postępować
  • Asamoah
    26.10.2012
    26.10.2012
    W futbolu obserwujemy ekspansję piłkarzy z Czarnego Lądu. Nazwiskiem, jakie występuje pośród Ghańczyków szczególnie często jest Asamoah (fonetycznie: [asamoa]). Jak to odmieniać?
  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • Azerbejdżanie – Azerowie, azerbejdżański – azerski
    3.01.2006
    3.01.2006
    Mieszkańcy i język Azerbejdżanu to Azerowie i język azerski czy Azerbejdżanie i język azerbejdżański? Wątpliwość rodzi się, gdyż jeśli chodzi o mieszkańców, to różne encyklopedie podają raz jeden, raz drugi wariant, nigdy oba. Dziwi też fakt, że słowo Azerowie występuje w wynikach wyszukiwania Google cztery razy rzadziej niż Azerbejdżanie, a słowo azerski dwieście razy częściej niż azerbejdżański. Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Będziemy dmuchać
    15.06.2008
    15.06.2008
    Ostatnio miałem przyjemność rozmowy z policjantem z drogówki. Po krótkiej wymianie zdań z ust pana policjanta padło znamienne i jakże typowe „Będziemy dmuchać”. Zaraz, zaraz! Jacy my!? Wiem, że typowe jest użycie w tym przypadku l. mn., a z mojej strony nadużyciem byłoby chyba zastosowanie podobnej konstrukcji w stosunku do policjanta. W jaki sposób uzasadnić można użycie tutaj l. mn.? Czy ma to jakiś związek z tzw. 'pluralis maiestaticus'?
  • cecha i właściwość
    9.09.2002
    9.09.2002
    Proszę o wytłumaczenie różnicy w znaczeniu słów cecha i właściwość oraz podanie adekwatnych przykładów.
  • Cienka czerwona linia
    28.12.2016
    28.12.2016
    Interesuje mnie znaczenie coraz częściej (i moim zdaniem błędnie) stosowanego idiomu cienka czerwona linia. Obserwuję jego nagminne używanie z czasownikiem przekraczać, co jest zrozumiałe bez czerwonej: przekraczać cienką linię oznacza coś na kształt kropli, która przelewa czarę/przepełnia kielich. Wg mnie cienka czerwona linia to ostatni bastion oporu, ostatnia barykada – wiązać się powinna z heroizmem skutecznego trwania na posterunku.
  • coś jest na rzeczy
    16.02.2005
    16.02.2005
    Chciałem spytać o bardzo rozpowszechniony zwrot jest coś na rzeczy. Co on dokładnie oznacza i czy jest to w ogóle poprawne? W słowniku poprawnej polszczyzny nie znalazłem informacji na ten temat.
  • Co znaczy powinien?
    5.05.2003
    5.05.2003
    Szanowni Państwo!
    Jaki stopień nakazu zawiera w sobie słowo powinien? Czy oznacza, że ktoś jest zobowiązany do wykonania jakiejś czynności, czy też pozostawione to jest jego decyzji? Czy więc powinien coś zrobić oznacza raczej, że może coś zrobić, czy też, że musi to zrobić?
    Czy określenie należy coś zrobić jest równoznaczne z powinno się coś zrobić, czy też należy niesie w sobie silniejszy nakaz?
    Pozdrawiam
    Kazimierz Chłobowski
  • czeska czy czeski Litomyšl?
    7.09.2013
    7.09.2013
    Witam.
    Pytanie dotyczące odmiany nazwy miejscowej Litomyšl (miasto w Czechach, pisze się też: Litomyśl). W języku czeskim gramatycznie jest ona rodzaju żeńskiego, chociaż bywa odmieniana jak rodzaj męski. Jaką odmianę przyjąć w języku polskim?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Michał Łuczyński
  • czy… czy…
    23.09.2012
    23.09.2012
    Wertując słowniki, spotykam niezgodności między nimi. Niestety, z reguły dotyczą tych samych przykładów, a co więcej, zdarza się, że ten sam autor w innym miejscu twierdzi coś zupełnie przeciwnego. Przykład:
    Polański, Szopa, Podręcznik polskiej interpunkcji:
    Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory.
    Rodzice pytali mnie, czy jesteś zdrowy czy chory.

    Wstęp do SO PWN:
    Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory.
    Rodzice pytali mnie, czy jesteś zdrowy, czy chory.

    Gdzie jest błąd?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego