powstać
  • Dział, oddział, wydział, przedział

    1.03.2021
    1.03.2021

    Szanowni Państwo,

    czy istnieje jakieś wytłumaczenie, dlaczego mamy działy w sklepie, wydziały na uczelni, przedziały w pociągu, oddziały w szpitalu? Co sprawiło, że powstały akurat takie a nie inne konotacje? Czemu mamy różne *działy?

    Pozdrawiam serdecznie

  • hulajnoga
    3.03.2014
    3.03.2014
    Czy da się powiedzieć coś pewnego na temat etymologii, czasu powstania ewentualnie autorstwa słowa hulajnoga? Czy mamy w języku polskim inne słowo o podobnej budowie?
  • Jak śpiewać kolędy?
    15.12.2014
    15.12.2014
    Szanowni Państwo,
    chodzi mi o wers z kolędy Anioł pasterzom mówił. Jak się powinno śpiewać: „naleźli Dziecię w żłobie, Maryją z Józefem”? Czy w wersji współczesnej: „znaleźli Dziecię w żłobie, Maryję z Józefem”? Spotkałam też formy mieszane, które wydają mi się najmniej szczęśliwe: „znaleźli Dziecię w żłobie, Maryją z Józefem” oraz „naleźli Dziecię w żłobie, Maryję z Józefem”. Wiem, że tekst został zapisany w rękopisie kórnickim, ale nie potrafię do niego dotrzeć.
    Hanna Bartoszewicz
  • Jest
    21.02.2017
    21.02.2017
    Od dłuższego czasu nurtuje mnie pochodzenie form czasownika być w czasie teraźniejszym. Moje pytania są następujące:
    • Dlaczego mówimy: ja jestem, ty jesteś, on, ona jest itd., ale: one, oni ?
    • Dlaczego formy jestem, jesteś, jesteśmy, jesteście wyglądają podobnie do czasowników w czasie przeszłym (byłem, robiłeś, jedliśmy…)? Czy doszło tu do jakiegoś dziwnego zestawienia jest + jeśm = jestem, podobnie jak robił + jeśm = robiłem?

    Dziękuję!
  • Jeszcze o chochliku drukarskim
    30.05.2018
    30.05.2018
    Szanowna Pani Profesor,
    w poradzie pt. Chochlik drukarski (7.05.2018) udzielona odpowiedź, w mojej ocenie, dotyczy raczej znaczenia tego zwrotu/określenia, a mnie w swoim pytaniu chodziło o jego etymologię, historię: kiedy, gdzie i jak powstał.

    Pozdrawiam
    Stratos Vasdekis
  • Kłopot interpunkcyjny

    25.05.2024
    25.05.2024

    Szanowni Państwo, czy we wskazanych miejscach powinny być użyte przecinki? Poznał szefa Wydziału Wywiadowczego(,) mjr. Jana Krygiera(,)... lub: Dnia 31 lipca Komendant Główny AK(,) gen. Tadeusz Komorowski(,) ... Wydawałoby się, że tytuły są tu równorzędnymi przydawkami rzeczownymi i przecinki powinny występować.

    Z pozdrowieniami, A.B.

  • Kotlet sojowy, tatar wegetariański
    31.01.2016
    31.01.2016
    Często spotykam się z krytyką nazw takich jak kotlet sojowy, pasztet z soczewicy, tatar wegański itd. – a więc nazw potraw wegetariańskich, które odwołują się do ich mięsnych odpowiedników czy pierwowzorów. Zazwyczaj jest to umotywowane tym, że są one niezgodne ze zwyczajowymi definicjami wyrazów, które zawierają, a więc rzekomo niepoprawne. Czy moglibyście Państwo się do tego odnieść?
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • krzyżak czy Krzyżak?
    17.10.2012
    17.10.2012
    Nazwy członków zgromadzeń zakonnych piszemy małymi literami. W Wielkim słowniku ortograficznym podano jako wyjątek nazwę Krzyżak, jednak z wyjaśnieniem, że chodzi tu o członka zakonu i jednocześnie obywatela państwa. Państwo krzyżackie powstało jednak dopiero ok. 1226 r. Czy zatem pisząc o wydarzeniach z historii tego zakonu, do których doszło przed wymienioną datą, nie należałoby w nazwie jego członków (niebędących wówczas obywatelami państwa) użyć małej litery?
    Monika Krzywoszyńska
  • Kto mieszka w Nowym Wiśniczu?
    18.05.2012
    18.05.2012
    PWN-owskie słowniki (Słownik nazw własnych oraz Słownik nazw miejscowości i mieszkańców) podają, że mieszkaniec Nowego Wiśnicza to nowowiśniczanin, a przymiotnik – nowowiśnicki. Jednak w Nowym Wiśniczu wydawane są Wiadomości Wiśnickie, a lokalny portal http://www.wisniczanin.pl/ nosi nazwę Wiśniczanin. Również spojrzenie na wyniki z Google przekonuje, że wyrazów z nowo- używa mało kto oprócz scrabblistów. Którym formom dać pierwszeństwo?
  • nazwy wydarzeń historycznych
    17.10.2001
    17.10.2001
    Czy dopuszczalna jest jeszcze pisownia nazw powstań (Powstanie Listopadowe) wielką literą?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego