przełom
-
przełom Białki6.10.20046.10.2004Jest takie miejsce w okolicy spiskiej wsi Nowa Biała – Przełom Białki (Białka to czysty i zimny dopływ Dunajca). Jedno z najbardziej urokliwych w regionie. Tylko gdzie właściwie możemy pojechać na wycieczkę: do Przełomu Białki czy na przełom Białki?
-
na przełomie11.06.200611.06.2006Jak jest z przełomem w wyrażeniach używanych dla oddania końca jednej epoki, a początku drugiej (tak samo lat czy miesięcy)? Czy niepoprawne jest pisanie na przełomie XV i XVI wieku, bo wystarczy tylko na przełomie XV w., ponieważ przełom oznacza koniec XV, a po XV na pewno jest XVI wiek? Tak samo na przełomie sierpnia i września: czy na przełomie sierpnia wystarczy?
-
Oznaczanie zakresów czasowych
23.10.202123.10.2021Szanowni Językoznawcy,
którego ze znaków typograficznych najlepiej użyć przy łączeniu słów, stanowiących wspólnie przełom jakiegoś czasu? Chodzi mi konkretnie o wyrażenia typu „kolekcja jesień–zima”, „informator 2021–2022”. W ww. połączeniach posłużyłem się półpauzą, ale to jedynie moja sugestia, bo np. w pierwszym przykładzie częściej spotykam się z brakiem znaku, a w drugim – z ukośnikiem (/).
Z poważaniem i pozdrowieniami
J.J.
-
rodzaj męskoosobowy
5.11.20235.11.2023Interesuje mnie geneza i czas wyodrębnienia się rodzaju męskoosobowego. Kiedy mniej więcej (wiek, lata) dokonał się rozdział między „ci panowie” kontra „te psy” i czy był on w jakikolwiek sposób motywowany czynnikami pozajęzykowymi (np. społecznymi)? I czy można ten rozdział prześledzić na podstawie staropolskich tekstów?
Pozdrawiam,
KB
-
prze-19.03.201219.03.2012O ile wiem ze słowników, przedrostek prze- dodaje się jedynie do czasowników i przymiotników. W związku z tym ciekawi mnie, czy można dodawać prze- do rzeczowników. Mam tu na myśli głównie bardzo popularne wśród internautów słowa przekozak i – tu przepraszam za wyrażenie – przechuj. Chciałbym spytać, czy można w ten sposób tworzyć rzeczowniki (bo przedrostkiem prze- nie są chyba te w słowach przekupka, przełom czy przejście), a także przymiotniki, jak np. przebrzydki.
Kłaniam się,
W.T. -
klaskać i mlaskać1.06.20141.06.2014Szanowni Państwo!
Czy mlaskać odmienia się tak samo jak klaskać? Wydaje mi się, że zamiast „Ja klaskam” powinno być „Ja klaszczę”, zamiast „Klaskaj!” – „Klaszcz!”. Czy prawidłowe jest „Mlaszczę” czy „Mlaskam”, „Mlaszcz!” czy „Mlaskaj!”?
Pozdrawiam,
Marcin Nowak
-
Niektóre cechy fonetyczne Podhala
5.01.2022Dzień dobry.
W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?
Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!
-
oboczność ą/ę
22.10.202322.10.2023Dlaczego oboczność ą/ę jest tak nieregularna w różnych podobnie zbudowanych słowach i ich rodzinach?
ząb — zęby — zębowy — ząbek
dąb — dęby — dębowy — Dębki
sąd — sądy — sądowy — podsędek — sędzia
pęd — pędy — pędny (chyba brak słowa z ą)
ląd — lądy — lądowy — przylądek (chyba brak słowa z ę)
rząd — rzędy/rządy — rzędowy/rządowy — porządek
krąg/kręg — kręgi — kręgowy — krążek
Dziękuję za wyjaśnienie
Łukasz
-
Ukośnik w zapisie lat19.10.201719.10.2017Szanowni Państwo,
serdecznie proszę o odpowiedź na nurtującą mnie kwestię, dotyczącą zapisu dat, np. roku szkolnego czy sezonu rozgrywek piłkarskich. Chciałbym się dowiedzieć, która wersja zapisu jest poprawna – 2011/2012, 2011/12 czy 2011-2012.
-
chaszcze / haszcze
19.02.202419.02.2024Dlaczego Doroszewski notuje pisownię „haszcze”, a nie przez „ch”?
