r.��.
  • Penis w bierniku

    22.06.2022
    22.06.2022

    Dzień dobry,

    jak brzmi biernik l. poj. słowa „penis”? Wg WSJP to rzeczownik r. męskorzeczowego, więc „penis”. Wg Słownika współczesnego języka polskiego pod red. B. Dunaja (1996 r.) to rzeczownik r. męskożywotnego (więc „penisa”). Wg SGJP biernik ten brzmi „penisa”, ale z rzadka spotyka się również „penis”.

    Czy takiego samego rodzaju będą również synonimy tego słowa? I dlaczego akurat ta część ciała (podobnie jak „nos”, ale wyłącznie w wyrażeniu „mieć nosa”) może być w ogóle r. męskożywotnego?

  • Pisownia joty

    14.07.2022
    14.07.2022

    Szanowni Państwo,

    chciałbym zapytać o odmianę słowa „szczegółowy” – „szczegółowey”, funkcjonującą w pisowni jeszcze w latach 30. XIX w. Czy możliwe jest ustalenie, kiedy w zapisie taka odmiana zmieniła końcówkę na współczesną i kiedy instytucje (np. rady szczegółowe szpitali) musiały zmodernizować swoje nazwy polskojęzyczne?

    Dziękuję,

    Przemek

  • Pochodzenie spójnika zanim.

    26.03.2021
    26.03.2021

    Szanowni Państwo,

    skąd wzięło się słowo zanim? Wydaje się, że jest to zbitek słów „za + on”. Jednak znaczenie przeczy tej intuicji: zanim oznacza przecież coś przed, a nie za, co ma odpowiednik np. w angielskim before czy włoskim prima. Bardzo proszę o wyjaśnienie etymologii tego słowa.

    Pozdrawiam, P.R.

  • poczem i po czym
    4.04.2014
    4.04.2014
    Upłynęło już sporo lat gdy siedziałem w ławce szkolnej, wiele pamięć zatarła, interesuje mnie pisownia wyrazu poczym, piszemy razem, czy osobno?
  • przecinek w odesłaniach do aktów normatywnych
    26.01.2015
    26.01.2015
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy zapisu skrótu publikatora aktu prawnego po wejściu w życie ustawy z dnia 4 marca 2011 r. o zmianie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz niektórych innych ustaw, która zniosła numery dzienników ustaw. Czy powinniśmy zatem pisać np. DzU 2012 poz. 1015 czy DzU 2012, poz. 1015? Czy przecinek ma być, czy nie? Dodam, że senaccy legislatorzy piszą bez przecinka.
    Pozdrawiam
    Jolanta Sierakowska
  • różności
    15.12.2006
    15.12.2006
    Szanowni Państwo!
    1) Czy w zapisie: „Dzieło powstało ok. 1340–1343 r.” skrót r. jest poprawnie użyty, skoro okres dotyczy lat? Choć w końcu pisze się „Panował w Rosji w XVII–XVIII wieku”. A poza tym czy można napisać około przy dłuższym okresie, określonym latami? Nie lepiej brzmi „Powstało między 1340–1343”?
    2) Jeśli istnieje potoczne sformułowanie pójść w cug, to jakie ma znaczenie? Czy występuje też wersja wpaść w cug w znaczeniu 'wpaść w wir', np. pracy?
    Pozdrawiam i dziękuję
  • rz i ż, u i ó w wymowie
    8.01.2010
    8.01.2010
    Szanowni Państwo!
    Chciałbym wiedzieć, czy w dawnej polszczyźnie pary rz i ż oraz u i ó różniły się wymową.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • skrót i cudzysłów
    27.04.2010
    27.04.2010
    Dzień dobry,
    jak traktować kropkę zbiegającą się z cudzysłowem, gdy kropka nie tylko kończy zdanie, ale jest też zakończeniem skrótu? Na przykład:
    1. Wpisz następującą wartość: „1 kwietnia 1983 r.”
    2. Wpisz następującą wartość: „1 kwietnia 1983 r”.
    3. Wpisz następującą wartość: „1 kwietnia 1983 r.”.

    Trzecia opcja chyba odpada, ale nie potrafię się zdecydować na pierwszą lub drugą.
    Pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • słownik jako podejrzany
    28.12.2010
    28.12.2010
    Witam,
    mam pytanie dotyczące tytułu jednego ze słowników PWN-u, a mianowicie Słownika dobrego stylu, czyli wyrazów które się lubią: dlaczego przed wyrazem które nie ma przecinka?
    Drugie pytanie wiąże się z Wielkim słownikiem ortograficznym PWN, w którym tak zapisano datę: 12.5.2002 r. Czy nie powinna ona wyglądać następująco: 12.05.2002 r.?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • smok i żmij
    22.06.2007
    22.06.2007
    Drodzy Państwo,
    pragnę zapytać o etymologię słów smok i żmij. O ile orientuję się w mitologii słowiańskiej, to żmij to właśnie 'smok'. Jednak obecnie tyko osoby interesujące się starożytnościami słowiańskimi znają słowo żmij, wyszło ono z powszechnego użytku, zastąpione przez smok. Czy słowo smok jest rdzennie polskie (ewentualnie słowiańskie)?
    Z poważaniem
    Michał „Siristru” Dłużak
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego