rodzaj-gramatyczny-
  • odmiana obcych nazw geograficznych
    21.02.2012
    21.02.2012
    Moje pytanie dotyczy odmienności nazw zagranicznych miast, które przypominają rzeczowniki rodzaju męskiego w języku polskim, np. Gijón, Santander, Alkmaar. Wprawdzie słowniki określają je czasem jako nieodmienne, ale coraz częściej spotykam się z formami typu „mecz w Gijonie”, „drużyna z Santanderu”, „piłkarze z Alkmaaru”. Czy są one poprawne?
  • opus
    23.12.2002
    23.12.2002
    Ostatnio ze zdumieniem stwierdziłem, że rzeczownik opus mimo odmiany charakterystycznej dla rzeczowników rodzaju męskiego sam jest rodzaju nijakiego, co determinuje (na przykład) nienaturalne dla mnie konstrukcje w rodzaju np. opus dziesiąte. Jestem ciekaw, dlaczego tak jest i jakie inne rzeczowniki wykazują podobne „anomalie”.
    Serdecznie pozdrawiam,
    Radek Gontarek
  • Orzeczenie przy podmiocie szeregowym

    20.10.2022
    20.10.2022

    Dzień dobry,

    chciałbym się zapytać, czy poniższe zdanie jest poprawne (czy orzeczenie powinno być w liczbie mnogiej):

    „Scenariusz i gra aktorska na pewno zyskałyby, gdyby...”?

    Kiedy mamy do czynienia z podmiotem zbiorowym, tworzonym przez rzeczowniki różnych rodzajów gramatycznych, to czy orzeczenie powinno być w formie męskoosobowej czy niemęskoosobowej?

    Dla kontrastu: „Producenci, aktorzy i same filmy na pewno zyskałyby, gdyby...”.

    Bardzo dziękuję za odpowiedź!

  • Plaza San Giovanni – zadrzewiony czy zadrzewiona?
    24.06.2004
    24.06.2004
    Witam Państwa.
    Interesuje mnie, jakie są zasady dostosowywania w języku polskim rodzaju czasowników, przymiotników itd. do używanych rzeczowników obcojęzycznych. Na przykład plac to po hiszpańsku czy włosku Plaza. W związku z tym czy dom stoi przy zadrzewionym Plaza San Giovanni, czy też przy zadrzewionej Plaza San Giovanni? Chodzi mi o sytuacje, gdy z uzasadnionych względów świadomie nie tłumaczymy tego typu nazwy obcej.
    Dziękuję i pozdrawiam
    Agata Jankowiak
  • semantycznie czy końcówkowo?
    11.01.2011
    11.01.2011
    Piszę pracę na temat gramatyki kontrastywnej języka polskiego i niemieckiego (…). Chciałam zapytać o taką jedną rzecz, ponieważ kwestii tej nie mogłam znaleźć w żadnej gramatyce. Chodzi o to, ze jeżeli jest np. słowo nadrzędne OWOC i do tego słowa podrzędne: truskawka, marakuja, gruszka, porzeczka itd., czy przydział rodzaju żeńskiego odbywa się tutaj na zasadzie semantycznej, czy też morfologicznej, końcówkowej?
  • Składnia zgody przy podmiocie szeregowym i przydawce przymiotnej

    7.03.2023
    7.03.2023

    Coraz częściej spotykam w nowo zredagowanych publikacjach konstrukcje typu (podaję przykłady z jednego źródła):

    „W stajni rozbrzmiewały tylko stukanie kopyt i szum wody z węża”;

    „Na plastyce narysowała pędzącego konia z rozwianymi ogonem i grzywą”.

    Takie konstrukcje uważam za rażące hiperpoprawnością, brzydkie i niefunkcjonalne (wyobraźmy sobie, że ktoś cytuje któreś ze zdań, opuszczając fragment wyliczenia). Czy rzeczywiście liczba mnoga czasownika w orzeczeniu jest tu konieczna?

  • Składnia zgody przy przydawce przymiotnej
    23.03.2018
    23.03.2018
    Jak poprawnie łączyć przymiotniki z nazwami różniącymi się rodzajem i liczbą? Czy powiemy mieszkańcy dalekiej Korei i Wietnamu, (…) dalekiego Wietnamu i Korei, czy też (…) dalekich Wietnamu i Korei? Mieszkańcy dalekiej Japonii i Chin czy dalekich Japonii i Chin? (w wyrażeniu dalekich Chin i Japonii problemu jakoś nie widać)? Dotyczy to też nazw krain historycznych i fantastycznych (mieszkańcy dalekiego Kitaju i Nibylandii czy mieszkańcy dalekich Kitaju i Nibylandii?).
  • ta Jarota, ten Zawisza?
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Państwo!
    Jakiego rodzaju gramatycznego są nazwy klubów sportowych Jarota Jarocin czy Zawisza Bydgoszcz? Pierwsze człony nazw pochodzą od postaci historycznych, które – niewątpliwie – były mężczyznami. Jednak w kontekście nazw drużyn byłbym skłonny uznać, że są rodzaju żeńskiego i uprawniony jest w gazecie tytuł np. „Jarota przegrała trzeci mecz”. Czy mam rację? Dodam, że uznawanie Jaroty za rodzaj żeński jest na naszym terenie bardzo powszechne.
    Z poważaniem,
    Karol Górski
  • (ten) Kędzierzyn-Koźle

    3.05.2021
    3.05.2021

    Kędzierzyn-Koźle - jaki to rodzaj?


    Jaki jest rodzaj pełnej nazwy miasta Kędzierzyn-Koźle? Przymiotnikiem w jakim rodzaju można określić nazwę miasta - żeńskim czy męskim? np. duży Kędzierzyn-Koźle czy duże Kędzierzyn-Koźle.

  • Tworzenie przymiotników od nazw stanów USA

    31.12.2023
    31.12.2023

    Jakie są zasady tworzenia, bądź nietworzenia przymiotników od nazw stanów w USA? Dlaczego np. jest arizoński lub montański, a nie ma newadzkiego (nevadzkiego)? I co z nazwami stanów Ohio, Idaho itd. Czy jest jakaś zasada, czy traktujemy to w jakiś sposób „zdroworozsądkowo” i od stanu Massachusetts nawet nie próbujemy?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego