przypadek
  • B. = D., a nie M.

    15.07.2022
    15.07.2022

    Szanowni Państwo,

    frapuje mnie zmiana rodzaju gramatycznego na męskozwierzęcy w przypadku użycia rzeczowników pospolitych męskich nieżywotnych jako nazwy okrętów (Grom, Piorun, Wicher) i broni (Durendal, Piorun, Grom). Czy to jakaś reguła? Dlaczego wyłamuje się z niej Szczerbiec? Dlaczego nie dotyczy ona nazw miejscowości (Kamień, Kłos, Potok)?

  • cieśnina Świna

    23.02.2023
    23.02.2023

    Dzień dobry,

    chciałam poznać właściwą formę dopełniacza nazwy własnej Cieśnina Świna (Cieśniny Świna czy Cieśniny Świny). Mam dylemat, bo dla mnie mieszkanki Międzyzdrojów Świna była rzeką, wiem już jednak, że to cieśnina. Nadal jednak nie jestem pewna jak z odmianą przez przypadki tej geograficznej nazwy własnej.

  • compact disk czy Compact Disc
    5.05.2006
    5.05.2006
    Szanowni Eksperci!
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego rozwinięcie skrótu CD-R (Compact Disc Recordable) piszemy wielkimi literami, natomiast CD-ROM (compact disk – read only memory) małymi. Dlaczego w przypadku CD-R wyraz Disc pisze się przez c, a w przypadku CD-ROM jest disk?
  • daty urodzin i śmierci
    1.12.2009
    1.12.2009
    Witam!
    W tekście, który opracowuję, są wymienieni badacze, którzy urodzili się w XIX wieku. Autorka przy nazwiskach podaje daty urodzin i śmierci (np. 1848–1917). W kilku przypadkach data śmierci nie jest znana. Jaki zapis należy wtedy stosować? Pozostawienie tylko daty urodzin (np. ur. 1848) może sugerować, że osoba ta jeszcze żyje, a to przecież niemożliwe.
  • dębu Bartek

    1.07.2021
    1.07.2021

    Witam,

    moje pytanie odnosi się do podziału rzeczowników, a konkretniej ich odmiany przez przypadki. Jak wiemy w l.poj. r. m. rzeczowniki żywotne odmieniają się w dopełniaczu inaczej niż nieżywotne. W związku z tym pojawiły się u mnie dwie wątpliwości:

    1. Czy imiona są rzeczownikami z zasady żywotnymi?

    2. Co w przypadku, gdy nosicielem imienia jest przedmiot, np.: Dąb "Bartek". Czy wpływa to na ich odmianę w dopełniaczu, i musimy brać ten fakt pod uwagę przy odmianie?


    Pozdrawiam

  • dotykać – czego czy co?
    29.05.2003
    29.05.2003
    Dotykał jej czy ? Będąc w kinie na filmie, spotkałam się z tłumaczeniem: „Dotykał jej”. Pomyślałam, że to błąd tłumacza, gdyż wydawało mi się, że to zdanie powinno brzmieć „Dotykał ją”. Jednak po powrocie do domu sprawdziłam w Słowniku poprawnej polszczyzny i okazało się, że „ktoś, coś dotyka czegoś (nie: coś)”. Przypuszczam, że w przypadku zdania z rzeczownikiem, np. „Dotykał piłki”, nie zastanawiałabym się nad tym, jednak w przypadku zaimka osobowego nie mam pewności, czy taka forma jest poprawna, bo jednak cały czas mnie razi i wydaje trochę nienaturalną. Przy konstrukcji „Dotykał jej” mam wrażenie, jakby brakowało jeszcze jednego wyrazu, np. „Dotykał jej włosów”. Może moje wątpliwości są spowodowane tym, że w większości przypadków taka forma występuje w zdaniach przeczących, np. „Nie drażnił jej”, ale „Drażnił ją”. Dziękuję za odpowiedź,
    Pozdrawiam
    Beata Janczak
  • Dywiz w nazwach miejscowych oraz w nazwach przystanków

    29.01.2024
    3.10.2021

    Szanowni Językoznawcy,

    co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • Gruba
    6.04.2010
    6.04.2010
    Witam!
    Mam problem z odmianą nazwiska Gruba. Rozumiem, że w przypadku osoby płci żeńskiej nazwiska tego nie odmieniamy? A w przypadku osoby płci męskiej nazwisko odmieniamy. I tu dla mnie rodzi się problem. Jak wyglądają formy tego nazwiska odmienione przez przypadki. chodzi mi w szczególności o celownik. Bardzo dziękuję za wyjaśnienie:)
    Pozdrawiam
  • Ile wideł?
    9.01.2019
    9.01.2019
    Witam, jak odmienić przez przypadki dziesięć wideł? W związku z tym, że wyraz widły odmienia się tylko w liczbie mnogiej, powinno być dziesięcioro wideł? Zwłaszcza bardzo proszę o rozwianie wątpliwości z narzędnikiem – dziesięciorgiem widłami czy wideł? Dziękuję.
  • imiona arabskie
    17.12.2012
    17.12.2012
    W jaki sposób zapisywać arabskie imiona typu: Aisza, Nusaiba? W interesującym mnie tekście pojawiają się także imiona męskie w rodzaju Sajfudin. Czy w takim przypadku konieczne jest stosowanie w imionach żeńskich zapisu z literą j? Dodam, że zależy mi na zachowaniu zapisu Aisza ze względu na skojarzenia z imieniem żony proroka Mahometa. Czy konsekwentne stosowanie j/i w zapisach wszystkich imion jest konieczne, czy można sobie pozwolić na pewną dowolność?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego