przeczenie
-
biernik czy dopełniacz?7.03.20057.03.2005Witam.
Pytanie dotyczy odwiecznej wojny między dopełniaczem a biernikiem. Nakręcać zegarek – jasne. Nie nakręcać zegarka – jasne. A którego z przypadków powinniśmy użyć w wariancie następującym: „Nie ma potrzeby nakręcać zegarek” czy też „Nie ma potrzeby nakręcać zegarka”?
Ukłony i pozdrowienia. -
Czym się różni opodal i nieopodal?
13.02.202113.02.2021WSJP podaje taką samą definicję i pochodzenia dla słów opodal i nieopodal. Skąd dziś podobieństwo, skoro w jednym ze słów jest przeczenie, „nie”?
-
kontrargumenty3.10.20133.10.2013Szanowna Poradnio,
wielokrotnie – choćby na łamach Poradni – mówiono już o tym, że język polski nie obraża się na podwójne przeczenia. Chciałem jednak zapytać, czy można tę skłonność rozszerzyć na słowa niosące w sobie przeczenie, ale nie negowane dosłownie. Czy można zatem przeciwstawiać kontrargumenty, czy należałoby je raczej stawiać lub też przeciwstawiać argumenty?
Z poważaniem
Daniel
-
Nie-, które nie jest wykładnikiem zaprzeczenia
27.10.202327.10.2023Dzień dobry,
szukam informacji na temat sytuacji, kiedy użycie słówka nie lub litery a daje osobne (niekoniecznie nowe ;-) ) znaczenie słowa, nie zaś proste zaprzeczenie.
Słowa takie jak: niejaki, niektóry, niepalący, niedbały, nieprzyjaciel, nieustanny, niezgoda, niewypał, nienawiść, niemoralny i amoralny, atrofia, nienormalny i anormalny, nienaturalny — funkcjonują jako samodzielne jakości, mogą mieć samodzielne znaczenia i funkcje oderwane od zaprzeczenia. Mam nadzieję, że wyraziłam to zrozumiale.
pozdrawiam
karO
-
nieuniemożliwiający18.12.201218.12.2012Szanowni Państwo,
czy łączna pisownia zaprzeczonego imiesłowu nieuniemożliwiający jest poprawna? Według mnie – tak, ale trochę to podwojone nie mnie niepokoi.
Z poważaniem,
Piotr Smyrak -
Niezbyt rozumiem głośną muzykę11.01.201811.01.2018Która forma jest poprawna? Niezbyt rozumiem głośną muzykę czy Niezbyt rozumiem głośnej muzyki? Innymi słowy, czy niezbyt zachowuje się jak przeczenie?
-
Przedrostek a-/an-
2.12.20232.12.2023Szanowni Państwo,
zauważyłem, że w polszczyźnie przeczenia, oprócz ze słowem nie, można tworzyć za pomocą litery a. Na przykład anormalny zamiast nienormalny albo aspołeczny zamiast niespołeczny. Tu moje pytanie, czy przeczenia tworzone przy użyciu a to jakaś forma zapożyczona czy forma rodzima? Jak to jest, że możemy i z nie, i z a?
Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam
-
przykłady elipsy28.04.201428.04.2014Szanowna Poradnio,
czy w zdaniach typu: „Otworzono mi i poprowadzono mnie do pokoju” użycie mnie jest obligatoryjne? Czy nie mogłoby być: „Otworzono / Otworzył mi i zaprowadzono / zaprowadził do pokoju”? A czy w następującym przykładzie konieczne jest ponowienie orzeczenia? „Patrząc na nią, nie czułem przyjaźni, lecz (czułem?) miłość”.
Dziękuję za odpowiedź. -
przysparzać komuś zmartwień28.05.201428.05.2014Szanowni Państwo!
Czasownik przysparzać łączy się w przeczeniu z dopełniaczem. Jednak, co nie przysparza mi chluby, nie jestem pewien, jak sytuacja ma się bez przeczenia. Czy stosować biernik (przysparza mu szacunek), czy również dopełniacz (przysparza mu wiedzy). Spotykam się z jednym i drugim (częściej z dopełniaczem), chciałem więc spytać, czy obie formy są poprawne (i dlaczego).
Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości i kłaniam się nisko. -
Dodatkowe funkcje partykuły nie
10.01.202110.01.2021Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:
Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.
Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:
Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.
Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:
Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.
Czy takie zdania rządzą się taką regułą?
