-
niewierny Tomasz6.04.20056.04.2005Czy można pisać niewierny tomasz przez analogię do takich rzeczowników pospolitych jak judasz, herostrates (USJP), herkules, otello, hamlet? Człowiek przynoszący złe wieści to hiob czy Hiob (hioba nie znalazłem w słownikach)? W Kopalińskim jest też ZACHEUSZ (człowiek, który bywa na wszelkich publicznych zabawach) – niestety napisany tylko wielkimi literami. Pisać go małą czy dużą?
-
oboczność ą/ę
22.10.202322.10.2023Dlaczego oboczność ą/ę jest tak nieregularna w różnych podobnie zbudowanych słowach i ich rodzinach?
ząb — zęby — zębowy — ząbek
dąb — dęby — dębowy — Dębki
sąd — sądy — sądowy — podsędek — sędzia
pęd — pędy — pędny (chyba brak słowa z ą)
ląd — lądy — lądowy — przylądek (chyba brak słowa z ę)
rząd — rzędy/rządy — rzędowy/rządowy — porządek
krąg/kręg — kręgi — kręgowy — krążek
Dziękuję za wyjaśnienie
Łukasz
-
pekaesy15.06.200915.06.2009Szanowni Państwo,
zastanawiałem się ostatnio, dlaczego w mowie potocznej nazywa się bokobrody pekaesami? Ja po raz pierwszy spotkałem się z takim użyciem tego terminu w filmie Juliusza Machulskiego Kilerów dwóch, ale nie jestem w stanie ocenić, czy już wcześniej się tak mówiło, i jeśli tak, to dlaczego?
-
pieriestrojka czy pierestrojka?25.05.200625.05.2006Szanowni Eksperci, jak właściwie należałoby zapisywać nazwę przekształceń systemu komunistycznego w ZSRR, zapoczątkowanych przez M. Gorbaczowa – pieriestrojka czy też pierestrojka i dlaczego właśnie tak? Natknęłam się na oba warianty i mam wątpliwości.
Pozdrawiam serdecznie
A. -
Pochodzenie słowa rzeczywistość
28.07.202128.07.2021Szanowni Państwo,
chciałbym się dowiedzieć, jaka jest etymologia słowa rzeczywistość.
Pozdrawiam
-
prącie i pręt
23.09.202323.09.2023Czy prącie i pręt są wyrazami pokrewnymi?
Dziękuję za objaśnienie,
Łukasz
-
Proste, że tak
25.01.2022Witam.
Od jakiegoś czasu mam nawyk odpowiadania w sposób potwierdzający, używając zwrotu Proste że tak. Już kilku nauczycieli, podłapując, że już któryś raz używam tego zwrotu, zwrócili mi uwagę, że nie powinienem odpowiadać tak nauczycielowi, że to nieuprzejme i że nie wypada. Osobiście, nie wydaje mi się to zwrotem potocznym, oraz nie czuje w takiej odpowiedzi większego lekceważenia niż przy zwykłym tak. Czy nauczyciele mają rację? Czy jest to język potoczny? Pozdrawiam.
-
przełożony4.03.20104.03.2010Witam,
bardzo interesuje mnie pochodzenie słowa przełożony w rozumieniu 'ktoś, kto jest nad nami, kto jest naszym przełożonym'. Dlaczego akurat przełożony? Próbowałem znaleźć w tym jakiś sens, ale jedyne, co przyszło mi do głowy, to przekształcenie z formy przedłożony, gdzie łożony znaczy 'usytuowany przed nami'. Proszę o pomoc. -
przymiotniki pochodzące od nazw rzek28.11.200528.11.2005Jakie są zasady budowania przymiotników określających położenie nad rzeką? W słownikach i na mapach można znaleźć kilka: nadwiślański, nadodrzański, nadbużański, nadwarciański, nadbiebrzański, naddniestrzański… A jak będą brzmiały analogiczne przymiotniki od nazw San, Wisłok, Wisłoka, Tamiza, Ob, Kongo, Nil, Tygrys, Missisipi, Mekong…?
-
róść – rosnąć
14.10.202314.10.2023Dzień dobry,
dosyć często widzę w Internecie sformułowanie „serce rośnie”, co wg mnie jest błędem. Jan Kochanowski pisał, że „serce roście” w znaczeniu takim, iż się raduje. Znajomy próbuje mnie przekonać, że „rość” to znaczy również rosnąć, więc związek frazeologiczny „serce rośnie” jest poprawny. Moim zdaniem nie jest. Chciałbym prosić o opinię.