proweniencja
  • mieć duszę na ramieniu
    7.12.2010
    7.12.2010
    Dzień dobry,
    bardzo proszę o wyjaśnienie, skąd w naszym języku wzięło się powiedzenie mieć duszę na ramieniu.
    Pozdrawiam
    Urszula Szuszkiewicz
  • moribund(a)
    26.04.2010
    26.04.2010
    Jak poprawnie spolszczyć łacińskie słowo moribundus, oznaczające osobę umierającą? Spotkałem się parę razy z formą moribund, jednak wydaje mi się, że lepiej brzmi (ten) moribunda – przez analogię do (tego) wagabundy (łac. vagabundus).
  • muriaty i szagriaty
    18.12.2007
    18.12.2007
    Co oznaczają wyrazy muriaty i szagriaty z popularnej pieśni biesiadnej? Zob. http://www.google.pl/search?hl=pl&q=muriaty+trojka
  • nieustanny, nieustający i ustawiczny
    9.04.2014
    9.04.2014
    Szanowni Państwo,
    dlaczego w języku polskim słowa nieustanny i nieustający są synonimem wyrazu ustawiczny? Wszystkie trzy przykłady pochodzą od czasownika ustawać, ale dwa pierwsze posiadają człon przeczący, a ostatni – nie, pomimo że każdy z nich znaczy to samo. Jak wykształciła się ta nieregularność?
    Z góry dziękuję za wyjaśnienie tej kwestii.
  • O pisowni cząstki niby-
    15.12.2017
    15.12.2017
    Czy napisane poniżej zdania są poprawne? Chodzi mi o cząstkę niby.
    Skomplikowana i złożona historia Dolnego Śląska znalazła swoje odbicie w dziesiątkach legend i podań. Ich proweniencja jest różna: niby-polska, niby-niemiecka, ale zarówno jedna, jak i druga ma na pewno ludowe korzenie.
    Jedną z legend próbował stworzyć złotoryjanom nie-Polak, ale pół Niemiec, pół Szkot, który niby-turysta, niby-badacz-historyk przemierzał złotoryjską ziemię.
  • Oprymkować
    15.05.2019
    15.05.2019
    Piszę do Państwa z zapytaniem o słowo oprymkować (w znaczeniu ‘okryć drobinami, okruchami, farfoclami’, jak pośrednio przełożyłem), które przypadkiem zasłyszałem na Pomorzu. Nie odnalazłem tego wyrazu w dostępnych mi słownikach, a chciałbym poznać kontekst jego użycia. Czy to kaszubski regionalizm, bądź słowo o proweniencji ukraińskiej/niemieckiej (obszar swego rodzaju tygla kulturowego na Pomorzu), czy być może ja nie dosłyszałem odpowiednio zwrotu.

    Pozdrawiam PD.
  • panika bożka Pana
    9.02.2014
    9.02.2014
    Dzień dobry!
    Proszę podać przykłady wyrazów o źródłosłowie mitologicznym, takich jak: panika, satyryczny, letarg, prometeizm, hermetyczny itp.
    Pozdrawiam
    R.K.
  • pod rząd i z dużej litery
    7.07.2006
    7.07.2006
    Czemu piąty pod rząd to błąd, skoro tańczymy pod melodię? Nikt np. nie twierdzi, że iść pod słońce to błąd, bo idzie się ku słońcu. Przykłady przyimkowej dowolności w ramach poprawności można mnożyć.
    Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
    Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły?
  • przyjaciel kozy

    11.02.2024
    11.02.2024

    Z kolegą z pracy przypomnieliśmy sobie stare (a przynajmniej wydaje się nam, że stare) powiedzenie „Przyjacielu Mojej Kozy”, które słyszeliśmy od lat, pytając osoby z pracy, wiele innych osób również potwierdziło, że słyszało to powiedzenie, nie wiedząc jednak co ono oznacza. Pamiętam, że tego powiedzenia używali nawet moi rodzice, a po szybkim przejrzeniu przeglądarki znalazłem tylko losowe użycia tego przysłowia bez większego kontekstu. Czy istnieje jakaś definicja tego powiedzenia? Czy jest to powiedzenie bez żadnej definicji które jakoś znalazło się w obiegu w pewnym momencie. Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • superunek

    10.11.2023
    2.11.2023

    Ciekawi mnie pochodzenie słowa superunek. Szukałam, ale nie znalazłam, stąd moja prośba o wyjaśnienie.

    Pozdrawiam

    Marta Kisiel

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego