przeznaczenie
  • dla czy komu?
    18.06.2001
    18.06.2001
    Przed trzema laty usłyszałem od Pana Profesora, że nie irytuje Pana zdanie: „Kupiłam śrubokręt dla Janka”. Do dziś nie daje mi to spokoju. Czy byłby Pan Profesor uprzejmy napisać parę słów, które nie zmusiłyby mnie do kłaniania się dla Pana Profesora, lecz Panu Profesorowi? A może jednak coś pokręciłem? Na wszelki wypadek przesyłam pełne szacunku ukłony.
    Stanislaw Albrecht
  • Składnia liczebników głównych wielowyrazowych

    26.10.2022
    26.10.2022

    Dzień dobry, chciałam zapytać o poprawność zdania: „Na kandydatów będzie czekało 982 miejsca, z czego niemal 400 przeznaczonych dla cywilów”. Czy brzmi ono właściwie, czy lepsza byłaby forma „Na kandydatów będą czekały 982 miejsca, z czego niemal 400 przeznaczono dla cywilów”? Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z poważaniem

    Agnieszka Wasilewska

  • Sponsor a fundator
    16.12.2015
    16.12.2015
    Czy wyrazy: sponsor i fundator mają ten sam zakres?
    Pozdrawiam
    Dziękuję za odpowiedź.
  • wierzchowiec

    13.02.2023
    13.02.2023

    Szanowni Państwo,

    czy wierzchowcem można nazwać inne zwierzę niż konia? Często w tworach fantastycznych (szczególnie w grach) bohater dosiada różne zwierzęta np. wilki, wielbłądy, smoki, a nawet sztuczne konstrukcje. Po angielsku jest na to termin "mount" (czyli ogólnie zwierzę, na którym się jeździ) i często w tłumaczeniach na j. polski jest to tłumaczone jako wierzchowiec. Jednak słowniki podają, że jest to konkretnie koń. Może jest jakieś lepsze polskie określenie?

    Pozdrawiam

    Łukasz

  • wolnostojący?
    4.12.2007
    4.12.2007
    Szanowni Eksperci,
    proszę o rozstrzygnięcie: okap wolnowiszący czy wolno wiszący, wanna wolnostojąca czy wolno stojąca (przy założeniu, że oznacza to jakiś rodzaj konstrukcji wymienionych przedmiotów)?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Joanna
  • W-wa itp.
    1.10.2002
    1.10.2002
    Czy skróty nazw miast W-wa, Sz-n (dla Szczecina) mogą być stosowane w dokumentach oficjalnych, czy też mają tylko charakter umowny? Czy istnieje słownik tego typu skrótów?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Magdalena Stanek
  • brelok zbliżeniowy do/od bramy

    25.02.2023
    25.02.2023

    Szanowni Państwo,

    czy poprawne jest użycie sformułowania „brelok zbliżeniowy od bramy”?

    A może powinnam powiedzieć „brelok zbliżeniowy do bramy”?

  • Chóralny a chórowy
    15.03.2017
    15.03.2017
    Szanowni Państwo,
    co jest chórowe, a co chóralne?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • cytaty cyrylicą
    18.03.2003
    18.03.2003
    Bardzo proszę o wyjaśnienie sprawy, która budzi liczne kontrowersje i spory. Dawniej, gdy wydawaliśmy książkę związaną z literaturą czy językoznawstwem rosyjskim lub szerzej – wschodniosłowiańskim (książkę – zaznaczmy – pisaną po polsku), stosowaliśmy zapis rosyjskich nazwisk czy tytułów dzieł w transkrypcji lub transliteracji, w zależności od potrzeb. Wszelkie cytaty były przekładane na język polski, a w razie podawania również brzmienia oryginalnego – transkrybowane. Od pewnego czasu autorzy zaczęli się chyba wzorować na książkach wydawanych w Rosji, na Białorusi i Ukrainie – w polskich tekstach i w przypisach stosuje się zapis fragmentów grażdanką. Taki tekst (dotyczący np. motywu śmierci u Tołstoja) staje się niezrozumiały dla kogoś, kto nie zna języka rosyjskiego (choćby twórczość Tołstoja – w tłumaczeniach – znał na pamięć), bo wszelkie przykłady, cytaty ilustrujące jakąś tezę itd. są wydrukowane po rosyjsku. W polskich zdaniach są wtrącenia po rosyjsku, wydrukowane grażdanką, co sprawia okropne wrażenie. Dam przykłady, ale niestety, nie mam czcionki rosyjskiej, wszystko zatem, co autor tekstu pisał grażdanką, zostanie przeze mnie podane wersalikami.
    Autor relacjonuje dokładnie przebieg zdarzeń wiążących się z osobą „PIERIEKRASNOGO EKZIEKUTORA” (…) Jak konstatuje autor ARCHIJEREJA, czas nie zmienił rodziny Turkinów, czytamy bowiem, że „u TURKINYCH PO – PRIEŻNIEMU (…) KOTIK IGRAJET…”. W przypisach powstają też dziwaczne sytuacje, gdy jeden przypis drukowany jest grażdanką, drugi po polsku, a w przypadku powtórnego cytowania tego samego autora raz pisze się tamże po polsku, innym razem po rosyjsku. Dotyczy to całości zapisu bibliograficznego w przypisie: w przypadku przytaczania dzieła rosyjskiego również cały „aparat” – s. (strona), nr, t. (tom) itd. – jest drukowany grażdanką. Na domiar złego: w pracach zbiorowych, składających się z artykułów autorów zarówno polskich, jak i rosyjskich (białoruskich, ukraińskich), piszących niezależnie od swej narodowości czasem w języku ojczystym, czasem nie, stosuje się w nagłówkach artykułów zapis imienia i nazwiska autora w zależności od tego, po jakiemu jest napisana jego praca… Bardzo proszę o możliwie „dyrektywne” (jeśli to możliwe) rozstrzygnięcie, czy takie praktyki są dopuszczalne i jak dalece. Przepraszam za tak długie pytanie, ale żałuję, że nie mogę tu więcej okropnych przykładów przytoczyć…
  • Czytelnia Akt // Czytelnia akt, a nawet czytelnia akt
    24.01.2019
    24.01.2019
    W archiwum państwowym jest czytelnia akt. Czy powinno się o niej pisać dużą literą, czy małą?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego