przez-
  • Dlaczego wyrazy dzisiaj i wczoraj są nieodmienne?

    28.12.2021

    Szanowni Państwo,

    jutro, będzie futro lecz nie przejmuj się jutrem i futrem. Jutrojest odmienne. Zwyczaj, ruczaj, poraj... Zwyczajem, ruczajem, porajem – wszystko łatwo się odmienia i brzmi podobnie do dzisiaj. Dlaczego więc dzisiaj jest oporne?  O dzisiaju nawet nie myśl, wczorajem też nie warto się przejmować, liczy się tylko jutro

    Proszę o wyjaśnienie nieodmienności tego słowa.

    Jarek z Lublina

  • dźwienność wyrazów
    16.03.2014
    16.03.2014
    W przedmowie do swojego tłumaczenia Iliady z 1815 r. Stanisław Staszic pisał: „Uważałem […], iż dotąd pisarze nasi bądź w sworodnych dziełach, bądź w tłumaczeniu nie mieli jeszcze dosyć zamiaru stosowania dźwienności wyrazów do rzeczy”. Co dokładnie oznacza dźwienność i jaka jest etymologia tego słowa? Czy sworodny to wyraz notowany przez ówczesne słowniki?
  • faks czy fax?
    22.05.2001
    22.05.2001
    Czy używać powinniśmy spolszczonej formy słowa „fax” – faks? Oraz czy poprawne jest następujące wyrażenie: „Odesłać kopię faksem”, czy „przez faks"?
    Dziękuję
  • Faraonat
    21.12.2017
    21.12.2017
    Szanowni Państwo!
    Od jakiegoś czasu zastanawiam się nad tym, jak można by nazwać państwo rządzone przez faraona. Myślałem nad opcją faraonat. Takie słowo byłoby stworzone na podobnej zasadzie co chanat, kaganat, kalifat, sułtanat, emirat czy elektorat. Przemknęła mi też przez myśl wersja faraoństwo utworzone tak jak królestwo, carstwo, cesarstwo czy księstwo. Taka forma jednak brzmi w moim odczuciu brzmi nienaturalnie i błędnie.

    A jakie jest wasze zdanie na ten temat?

    Z poważaniem
    Hubert
  • Gdzie podmiot, gdzie dopełnienie?
    17.03.2020
    17.03.2020
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, czy stwierdzenie kwestie te regulują odrębne przepisy jest poprawne językowo? Czy nie powinno, dla jasności wywodu, być napisane kwestie te są regulowane przez odrębne przepisy? Czy akurat w tym przypadku można założyć, że odbiorca wie, iż tylko przepisy mają moc regulującą, więc zastosowanie strony czynnej i najpierw dopełnienia, później podmiotu, nie przeszkadza w zrozumieniu treści?
    Byłabym bardzo wdzięczna za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    NW
  • głuchoniemy i głucho-ciemny
    5.06.2013
    5.06.2013
    Dlaczego wyraz głuchoniemy piszemy łącznie, a głucho-ciemny z łącznikiem? Głuchoniemy to przecież «głuchy i niemy», a więc mamy tutaj dwa człony równorzędne – podobnie jak w przypadku wyrazu głucho-ciemny, czyli «głuchy i niewidomy».
  • Homonimy

    30.05.2022
    30.05.2022

    Dzień dobry!

    Zdaję sobie sprawę z faktu, że zagadnienie homonimii jest różnie ujmowane w opracowaniach.

    Czy wskazywanie konkretnych wyrazów (przez autorów podręcznika dla danej klasy) jako wyrazów wieloznacznych, a w kolejnej (przez tych samych autorów) jako homonimów to błąd? Wyrazy te to m.in. korek, mysz, pilotka, wiersz.

    Wytłumaczenie uczniom, że istnieją różnice ujęcia systemowego nie jest trudne, jednak w testach zewnętrznych muszą oni wskazywać konkretną odpowiedzi.

  • interpunkcja w wydaniach klasyków
    18.01.2007
    18.01.2007
    Dzień dobry.
    Mam pytanie: czy interpunkcja poniżej jest zmodernizowana zgodnie z dzisiejszymi zasadami interpunkcyjnymi?
    Po chwili w Horeszkowskim samotnym budynku
    Wszystko do zwyczajnego wracało spoczynku.
    Mrok zgęstniał; reszty pańskiej wspaniałej biesiady
    Leżą podobne uczcie nocnej, gdzie na dziady
    Zgromadzić się zaklęte mają nieboszczyki.
    Już na poddaszu trzykroć krzyknęły puszczyki
    (…)
  • Jak zacząć e-mail?
    5.01.2009
    5.01.2009
    Szanowna Redakcjo,
    chciałem zapytać, jakim zwrotem najlepiej rozpoczynać korespondencję elektroniczną? Powszechnie stosowany zwrot Witam przyprawia mnie (i chyba nie tylko mnie) o ciarki, a nie potrafię znaleźć odpowiedniego jego substytutu. Z oficjalnymi korespondencjami nie mam takiego problemu, ponieważ mamy zwroty Szanowna/y Pani/e. Co jednak z bardziej luźnymi korespondencjami?
    Pozdrawiam serdecznie
  • Jidysz jako lingua franca

    21.03.2023
    11.03.2023

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie dotyczące rozróżnienia na języki kreolskie i Lingua franca. Uważa się ze jidysz jest Lingua franca Żydów aszkenazyjskich, natomiast ma wiele cech języka kreolskiego – wyewoluował w wyniku kontaktu z językiem germańskim, ma swoją gramatykę i jest używany przez Żydów aszkenazyjskich w kolejnych pokoleniach. Czy mogliby Państwo wyjaśnić skąd klasyfikacja jidysz jako Lingua franca?

    Z poważaniem,

    Maciej

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego