-
Wart Pac pałaca…25.07.200225.07.2002Co oznacza powiedzenie: „Wart Pac pałaca, a pałac Paca”? W jakim kontekście można się nim posłużyć?
-
w terminie odwrotnym
10.11.202021.06.2004Mam następujące pytanie: czy poprawne jest określenie wykonać coś w terminie odwrotnym? W firmie, w której pracuję, taki zwrot jest używany do określenia zadań do wykonania natychmiast. Często jest to zapis na dokumencie jako polecenie służbowe.
-
w Ukrainie czy na Ukrainie?6.03.202220.06.2015Chciałbym poznać Państwa opinię na temat pewnego zjawiska. Otóż coraz częściej spotykam się z pisaniem w Ukrainie i w Litwie, co – jak mi tłumaczono – wynika z poprawności politycznej, gdyż przyimek na sugeruje w tym kontekście, że traktujemy powyższe kraje jako prowincje (jak Śląsk i Mazury) i akcentujemy ich dawną przynależność do Rzeczpospolitej. Nikt nie pisze w Słowacji, gdyż to państwo zawsze było od Polski odrębne. Czy jednak przyimek na istotnie jest (politycznie) niepoprawny?
-
Znaki liczb rzymskich
4.01.20234.01.2023Dzień dobry, mam pytanie czy błędem językowym jest pisanie „Dziady część III” albo „II Wojna Światowa” bez pionowych kresek w liczbach rzymskich? A także czy można napisać „2 Wojna Światowa” zamiast „II Wojna Światowa”?
Z góry dziękuję za pomoc.
-
Żel o zapachu
31.01.2022Szanowni Państwo,
na jednym z portali społecznościowych, w grupie poświęconej kwestiom językowym, co pewien czas pojawia się dyskusja na temat wyrażeń takich jak np. żel do mycia ciała o zapachu malinowym. Czy taki zapis jest prawidłowy? Czy może należałoby tu postawić przecinek: żel do mycia ciała, o zapachu malinowym? Czy przy braku przecinka sformułowanie o zapachu malinowym należy uznać za odnoszące się do ciała?
Katarzyna
-
chłopczyk, choineczka, kółeczko
13.05.202313.05.2023Szanowni Państwo,
chciałbym zapytać o formanty w następujących wyrazach: choineczka, chłopczyk i kółeczko.
Spotkałem się już z opinią, że winny to być odpowiednio: -eczka, -czyk i -eczko, choć nijak mnie to nie przekonuje - w odmianie wyrazów podstawowych mamy bowiem formy choinek - ø, chłopc-a i kółek-ø, co sugerowałoby, że -ecz i -cz wchodzą w obręb tematu słowotwórczego, zaś -ka, -yk i -ko to prawidłowe formanty (co też wydaje mi się bardziej logiczne).
Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości - jeśli się mylę, będę wdzięczny za wykazanie, gdzie tkwi błąd w moim rozumowaniu oraz wskazanie jakichś aktualnych opracowań w tym zakresie.
Z wyrazami szacunku
M.
-
Dlaczego pięta?14.10.201614.10.2016Szanowni Państwo,
zastanawia mnie rola pięty we frazeologii. Mamy chwalipiętę, wiercipiętę. Słyszałem też powiedzenie niech ci pójdzie w pięty (nawiasem mówiąc, nie wiem, co właściwie znaczy).
Czy wiadomo, skąd owa pięta się wzięła? Co do chwalipięty, przyszło mi kiedyś do głowy, że może ma to coś wspólnego z piętą Achillesa, tj. chwalipięta 'chwali nawet swój potencjalnie słaby punkt’. Ale to pewnie tylko moja fantazja.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
długofalowy
27.06.202327.06.2023Jak to się stało, że wyraz długofalowy oznacza w niektórych kontekstach „zaplanowany na dłuższy czas”? Byłoby to jasne, gdyby słowo fala oznaczało to samo co „czas, okres”, ale przecież tak nie jest.
-
Dział, oddział, wydział, przedział
1.03.20211.03.2021Szanowni Państwo,
czy istnieje jakieś wytłumaczenie, dlaczego mamy działy w sklepie, wydziały na uczelni, przedziały w pociągu, oddziały w szpitalu? Co sprawiło, że powstały akurat takie a nie inne konotacje? Czemu mamy różne *działy?
Pozdrawiam serdecznie
-
dżdżysty
27.11.202327.11.2023Szanowni Państwo,
zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].
Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.
Z poważaniem
Andrzej M. Sołtan