rażący
  • w reku – w ręce
    25.01.2002
    25.01.2002
    Chciałem wyrazić wielkie zadowolenie z Pańskiego powrotu do TVP. Dzień, w którym Pan ogłosił swoje z niej odejście, był dla mnie dniem bardzo smutnym. Teraz pytanie. Zawsze mnie uczono, że mieć coś w ręku znaczy trzymać jednocześnie w dwóch rękach i dodatkowo muszą to być ręce należące do jednej osoby. Z wielkim smutkiem stwierdzam, że teraz zgodnie telewizją, prasą i radiem nosi się zegarek na lewym reku albo skrzypce trzyma się w lewym, a smyczek w prawym ręku. Z trzech słowników, które mam, jeden przy haśle ręka pisze Ms l.p. ręce lub ręku. Dwa inne wyraz ręku przypisują liczbie mnogiej.
    Składam Panu wyrazy szacunku –
    Józef Krygowski
  • w tłoczni
    7.01.2002
    7.01.2002
    Które wyrażenie jest poprawne: w tłoczni (gazu) czy na tłoczni?
  • w ustach mężczyzny
    20.09.2005
    20.09.2005
    Komentator mężczyzna rzekł o żeńskiej drużynie: „Męczyliśmy się”, „Rzuciliśmy się do odrabiania strat”. Odebrałem to jako niezręczność, gdyż grupa wykonująca czynność składała się wyłącznie z kobiet („Męczyłyśmy się” w ustach mężczyzny zabrzmiałoby kuriozalnie, więc oczekiwałbym całkiem innej konstrukcji). Kiedy jednak o meczu pań mężczyźni mówią „Wygraliśmy”, „Przegraliśmy”, to tego dysonansu nie słyszę.
    Czy rzeczywiście są to dwa stylistycznie różne przypadki, choć sytuacyjnie takie same?
  • Wychodzić naprzeciw problemom

    27.05.2022
    27.05.2022

    Szanowni Państwo,

    dwukrotnie spotkałem się ostatnio z użyciem zwrotu „wychodząc naprzeciw problemom (...)”. Sformułowanie „wychodzić naprzeciw” kojarzyłem raczej z dawnym zwyczajem witania gości w pół drogi i zastosowaniem w przenośnym znaczeniu 'spełniać czyjeś oczekiwania'. Czy jednak choć w części nie pokrywa się ono zakresem z innym stałym związkiem frazeologicznym "stawiać czoła"?

    Z wyrazami szacunku,

    Jacek Wojaczyński, Wrocław

  • wykręcić numer
    8.05.2009
    8.05.2009
    Dawniej, kiedy w powszechnym użyciu były telefony tarczowe, telefonując mówiło się potocznie „Przekręcę do ciebie wieczorem”, „Proszę wykręcić prawidłowy numer kierunkowy”. Czy teraz, kiedy większość telefonów wyposażona jest w klawiaturę (przyciski), należałoby powiedzieć „Wystukam / Zastukam do ciebie”, czy też wciąż „wykręcę”?
  • Wymowa 15
    9.11.2016
    9.11.2016
    W poradzie napisano: „Gdyby ktoś słowo piętnaście wymawiał dokładnie tak, jak się pisze, to wszyscy byśmy zgodzili się natychmiast, że mówi nienaturalnie…”.
    Czyżby? A co ze słowem piętno?
    Moim zdaniem piętnaście wymawia się jako [pietnaście] w wyniku niedbalstwa i niesprawności ust i języka. [Pietnaście] brzmi jak „poszłem”.

    Pozdrawiam
    Marek Byczkowski
  • wymowa i pisownia wyrazów na -izm, -yzm
    3.12.2006
    3.12.2006
    Czy poprawna jest wymowa realizmie, zamiast realiźmie? Wydaje mi się, że zwykło się pisać realizmie, a mówić realiźmie. Odwrotna kombinacja mnie razi. Rzecz tyczy się wielu wyrazów: tragizm, komizm, epikureizm. Warto też rozważyć trochę inaczej pisany faszyzm. Faszyźmie czy faszyzmie?
    Z góry dziękuję za poradę i serdecznie pozdrawiam.
  • wymowa skrótowców angielskich
    25.12.2007
    25.12.2007
    Jak powinno się czytać skróty utworzone od angielskich nazw? Razi mnie, gdy słyszę w reklamie telewizor LCD, czytane [el ce de]. Nie mówimy przecież [ce de rom] albo (komputer) [pe ce]. Z drugiej strony są USA ([u es a], a nie [ju es ej]) czy system ESP ([e es pe], a nie [i es pi]). Jaka jest poprawna wymowa i jaka reguła nią rządzi?
    Dziękuję i pozdrawiam
  • wzdłuż i w poprzek
    24.05.2014
    24.05.2014
    Dlaczego piszemy: wzdłuż, wszerz, wzwyż, ale w poprzek?
  • wzorzec i przykład
    22.02.2002
    22.02.2002
    Szanowni Państwo!
    Czy w wyrażeniu pozytywny wzorzec nie ma błędu logicznego (czy można dawać negatywny wzorzec?) i nie powinno się mówić tylko wzorzec?
    Dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego