przednie
  • rosyjskie je i jo
    13.06.2008
    13.06.2008
    Pytanie jest dość nietypowe. Czy wiedzą Państwo może, dlaczego w sporej części rosyjskiego internetu nie stosuje się litery Ё (jo)? Zamiast niej używa się E (je). Często muszę przełożyć cyrylicę na nasz alfabet i brak litery Ё jest bardzo mylący, np. gdy film Броненосец Потёмкин, czyli Potiomkin, pisany jest jako ПотемкинPotiemkin, a imię Alena (Алена) okazuje się Aloną (Алёна). Ten zwyczaj zauważyłem głównie na wielu stronach filmowych, które są przedmiotem moich zainteresowań.
  • rżnąć a dorznąć
    10.11.2015
    10.11.2015
    W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
    W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
    W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
    Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
    Z poważaniem
    Marek Kielar
  • samogłoski ciemne
    10.05.2004
    10.05.2004
    Prosze o odpowiedz, co oznacza termin samogloski ciemne? Nie wiem, czy jest to termin jezykoznawczy, czy drukarski.
  • Spermacet a wielorybnicy
    1.06.2018
    1.06.2018
    Szanowni Państwo,
    proszę o etymologię wyrazu spermacet w kontekście opinii pierwszych wielorybników na temat tej substancji.

    Pozdrawiam
    Stratos Vasdekis
  • transkrypcja wyrazów japońskich
    18.06.2008
    18.06.2008
    Szanowni Państwo!
    Mam pytanie dotyczące prawidłowego zapisu nazw japońskich. Nazwy te to określenia związane ze sztukami walki, np. n. kata (Shi-So-Chin, Matsumura), pozycji (np. Zenkutsu-dachi – pozycja przednia), ciosów (Yoko Enpiuchi – uderzenie łokciem), sztuk walki (np. To-de – sztuka walki bez użycia broni). Czy każdy z członów powinien być pisany małą literą, czy pierwszy wielką, a kolejne małą? Czy stosować w zapisie dywiz, czy lepiej rozdzielać je spacją?
    Pozdrawiam.
  • tylny czy tylni?
    29.11.2008
    29.11.2008
    Mówimy tylny czy tylni?
  • wyborowy

    8.05.2023
    8.05.2023

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię (mapę znaczeń, synonimów, skojarzeń) i historię słowa wyborowa.

    Pozdrawiam

    Gosia

  • Wyleźć – wylezą, gwarowo: wylazą
    26.07.2017
    26.07.2017
    Szanowni Państwo,
    ostatnio znajoma z Białostocczyzny zdziwiła się, że użyłem formy wylezą. Stwierdziła, że odkąd pamięta, mówi wylazą oraz wylazę. Zastanawiam się, czy może chodzić o regionalizm.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Wymowa łacińska tradycyjna a restytuowana
    18.09.2019
    18.09.2019
    Jak należy czytać po łacinie: w formie tradycyjnej czy restytuowanej (tzn. czytając każdą literę tak jak się pisze, przy czym c jak polskie [k] oraz v jak polskie [ł]?
  • Wymowa samogłosek nosowych

    27.02.2024
    10.04.2017

    Szanowni naukowcy,

    od długiego czasu zastanawiam się, czy w wyrazach z literą ę w środku, np. będę, brzęk, kręcone, rębajło, wewnętrzny, należy wymawiać czyste [ę], czy może zmiękczone przez „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”.

    W sąsiedztwie jakich głosek należy wymówić: „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”?

    Jakiego podziału wymaga poprawna ich wymowa? em” czy jw.?

    Jakie słownikowe zasady określają poprawną wymowę, gdy mamy do czynienia z literą ę w środku wyrazu?


    Proszę o pomoc.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego