Drodzy Państwo!
Mam problem, który nie dotyczy może bezpośrednio pisowni polskiej, ma z nią jednak związek. Otóż chodzi o zasady pisowni imion i tytułów arystokratycznych osób spoza Polski.
Wiem, że ogólne zasady pisowni imion wymagają, aby imiona postaci panujących (np. królów) lub funkcjonujących powszechnie w polskiej świadomości (np. Joanna d'Arc) spolszczać, zaś pozostałe pozostawić w formie oryginalnej. Tak przedstwia się sytuacja w większości książek, z którymi miałem do czynienia. Jadnakże prof. W. Dworzaczek w swojej Genealogii (zestaw tablic genealogicznych rodów panujących w Polsce i krajach ościennych) ominął powyższą zasadę, spolszczając bez wyjątku wszystkie imiona. Wydaje mi się, że w tym przypadku zabieg ten nadał zestwieniom genealogicznym przejrzystości – jest więc uzasadniony.
Gorzej sprawa przedstawia się z tytułami arystokratycznymi. W różnych publikacjach spotkałem się z różną ich pisownią. Np. w biografii Ludwik XVI pióra Jana Baszkiewicza (Wrocław 1983) sam król, przed objęciem władzy, nosi tytuł księcia Berry. Natomiast jego bratanek, który nigdy władzy nie objął, tytułowany jest już księciem (diukiem) de Berry. Przytoczę jeszcze jeden przykład. W powyższej książce brat Ludwika XVI (przyszły Karol X) tytułowany jest hrabią Artois, natomiast w biografii Karola X autorstwa José Cabanisa (W-wa 1981)- hrabią d'Artois. Takie przykłady można zresztą mnożyć w nieskończność.
I tutaj pojawia się mój problem i moje pytanie. Opracowuję właśnie tablicę genealogiczną francuskiej dynastii Burbonów. Pojawia się tam mnóstwo osób zarówno panujących, jak i posiadających czysto tytularne godności arystokratyczne, wiele odsób, które są Polakom znane dobrze jak i nie. Jak postąpić w takiej sytuacji? Być może w przypadku tytułów obowiązuje podobna zasada jak i w przypadku imion? A jeśli tak, to czy dla zachowania przejrzystości mogę zrezygnować z przedrostków de, d' itp.?
Proszę Państwa o sprecyzowanie zasad obowiązujących w przedstawionych przeze mnie przypadkach i z góry dziękuję za odpowiedź.

Z poważaniem
Przemo Jaworski

Dzień dobry. Chciałbym się dowiedzieć, jak należy pisać terminy art-rock, prog-rock i podobne nazwy gatunków muzycznych. Największe zagraniczne serwisy muzyczne przyjęły właśnie taki zapis (z łącznikiem), ale jeśli chodzi o serwisy i magazyny polskie, to stosowana jest trojaka pisownia (art rock' / art-rock / artrock). Czy istnieje jakaś reguła, według której tylko jedna z tych form jest poprawna, czy też jest to kwestia indywidualnego wyboru?

Ze słowników PWN: katmanduanka, mogadiszuanka, maseruanka, wagaduguanka. Męskie odpowiedniki trzech pierwszych mają przyrostek -anin, czwartej -ańczyk. Czy każdorazowo jest to wariant wybrany przypadkowo z dwóch równorzędnych? Nie podano nazw mieszkańców miasta Honolulu i państw Tuvalu oraz Vanuatu. Czy w tych przypadkach dodanie -anka, -anin, -ańczyk tworzy poprawne nazwy? Czy V musi przejść w W?

Pytanie dotyczy zasad spolszczania. Chodzi o łacińskie słowo numen. W słownikach znaleźć można jedynie jego wyjątkową liczbę mnogą numina. W dostępnej literaturze słowo pojawia się zazwyczaj odmieniane klasycznie, zgodnie z zasadami dla rodzaju męskiego, choć występuje czasem również w formie nieodmiennej (traktowane jest wtedy jak rzeczownik rodzaju żeńskiego). Pytanie brzmi, jak powinno się odmieniać słowo numen przez przypadki, jeśli pojęcie pojawia się w tekście polskim.

Pytanie związane jest z odmianą przez przypadki wieloczłonowych imion lub nazw pochodzących z japońskiej mitologii bądź nią zainspirowanych. Czy w przypadku imion i nazw w rodzaju: Hikonagisa Takeugaya Fukiaezu no Mikoto, Itsuse no Mikoto lub Nobitsura Kage należy odmienić wszystkie części składowe? Jeśli tak, to jak miałoby to wyglądać? (Szczególnie kłopotliwy do odmiany wydaje się człon Kage – Kage’a? Kagego?)

Pozdrawiam i z góry dziękuję za odpowiedź
J.K.

Szanowni Państwo,
zwracam się z uprzejmą prośbą o wycenę odmiany nazwiska Mostowy w formie męskiej i żeńskiej przez przypadki.
W niedalekiej przyszłości planuję wziąć ślub i wraz z Narzeczoną zastanawiamy się, czy po przyjęciu mojego nazwiska powinna je ono odmieniać czy też nie (czy powinna nazywać się Klaudia Mostowa czy Klaudia Mostowy?).
Obecnie w mojej rodzinie niemal wszystkie Panie odmieniają swoje nazwisko przez przypadki, wg wzoru:
 
Katarzyna Mostowa
Mianownik Katarzyna Mostowa
Dopełniacz Katarzyny Mostowej
Celownik Katarzynie Mostowej
Biernik Katarzynę Mostową
Narzędnik Katarzyną Mostową
Miejscownik Katarzynie Mostowej
Wołacz Katarzyna Mostowa
 
Czy prawdą jest, że wszystkie nazwiska kobiet nie kończące się na -a są nieodmienne?
Odmiana mojego nazwiska przez przypadki wydaje mi się dosyć intuicyjna, inaczej jest np. w przypadku nazwiska Batory.
Czekam na informację od Państwa, czy są w stanie nam pomóc.
 
Z poważaniem,
Adam Mostowy

Dzień dobry, chciałabym uzyskać odpowiedź na pytanie: czy nazwa własna stadionu piłkarskiego z Bydgoszczy została utworzona poprawnie? Nazwa brzmi: Stadion Zawisza lub Stadion Zawisza Bydgoszcz. Nazwa zespołu piłkarskiego to Zawisza Bydgoszcz. Czy w nazwach własnych nie powinno się odmieniać słów i poprawna forma nie powinna brzmieć: Stadion Zawiszy, Stadion Zawiszy Bydgoszcz?

Chciałbym zapytać o pewne niekonsekwencje pojawiające się w waszych odpowiedziach dotyczących odmiany nazwisk zakończonych na -x. W odpowiedzi zatytułowanej Cezex… czytamy: „Po drugie zaś, inne słowa zakończone literą x, w szczególności nazwiska, nadal trzeba odmieniać po staremu, np. Rex, Rexa, Rexowi, Rexem, ale Reksie (przykład przytoczony w komunikatach Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, nr 2 z 2001 roku)”. Natomiast w odpowiedzi Lex Pani K. Sobolewska radzi odmieniać nazwisko Hendrix – Hendriksa. Jak więc należy odmieniać nazwiska zakończone na -x?

Czy w języku polskim akcentujemy rosyjskie nazwiska zgodnie z ich wymową w języku rosyjskim?

Pozdrawiam
Czytelnik

Drodzy Państwo!
Proszę o pomoc w ustaleniu poprawnej odmiany obcych imion: Allerdyce i Malachi (wym. Malakaj).
W pierwszym przypadku skłaniam się ku zasadzie dotyczącej nazwisk zakończonych na nieme /e/, a zatem użyłabym odmiany podobnej jak w przypadku nazwiska Joyce. A może imię to jest nieodmienne?
W przypadku imienia Malachi początkowo naturalna wydawała mi się odmiana bez użycia apostrofu, ale taki zapis sugeruje błędną wymowę. Czy mam rację, sądząc, że apostrof jest konieczny?
Natalia