Homo sapiens, verbum nobile (i wiele innych wyrażeń łac.) opatrzono w słowniku kwalifikatorem ndm. Czy można (obocznie) odmieniać je wg deklinacji łacińskiej? Zdarza się tak usłyszeć od osób znających łacinę i ma to duży urok. Z kolei takie podejście bez znajomości łaciny nastręcza kłopotów, bo trudno znaleźć zasady tej odmiany. Może jakaś przyszła publikacja PWN dotycząca języka polskiego, nie będąca stricte podręcznikiem do łaciny, uzupełni ten niedobór? Czy taki pomysł ma sens i szanse realizacji?

Szanowni Państwo,
mam problem z zapisem określenia Kraków-Lwów 2007. Chodzi o wspólną konferencję studentów uczelni w obu miastach. Należy tu użyć dywizu czy półpauzy? W przypadku „połączeń typu Wschód-Zachód oraz rozmowy Indie-Pakistan” pan Mirosław Bańko zalecał użycie łącznika, ale przecież stosuje się go przeważnie w sformułowaniach stanowiących jeden wyraz…

Czy pisząc pauzę — której właśnie użyłem — na stronach internetowych i w ogóle w tekstach redagowanych komputerowo, możemy użyć krótkiej kreski, dostępnej bezpośrednio z klawiatury (łącznik), czy popełnilibyśmy błąd i powinniśmy posłużyć się pauzą albo półpauzą, których wpisanie jest trudniejsze, ale prezentują się chyba znacznie lepiej? Jak zapisać: w godz. 7:00 – 15:00?
Bardzo dziękuję.

Znalazłem kolejną (po ałmatce / ałmaatce) rozbieżność pomiędzy Nowym słownikiem ortograficznym PWN pod red. E. Polanskiego a Słownikiem nazw własnych Jana Grzeni. Tym razem chodzi o wyraz karakasczyk / karakaszczyk. Jak jest tym razem?
Przy okazji chciałem skomentować tamtą odpowiedź: jeśli źródło podaje tylko jedną pisownię, nie wspominając ani słowem o oboczności, to czytelnik przyjmuje, że jest to jedyny wariant albo przynajmniej zalecany. Jeśli formy są mniej więcej równoważne, to powinno się wymienić obydwie, a jeśli jedna ma nad druga wyraźna przewagę, to w obu słownikach powinno być tak samo. Oczekiwałbym od tak autorytatywnych źródeł jak pewuenowskie wydawnictwa, by nie stawiały mnie w obliczu takich rozterek.

Mam wątpliwości co do sposobu zapisu myśli. Chciałam zapytać, czy pomyślaną kwestię trzeba koniecznie wyróżniać kursywą lub cudzysłowem. Zawsze stosuję taki zapis:

1. To niesamowite, pomyślała z przejęciem.

Ale ostatnio zwrócono mi uwagę, że ta wersja jest niepoprawna i że powinnam ją na:

2. To niesamowite, pomyślała z przejęciem.

Albo na:

3. „To niesamowite”, pomyślała z przejęciem.

Czy pierwszy zapis jest poprawny? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź na to pytanie.

Szanowni Państwo!
Moi znajomi szykują się do wesela, a co za tym idzie zabierają się za wypisywanie zaproszeń. Jedno z nazwisk gości stało się problematyczne. Mowa o nazwisku Jakoktochce. Znajomi chcą uniknąć trendu pozostawiania nazwisk w mianowniku, dlatego spróbowali zmierzyć się z tym zadaniem.
Czy zasada dotycząca odmiany nazwisk wg paradygmatu przymiotnika będzie właściwa? Państwo Jakoktochcejowie? W przypadku mężczyzny, dopełniacz: pana Jakoktochcego?
Małżonka ma dwuczłonowe nazwisko: Ogierman-Jakoktochce. Czy poprawny dopełniacz to Ogierman-Jakoktochcejowej? Narzędnik: Ogierman-Jakochtocejową?

W naszych publikacjach często występuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy. W związku z tym pytanie: jak należy pisać te fundusze – wielką czy małą literą? Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych może istnieć w każdym zakładzie pracy, dlatego wydaje mi się, że można go pisać małymi literami.
Problem pojawia się przy jego skrócie, który także często jest używany w publikacjach fachowych: ZFSS czy zfss? Z kolei Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy są odrębnymi, ponadzakładowymi funduszami, dlatego moim zdaniem należy je pisać wielkimi literami.
Czy mam rację?

Witam
Mam mały problem z pisownią gatunków muzycznych, konkretnie tych złożonych z dwóch lub więcej składników. Jaką stosuje się zasadę – pisownia rozdzielna, łączna, a może z łącznikiem? Jak to wygląda w przypadku przymiotników? Zapiszemy foklmetalowy czy folk-metalowy? Elektro ambient czy elektro-ambient? Spotkałam się z pisownią: postrock, post rock, post-rock. Która jest właściwa? Czy traktować to jako zapożyczenia i stosować zagraniczną pisownię?
Dziękuję uprzejmie za odpowiedź,
Ewa

Szanowna Redakcjo,

ponawiam pytanie sprzed tygodnia odnośnie do tego, czy nazwy statków ujmowane w danej publikacji w cudzysłów, należy/można ujmować w obrębie tej publikacji w cudzysłów także wtedy, gdy występują w tytule dzieła, np. książki lub obrazu: „Pogoria. Legenda żaglowca", „Fryderyk Chopin. Etiuda brygowa" lub „Ostatnia droga Temeraire’a". W oryginalnych tytułach nie występują cudzysłowy. Musiałabym użyć cudzysłowu drugiego stopnia, wtedy zapis wyglądałby następująco: „Ostatnia droga »Temeraire’a«”. Czy jest to dozwolone?

Łączę wyrazy szacunku

Z.

Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

Z poważaniem BT