Dzień dobry, chciałam zapytać, czy wyrażenie: „ku mojemu zaskoczeniu” powinno się oddzielać przecinkiem od reszty zdania i czy ma na to wpływ jego położenie w zdaniu: w środku albo na początku. A może poprawne będą oba zapisy: i z przecinkiem, i bez przecinka? Jeśli tak, to dlaczego? Czy to zależy po prostu od preferencji piszącego?

Bardzo dziękuję!

W sprawie kobiety-księdza chciałbym zaproponować przywrócenie staropolskiej ksieni w tym nowym znaczeniu (stare jest historyczne i prawie nieznane). Gdy "ksiądz" jeszcze oznaczał "możnego pana", to odpowiednikiem żeńskim była księgini (stąd wieś Księginki w Wielkopolsce), później skrócona do "ksieni" już w znaczeniu odpowiedniczki opata. Ksieni brzmi dużo lepiej niż ksiądzka i jest niewątpliwie feminatywem, co dla wielu osób dziś ważne. Ksieni ma też rytm słowa "pani" co może mieć znaczenie.

Szanowni Państwo,
w pewnej dyskusji internetowej natknęłam się na rozmówcę, który nagminnie używa słowa ormowiec, odnosząc się do osób, które (jego zdaniem) nazbyt gorliwie zgłaszają policji czy też straży miejskiej łamanie drobnych przepisów. Czy można potraktować takie słownictwo jako obraźliwe?

Z góry dziękuję za odpowiedź,
Dominika

Prośba o…

Mam pytanie do Pani Profesor Kłosińskiej, bezpośrednio nawiązujące do odpowiedzi z dzisiejszego newslettera z Poradni Językowej.

Gdyby wyrażenie „Prośba o analizę dokumentów” pojawiło się w nagłówku e-maila, to również oceniałaby je Pani jako niewłaściwe?

Dwa przykłady e-maila poniżej.

Temat: Prośba o analizę dokumentów

Treść A: Dzień dobry, uprzejmie proszę o przeanalizowanie dokumentów i przesłanie swojej opinii. (…)

Treść B: Cześć, rzuć na to okiem i daj znać, co sądzisz. (...)

Szanowna Poradnio!
Jakiego rodzaju jest nazwa góry Denali (dawny McKinley)?

Serdecznie pozdrawiam
Mira

Przy podawaniu nazwy charakterystycznego komunistycznego symbolu w językach germańskich najpierw wymienia się młot, zaś sierp jako drugi w kolejności (podobnie jest w języku greckim, tzn. młot i sierp). W językach romańskich, słowiańskich i należących do innych rodzin (m.in. litewskim, fińskim, węgierskim, albańskim, tureckim) pierwsze miejsce zajmuje sierp, drugie młot. Czy mogłabym poprosić o wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska? Skąd u narodów germańskich ta odwrócona kolejność?

Witam.

Czy użycie w poniższym zdaniu słowa „dziesiątoroczny” można uznać za prawidłowe?

„Poszedłem na dziesiątoroczny zjazd absolwentów liceum”.

W sensie: „Poszedłem na dziesiąte doroczne spotkanie absolwentów liceum”.

Słowo to zaczerpnąłem ze Słownika Języka Polskiego wydanego przez Maurycego Orgelbranda w Wilnie w 1861 roku: https://cutt.ly/gwX8oWC8

Pozdrawiam, Indragor.

Szanowna Poradnio!
Proszę o wyjaśnienie odmiany nazwiska Giedroyc. Czy jest ona analogiczna do odmiany wyrazu Szczyrzyc? Czy do jego pisowni odnosi się zasada mówiąca, iż zapis typu Eugeniusz odczytać można [eugieniusz]?
Piotr, Gliwice

Czy zasadne jest mówienie o hodowcach marihuany, skoro rośliny się raczej uprawia? Taki zarzut pod adresem dziennikarzy spotyka się od czasu do czasu w komentarzach do artykułów prasowych. Czy istnieje jednak lepsza nazwa na określenie 'tego, kto uprawia'? Jeszcze u Doroszewskiego występuje dziś już chyba zapomniane słowo uprawiacz. Może warto byłoby przywrócić je do obiegu?

Szanowni Państwo,
mój tata zwykł mówić o kimś, że „wygląda jak siódme dziecko stróża”. W wyszukiwarce Google znalazłem kilkadziesiąt przykładów użycia tego połączenia. Nie znalazłem jednak jego słownikowej definicji. Jestem zainteresowany, jakie jest jego znaczenie i skąd się wzięło.
Dziękuję.
Pozdrawiam