Witam,
mam pytanie dotyczące spójników rozłącznych albo/lub/czy. Zasada mówi, że w wypadku, kiedy są one powtórzone i wprowadzają elementy równorzędne w zdaniu, należy stawiać przed nimi przecinek, np.: „Kup kawę albo herbatę, albo kakao”. A co w wypadku zdań o podobnej konstrukcji, ale takich, w których spójniki się różnicuje? Na przykład: „Kup kawę lub herbatę(,) albo kakao”. Czy po herbatę powinien być przecinek?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
AP, Lublin

Mam pytanie dotyczące przecinka przed to w następujących przypadkach. Czy powinien on się tam znaleźć?

• Jeśli jednak przed zajściem w ciążę byłaś zatrudniona to teraz szczególnie powinnaś dbać o to, aby pracodawca przestrzegał twoich praw.
• Jeśli przed ciążą nigdzie nie pracowałaś, ale byłaś zarejestrowana w Urzędzie Pracy to podlegasz obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
• W chwili, gdy posiadałaś prawo do zasiłku dla bezrobotnych to Urząd Pracy ma również obowiązek.

Zastanawia mnie, co jest wyrazem podstawowym wyrazu przedszkolny. Czy jest to:
1. przymiotnik szkolny (szkoł – a → szkol – ny → przed – szkol – ny),
2. rzeczownik przedszkole (szkoł – a → przed szkoł – ą => przed – szkol – e → przed – szkol – ny)?

Szukając odpowiedzi, zauważyłem, że wyraz ten ma dwie definicje:
1. poprzedzający okres szkolny,
2. dotyczący przedszkola.

Które odpowiednio pasują do obu wyżej podanych przeze mnie derywacji. Czy wszystko zależy od znaczenia wyrazu?

Ciekaw jestem opinii poradni, które z form:
– składać przysięgę przed kimś
– składać przysięgę wobec kogoś
– składać przysięgę komuś
– składać przysięgę na ręce kogoś
są poprawne, a które niepoprawne. WSPP nie informuje o składni tego zwrotu, podobnie jak dostępne mi słowniki frazeologiczne. W Potopie znalazłem „na ręce komendantów szwedzkich składać przysięgę na wierność nowemu panu”, ale we współczesnych aktach prawnych mowa o składaniu przysięgi wobec kogoś.
Łączę pozdrowienia.

Chciałbym zapytać o pisownię przyimka z/ze i w/we przed wyrazami rozpoczynającym się na w. Naturalniejsze wydaje mi się zapisywanie we wtorek czy ze wtedy, ale wiele osób twierdzi, że to błąd w piśmie i dozwolony jest co najwyżej jako regionalizm w mowie.

Czy przed i należy postawić przecinek, gdy używamy dopowiedzenia i tak…, np. Kamila by mi żyć nie dała(,) i tak ostatnio nawaliłem?
Czy przecinek należy też postawić przed rozpoczęciem wyliczenia takich jak, np. Aparat jest wyposażony w wiele przydatnych funkcji (,) takich jak zoom optyczny, kadrowanie itp.?

Chciałabym zapytać, jak poprawnie powinny być wstawione przecinki w zdaniu złożonym z imiesłowem, w którym że nie poprzedza go (taką zasadę pisowni udało mi się odnaleźć), ale następuje po nim? Przykład: „Szedł szybko, wiedząc, że i tak nie zdąży na czas”. Nie wiem, czy w tego rodzaju zdaniach przed że stawia się przecinek, czy występuje on tylko przed imiesłowem.
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo,
mam pytanie dotyczące zasad interpunkcji w zdaniu: „Nieznane listy Witkacego czyli całujcie mnie, gdzie chcecie”. Moim zdaniem powinien się w nim pojawić przecinek przed czyli. Czy mam rację? Co z przecinkiem przed gdzie? Jest poprawny? I jeszcze jedna kwestia: jest to tytuł audycji, w związku z czym, jeżeli pisownia tytułu wygląda jak powyżej podane zdanie, to czy należy zachować taką pisownię (oczywiście bez kropki)? A może należy ją poprawić?
Z wyrazami szacunku
K.S.

Szanowni Państwo,
przesyłam kolejną porcję pytań interpunkcyjnych:
Mamy się spotkać jutro, nie wiem tylko(,) o której.
Zdradź(,) od kogo to [dostałaś]!
Posyłamy 4 regimenty, przy czym nie specyfikujemy(,) na którą przełęcz ile.
Przyrzekam na wszystko(,) co święte!
Kojarzę książkę, ale nie pamiętam (,) jaki [miała] tytuł.
Nie wiem(,) w jaki sposób [to zrobić].
Z moim w porządku, tylko nie wiem(,) jak z Twoim [rowerem].
Może być jutro — ważne tylko(,) w jakich godzinach.
Nie wiem jeszcze(,) kiedy dokładnie [się to odbędzie].
Możemy spróbować, tylko nie wiem(,) o której godzinie.
Nie wiem(,) w jakim w celu i z jakiej przyczyny [odbywa się to nadzwyczajne spotkanie].
Szczepy będą się mieszały(,) aż miło.
Polecam go. To specjalista(,) jakich mało.
Spostrzegłem już(,) w czym rzecz.
W nawiasach kwadratowych umieściłem wstawki przybliżające kontekst wypowiedzi.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Jaka powinna być interpunkcja w wyliczankach typu: zielony, ale nie niedojrzały, mądry, ale nie przemądrzały, oraz szybki jak błyskawica? Chodzi mi o to, czy w tym wypadku przed oraz powinien być przecinek?
A czy w konstrukcjach z myślnikiem (słabszy – stopnia pierwszego, oraz silniejszy – stopnia drugiego) też powinien się tam znaleźć? Gdyby były tam same przecinki, nie miałabym wątpliwości, ale myślniki trochę zbijają mnie z tropu.
Dziękuję i pozdrawiam.
Anna