powiedzieć
  • nazwy męskie o referencji żeńskiej i na odwrót
    21.11.2012
    21.11.2012
    Rzeczowniki męskie, kiedy opisują kobiety, zachowują się jak żeńskie, np. „Jedna profesor wstała”. Gdzie leży granica takiego użeńszczenia? „Młoda przewodnik wskazała” – jeszcze może być? Bo zdolna uczeń to już chyba nie.
    Czy to samo można stosować – a jeśli tak, to w jakich wypadkach – w drugą stronę, np. „Ten świnia powiedział” albo „Ten prostytutka wyszedł”?
  • Nie mnożyć przecinków?
    19.10.2007
    19.10.2007
    Dzień dobry!
    Proszę o rozwiązanie poniższej łamigłówki interpunkcyjnej: „Okazało się, że Kasia, z którą uczył się do matury, uważa, że Hastings był mężczyzną”. Wyczytałam już w kilku słownikach, że nie należy „mnożyć przecinków ponad potrzebę” i – jeśli jest ich zbyt wiele w jednym zdaniu – spokojnie można niektóre pominąć. Tylko które?
    Pozdrawiam serdecznie
    Joanna Pijewska
  • pisownia nazw stanowisk – norma ortograficzna i zwyczaj
    12.10.2010
    12.10.2010
    Problemy z dużą literą na stronę www. Jestem za formą dyrektor instytutu, natomiast moi współpracownicy uważają, że zawsze, jak mam na myśli konkretną placówkę, mam pisać wielką literą. Przeglądałam Państwa odpowiedzi i dostrzegam w pewną sprzeczność odpowiedzi. Więc jak: „W Szkole Podstawowej nr 1 w Stegnach na zebraniu dyrektor szkoły Jan Kowalski powiedział…” czy „dyrektor Szkoły Jan Kowalski powiedział…”? Czy „Dyrektor Szkoły Jan Kowalski powiedział…”?
  • pół + świat
    27.05.2012
    27.05.2012
    Szanowni Państwo!
    Jak zapisać cząstkę pół w poniższym tekście: łącznie czy rozdzielnie?
    Szkoła to nauka!
    Powie mama, tato.
    Lecz dla nas to więcej –
    jest naszym (pół)światem.

    (W znaczeniu, że warta jest tyle, co pół świata.)
    Bardzo dziękuję za wspaniałą pracę, jaką Państwo tutaj wykonują.
    Anna P.
  • Przecinek przed że
    20.01.2016
    20.01.2016
    Szanowni Państwo,
    mam sporo niepewności co do obecności przecinka przed że:
    Nie, żeby coś, ale… ,
    Nie, że nie chce, tylko że nie może,
    Mówimy, że coś jest jakieś, a nie, że jakieś inne,
    Coś mu powiem. Na przykład, że to i owo,
    Pewnie, że…,
    Oczywiście, że…,
    Jasne, że… .
    Wydaje mi się, że wszędzie powinno być właśnie tak, jak napisałem, ale chciałbym się upewnić. W trzech ostatnich przykładach chodzi o sytuację, gdy tak się rozpoczyna zdanie.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • przecinek w konstrukcjach apozycyjnych
    3.03.2014
    3.03.2014
    Czy we frazach rzeczownikowych tego typu potrzebne są przecinki: „Prezydent USA Barack Obama powiedział, że…” czy „Prezydent USA, Barack Obama, powiedział, że…”; „Szef Wydziału Specjalnego kpt. A. Malina wydał rozkaz…” czy „Szef Wydziału Specjalnego, kpt. A. Malina, wydał rozkaz…”; „Mój brat Andrzej zmarł w…” czy „Mój brat, Andrzej, zmarł w…”?
  • Pytanie w pytaniu
    7.11.2017
    7.11.2017
    W którym z poniższych zdań jest poprawnie użyty znak zapytania?
    1) Powiedzieli: „Gdzie jest ten, który pytał: ‚Dlaczego tak się dzieje?’. Przyprowadźcie go do nas”.
    2) Powiedzieli: „Gdzie jest ten, który pytał: ‚Dlaczego tak się dzieje’? Przyprowadźcie go do nas”.
    3) Powiedzieli: „Gdzie jest ten, który pytał: ‚Dlaczego tak się dzieje?’? Przyprowadźcie go do nas”.
  • Słodzimy herbatę
    8.06.2007
    8.06.2007
    Słodzę herbatę jedną łyżeczką cukru, połową łyżeczki cukru, ćwiercią łyżeczki cukru. Czy dobrze myślę? Bo chyba nie: „Słodzę herbatę ćwierć łyżeczki cukru”?
    A jeśli mam herbatę, łyżeczkę i ilość cukru wynoszącą jedną całą i jeszcze połowę łyżeczki? „Słodzę herbatę półtorą (półtorej) łyżeczki cukru”? A może to już liczba mnoga i półtorymi łyczeczkami ją słodzę?
    A gdyby ktoś miał zwyczaj słodzić herbatę widelcem (albo nożem, bo też rodzaj męski) i ilością cukru mieszczącą się na nim półtora raza?
  • szalbierzyć
    25.04.2006
    25.04.2006
    Witam!
    Czy można powiedzieć poprawnie szalbierzyć? W słowniku PWN jest tyklo słowo szalbierstwo. Czy mogę zatem użyć pytania do kolegi: „Czy znowu będziesz szalbierzył?”? I proszę jescze powiedzieć, czy można powiedzieć poprawnie „Mataczył klientów” – w tym sensie, że oszukiwał.
    J
  • w Zachodniopomorskiem – raz jeszcze
    5.02.2002
    5.02.2002
    Odpowiedział Pan jednemu z internautów, że jest rzeczownik Zachodniopomorskie i przymiotnik zachodniopomorski. Ten pierwszy miałby oznaczać nazwę regionu. I tu mam wątpliwość: czy tego typu nazw regionów (odmienianych tak jak Zakopane) nie tworzy się jedynie od nazw miast: Krakowskie (w zn. 'Kraków i okolice'), Poznańskie etc.? Tutaj zaś nazwa regionu to Pomorze Zachodnie. Podobnie: mazowieckie // Mazowsze, wielkopolskie // Wielkopolska. Nie powiedziałabym więc: „W Mazowieckiem będzie jutro padać”, tylko „Na Mazowszu…” albo „W województwie mazowieckim…”.
    Ale być może się czepiam ;-)
    Serdecznie dziękuję za wyjaśnienie tej kwestii.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego