prosto
  • piękna polszczyzna
    18.01.2014
    18.01.2014
    Co to właściwie znaczy mówić piękną polszczyzną? W jednym z wywiadów dziennikarka Katarzyna Dowbor wyznała, że jej syn Maciej „mówi piękną polszczyzną, co było przestrzegane w naszym domu”. Czy piękna polszczyzna to unikanie wulgaryzmów, słów potocznych, wyrażeń slangowych itp.? Za to silenie się na wykwintność wypowiedzi z Mickiewiczem czy Słowackim w ręku? Staram się mówić przede wszystkim poprawnie, prosto i zrozumiale, ale czy powinienem też kłaść nacisk na jakieś piękno wypowiedzi?
  • Plaza San Giovanni – zadrzewiony czy zadrzewiona?
    24.06.2004
    24.06.2004
    Witam Państwa.
    Interesuje mnie, jakie są zasady dostosowywania w języku polskim rodzaju czasowników, przymiotników itd. do używanych rzeczowników obcojęzycznych. Na przykład plac to po hiszpańsku czy włosku Plaza. W związku z tym czy dom stoi przy zadrzewionym Plaza San Giovanni, czy też przy zadrzewionej Plaza San Giovanni? Chodzi mi o sytuacje, gdy z uzasadnionych względów świadomie nie tłumaczymy tego typu nazwy obcej.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Agata Jankowiak
  • płynność łańcucha
    11.04.2008
    11.04.2008
    Mam takie pytania – jak poprawnie napisać: „Chłodnie zapewniają płynność łańcucha” czy „łańcuchu”, czy może „łańcuchowi dostaw”?
  • poczem i po czym
    4.04.2014
    4.04.2014
    Upłynęło już sporo lat gdy siedziałem w ławce szkolnej, wiele pamięć zatarła, interesuje mnie pisownia wyrazu poczym, piszemy razem, czy osobno?
  • pod rząd i z dużej litery
    7.07.2006
    7.07.2006
    Czemu piąty pod rząd to błąd, skoro tańczymy pod melodię? Nikt np. nie twierdzi, że iść pod słońce to błąd, bo idzie się ku słońcu. Przykłady przyimkowej dowolności w ramach poprawności można mnożyć.
    Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
    Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły?
  • potwierdzenie przybycia
    18.03.2013
    18.03.2013
    Szanowni Państwo,
    na oficjalnym zaproszeniu chciałabym umieścić prośbę o potwierdzenie przybycia. Czy któraś z wymienionych poniżej form jest poprawna: „Proszę o mailowe potwierdzenie przybycia”, „Proszę o e-mailowe potwierdzenie przybycia”, „Proszę o potwierdzenie przybycia za pośrednictwem wiadomości e-mail”, a może „Proszę o potwierdzenie przybycia za pośrednictwem e-maila”? Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Łączę wyrazy szacunku
    Magdalena
  • powierzać
    12.09.2011
    12.09.2011
    Czy poprawne jest sformułowanie: „Oświadczamy, iż nie zamierzam(y) powierzać do podwykonania żadnej części niniejszego zamówienia”. Chodzi o konstrukcję powierzać do… Według mnie powierza się coś komuś, a więc podwykonanie lub podwykonawstwo. Jednak chcę uzyskać potwierdzenie.
  • powtarzanie wyrazów
    5.04.2002
    5.04.2002
    Kiedy byłem w szkole, moja polonistka zawsze poprawiała mi na czerwono zdanie: „Moim ulubionym okresem jest okres romantyzmu”. Oczywiście chodziło o powtórzenie słowa okres. Wtedy mnie to bulwersowało, dziś zgadzam się z oceną polonistki. Niemniej w wielu przypadkach powtórzenie tego samego wyrazu jakoś mnie nie razi.
    Pomijam tu oczywiście przypadki, kiedy chodzi o świadomy zamysł stylistyczny; pomijam wszelkie dilogie, anafory itp. Chodzi mi o zwykły tekst i o takie sytuacje, gdy trudno ocenić, czy powtórzenie już jest nadużyciem, czy jeszcze nie. W niniejszym pytaniu powtarzają się powtórzenie, przypadki, chodzi o, a także polonistka, którą mogłem zastąpić nauczycielką, ale nie zrobiłem tego, ponieważ wydaje mi się, że nie trzeba. Ale może trzeba?
    Albo takie zdanie: „Przydawka stojąca przed rzeczownikiem opisuje go, stojąca po nim – klasyfikuje”. Czy jest istotne, by silić się na wyszukiwanie synonimu i zamiast drugiego stojąca pisać następująca? Albo w ogóle pominąć imiesłów? (Wystarczyłoby samo po nim).
    Kiedy piszę sobie sam, niespecjalnie się tym przejmuję. Problem zaczyna się wtedy, kiedy dziecko prosi, by mu sprawdzić wypracowanie. Sprawdzam, nie razi mnie, a potem nauczycielka uznaje to i owo za błąd, w moim przekonaniu nieraz na wyrost.
    Nie oczekuję w tej kwestii surowych uregulowań. Wierzę w to, że użytkownik języka ma tu stosunkowo dużą swobodę. Niemniej nie chciałbym za bardzo zabrnąć w liberalizm, bo może się okazać, że jednak…
    Liczę (jak zawsze) na krótką odpowiedź, ale równocześnie wdzięczny byłbym za wskazanie, gdzie mógłbym znaleźć obszerniejsze omówienie tego zagadnienia.
    Dziękuję.
  • półgodzina
    14.04.2006
    14.04.2006
    Czy poprawne jest określenie w ciągu ostatniej pół godziny?
  • północno-wschodni
    16.05.2008
    16.05.2008
    Proszę o wyjaśnienie pisowni północno-wschodni. Przez północno-wschodnią Polskę rozumiemy (USJP) 'obszar pomiędzy północą i wschodem' – chodzi więc o północny wschód (ewentualnie – wschodnią północ…), czyli jedynie o część wspólną ziem na północy i na wschodzie, np. o Suwalszczyznę. Dlaczego więc nie północnowschodni? Pisownia północno-wschodnia Polska sugeruje dodatkowo Pomorze i Bieszczady (por. Europa Środkowo-Wschodnia, czyli Środkowa i/lub Wschodnia).
    Michał Gniazdowski – Warszawa
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego