przypadek
  • Imiona w wołaczu

    13.06.2023
    13.06.2023

    Mam pytanie odnośnie do odmiany imion. Z tego co wiem, jeśli chcemy się do kogoś zwrócić po imieniu, należy odmienić imię do formy wołacza np. Karolino, Barbaro, Robercie. Jednak spotkałam się z opinią, że taka odmiana jest zarezerwowana jedynie, w przypadku jeśli starsza osoba zwraca się do młodszej. Czy to prawda, jak to w końcu jest z tą odmianą? Czy zawsze powinniśmy stosować formę wołacza, czy może tylko w określonych przypadkach?

    Dziękuję

  • Jakkolwiek

    8.06.2021
    8.06.2021

    Szanowni Państwo,

    Zwracam się z uprzejmym zapytaniem, czy użycie słowa jakkolwiek w zastępstwie  jednak / mimo wszystko jest w poniższych przykładach poprawne?

    1. Jakkolwiek chciałbym poświęcić kilka chwil na kwestie teoretyczne, aby w dalszej części omówić argumenty. (Chciałbym jednak poświęcić...)

    2. Jakkolwiek próbując oceniać przypadki budzące wątpliwości, z całą pewnością warto zasięgnąć po wiedzę doświadczonych osób. (Próbując jednak oceniać...)


    Z wyrazami szacunku,

    W.S.

  • jako
    16.06.2013
    16.06.2013
    Mam pytanie dotyczące użycia słowa jako między dwoma rzeczownikami. Czy zawsze powinno się zachowywać przypadek wynikający z czasownika przed i po wyrazie jako? Na przykład:
    1. Używać [kogo? czego?] pestycydów jako [kogo? czego?] środka do ochrony przed owadami.
    2. Stosować [kogo? co?] pestycydy jako [kogo? co?] środek do…

    Czy istnieją sytuacje, w których możliwe jest użycie dwóch różnych przypadków? Na przykład:
    Używać [kogo? czego?] pestycydów jako [KOGO? CO?] środek do…

    Dziękuję za pomoc.
  • Jean Berthier
    1.02.2019
    1.02.2019
    Witam!
    Zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie czy odmiana nazwiska francuskiego jest konieczna. Chodzi mi o postać: Jean Berthier. Jest to założyciel zgromadzenia zakonnego Misjonarzy Świętej Rodziny. W pisanej pracy posługuję się polskim imieniem Jan i francuskim oryginalnym nazwiskiem Berthier. Przyjąłem zasadę odmiany imienia i braku odmiany w przypadku nazwiska, np. z Janem Berthier, o Janie Berthier, Janowi Berthier. Czy takie rozwiązanie jest dopuszczalne?
    Z wyrazami szacunku!
  • Jean-Jacques i odmiana
    20.03.2013
    20.03.2013
    W znajdującym się w Wielkim słowniku ortograficznym PWN (wyd. 2012) haśle Jean-Jacques Annaud odmieniane jest tylko jedno imię (Jacques), natomiast w przypadku hasła Jean-Jacques Rousseau odmieniane są obydwa imiona. Czym uzasadnić niejednorodną odmianę tego imienia złożonego?
  • Josemaría Escrivá
    30.10.2012
    30.10.2012
    Mam pytanie o wymowę/akcentowanie nazwiska Josemaría Escrivá [hosemaRIja escriWA] w odmianie przez przypadki: czy będzie [hosemaRII escriWY] czy [hoseMArii EscRIwy], [hosemaRIją escriWĄ] czy [hoseMArią escRIwą] itd.? (Wersaliki oznaczają sylabę akcentowaną). Dziękuję za pożyteczne porady językowe!
  • Każdy czy żaden?

    8.10.2021
    8.10.2021

    Szanowni Państwo,

    każdym czy żadnym? Przypadku czy wypadku? zgubiłam się.


    Kontrole są niedopuszczalne w każdym przypadku, gdy organ prowadzi wobec podatnika czynności sprawdzające

    czy

    Kontrole są niedopuszczalne w żadnym przypadku, gdy organ prowadzi wobec podatnika czynności sprawdzające.


    z wyrazami szacunku

    Aleksandra

  • Kupujemy jedną sztukę warzywa o nazwie por
    16.11.2018
    16.11.2018
    Dzień dobry,
    jak brzmi prawidłowe pytanie: Gdzie kupię por? czy Gdzie kupię pora? Jedni twierdzą, że pora należy odmienić przez biernik, drudzy, że przez dopełniacz. Jestem przekonany, że pytamy czego nie ma, czego szukamy. Proszę o uzasadnienie.
  • Lex
    15.11.2002
    15.11.2002
    Czy wyraz łaciński Lex w deklinacji należy traktować tak samo jak inne skrótowce, w których pisowni występuje litera x, czy też można go potraktować jak wyraz obcy? Co wówczas z odmianą przez przypadki? Czy jako nazwa własna Lex podlega innym zasadom deklinacji?
  • Liczebnik w wyrażeniach matematycznych

    29.09.2022
    28.06.2018

    1. Ułamki zwykłe

    Odczytując ułamek zwykły, posługujemy się formułą „ile – których”. A zatem: siedemnaście czternastych, dwadzieścia pięć trzydziestych siódmych itp. Co w przypadku, gdy liczba w liczniku „kończy się” na 2, 3 lub 4, np. 22/15, 43/21, 64/42. Mówimy wszak dwie trzecie, trzy czwarte czy też cztery siódme (nie zaś dwa trzecich, trzy czwartych, cztery siódmych). Czy wobec tego poprawne formy to:

    • dwadzieścia dwie piętnaste,
    • czterdzieści trzy dwudzieste pierwsze,
    • sześćdziesiąt cztery czterdzieste drugie

    czy też


    • dwadzieścia dwa piętnastych,
    • czterdzieści trzy dwudziestych pierwszych,
    • sześćdziesiąt cztery czterdziestych drugich.

    2. Nierówności

    x – 12 < 3

    x odjąć dwanaście mniejszE od trzech, ale

    x < 15

    x mniejszE od piętnastu

    czy

    x mniejszY od piętnastu.


    3. Nierówność z ułamkiem

    3x < -5/12

    trzy x mniejsze od minus pięciu podzielonych przez dwanaście

    czy też

    trzy x mniejsze od minus pięć podzielonego przez dwanaście.


    3x < -1/12

    trzy x mniejsze od minus jeden (jednego?) podzielonego przez dwanaście


    4. Nierówność z sumą

    5x < 23 + 11

    pięć x mniejsze od dwudziestu trzech dodać jedenaście

    czy też

    pięć x mniejsze od dwadzieścia trzy dodać jedenaście


    5. Przedziały

    x należy do przedziału otwartego od minus dwie trzecie do nieskończoności

    czy też

    x należy do przedziału otwartego od minus dwóch trzecich do nieskończoności.


    6. Zwrot:Nie pozostaje nam nic innego jak rozwiązać nierówność (rozwiązanie nierówności)?


    7. Zwrot

    Aby wyznaczyć iks, podzielmy…

    Czy też

    Aby wyznaczyć iksa, podzielmy…


    8. Miary kątów


    Chodzi o odmianę miar kątów.

    25 stopni, ale

    22, 23, 24 stopnie?

    Czy w przypadku miar kończących się na 2, 3 lub 4 odmieniamy stopnie, a nie stopni.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego