznie tak się mówi i myśli więc powinno zostac dodane takie znaczenie do słownika?

    Pozdrawiam
  • zawieje i zamiecie
    4.01.2006
    4.01.2006
    Witam!
    Często w prognozie pogody wypowiadany jest zwrot zawieje i zamiecie. Zagłębiając się w definicje obu wyrazów, widzimy, że są to śnieżyce połączone z silnymi podmuchami wiatru. Czy mógłbym prosić o wskazanie różnic pomiędzy tymi dwoma słowami?
    Mam również drugie pytanie, czy obie wersje są dozwolone: Azer i Azerbejdżanin. Dziękuję za odpowiedzi.
    Pozdrawiam
  • zawór typu kaczy dziób
    23.03.2014
    23.03.2014
    Szanowna Poradnio,
    jak należy napisać: zawór typu kaczy dziób czy zawór typu „kaczy dziób”? Czy jest konieczny tutaj cudzysłów?
    Pozdrawiam serdecznie
  • za zaliczeniem – raz jeszcze
    10.10.2003
    10.10.2003
    Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
    Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
    Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
    Pozdrawiam
    Łukasz Starzak
  • Zbieg kropki i znaku zapytania

    13.12.2022
    13.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o informację, czy poprawny jest zapis z kropką przed znakiem zapytania: „Czy ten model dotarł do Polski na początku lat 90.?”.

    Znalazłam poradę https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/liczebnik-porzadkowy-i-kropka;12131.html, ale to jest dłuższa publikacja, w której wszystkie liczby są zapisane cyframi, jest sporo liczebników porządkowych zapisanych konsekwentnie z kropką. Pominięcie kropki byłoby niekonsekwencją. Można przeredagować, ale chodzi o to, czy taki zapis w ogóle jest poprawny.

  • Zbieg znaków interpunkcyjnych
    18.11.2015
    18.11.2015
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwości co do zaleceń WSO w przypadku zbiegu cudzysłowu z wielokropkiem. Wydają się całkiem logiczne:
    • Kto był na wojnie, ten wie… (cytat urwany)
    • Kto był na wojnie, ten wie… (wielokropek występuje w cytacie),

    tylko że praktyka jest chyba inna. Choćby tutaj: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/b-wielokropek-b;1526.html (i w wielu miejscach).
    Czy zgodnie z WSO nie powinno być: Bo wiesz… zamiast Bo wiesz…?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego