rozpoznanie
  • różności o imionach

    5.01.2013
    5.01.2013

    Szanowni Państwo,

    czy poniższe imiona są przyswojone przez język polski, są dopuszczalne w Polsce, funkcjonują w Polsce?

    1. Żeńskie Wiara (czes. Věra i słow. Viera; oboczne formy Wiera i Wera).

    2. Żeńskie Zora (czes. i słow. Zora).

    3. Żeńskie Maria jako męskie (jako drugie imię? – zob. https://rjp.pan.pl/).

    4. Męskie Pribina (słow. Pribina).

    Do siego roku!

    Z poważaniem

    słowacki czytelnik

  • samochód Opel Corsa
    6.05.2003
    6.05.2003
    Szanowni Państwo,
    Nie mogę znaleźć w udzielonych odpowiedziach rozwiązania następującego problemu. Które z następujących zdań będzie poprawne w oficjalnym języku pisanym (zdania są czysto hipotetyczne)?
    1. Zakład produkuje części do Opla Corsy.
    2. Zakład produkuje części do samochodu Opel Corsa.
    3. Zakład produkuje części do samochodu Opla Corsy.
    Innymi słowy, czy poprawne jest używanie formy samochód Opel, a jeżeli tak, to czy drugi człon powinien się wówczas odmieniać przez przypadki? („Jeżdżę samochodem Honda” czy „Jeżdżę samochodem Hondą”?, bo w tym przypadku zdanie „Jeżdżę Hondą” może być bez kontekstu niejasne – Honda robi również motocykle).
    Dziękuję uprzejmie.
  • sąd czy Sąd?
    1.12.2006
    1.12.2006
    Witam Państwa!
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie zagadnienia związanego z zasadami używania dużych liter. Chodzi konkretnie o używane w orzeczeniach sądowych wyrażenie: „Uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w K… do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi (czy też sądowi – z małej litery) rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego”.
    Bardzo dziękuję za wyjaśnienie powstałej wątpliwości.
    Z wyrazami szacunku
    Wojciech Marciszewski
  • tytuły dokumentów
    25.06.2005
    25.06.2005
    Szanowni Państwo,
    bardzo proszę o odpowiedź, czy nazwy bądź tytuły dokumentów bądź aktów prawnych typu >Regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych<, >Regulamin korzystania z usług dodanych<, >Kodeks cywilny< itp. należy pisać w cudzysłowie, czy wystarczy wyróżnienie wielką literą.
    Z góry dziękuję za pomoc.
  • umarł i pogrzebion
    26.10.2006
    26.10.2006
    Czy analogicznie do form zdrów, gotów, żyw, rad, wesół itp. można tworzyć podobne od dowolnego przymiotnika? Jeśli tak, to jakie rządzą tym reguły, np. jak to będzie od zaradny, złoty, zdobyty, obejrzany, zrobiony? Czy w słowach „Umęczon pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowan, umarł i pogrzebion” umarł jest skróconą formą od umarły? I czy w cytowanym fragmencie są to przydawki, czy orzeczniki?
  • usłyszeć zarzuty
    14.10.2013
    14.10.2013
    Ponieważ w mediach natrętnie pojawia się zwrot usłyszeć zarzuty (o przestępstwo), zastanawiam się, czy jest on w 100% poprawny. W końcu nie wiadomo, czy skazany na pewno zarzuty usłyszy bądź usłyszał (to bowiem zależy od stanu jego narządu słuchu, koncentracji uwagi itp.), natomiast można powiedzieć, że zarzuty zostaną czy zostały mu postawione, wysunięte, wytoczone itp. Czy rozumuję słusznie i czy moja troska o zwiększoną różnorodność frazeologiczną nie jest przejawem puryzmu?
  • w domu i w szkole
    15.06.2008
    15.06.2008
    Czy piszemy: zarówno w bierniku, jak i w dopełniaczu, czy może zarówno w bierniku, jak i dopełniaczu?
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
  • zakreślić sprawę w repertorium

    12.01.2023
    12.01.2023

    Co oznacza słowo zakreślić, jak np. w zdaniu: „zakreślić sprawę w repertorium”. Nie odnajduję znaczenia tego słowa w tym ujęciu w słownikach on-line (dlaczego?).

    Olbrzymia ilość słów zakreślić (aż 114) występuje np. w dokumencie dostępnym on-line pt. „Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej z dnia 19.06.19”, ale brak jest jego definicji. Czy używanie tego słowa w taki sposób jest poprawne?

  • adiektywizacja imiesłowów
    17.06.2015
    17.06.2015
    Czy mogłabym prosić o informację, jak rozpoznać przymiotniki będące genetycznymi imiesłowami?
  • -anse i -ansy
    9.10.2007
    9.10.2007
    Niektóre rzeczowniki kończące się na -ans mają w słownikach podwójną formę mianownika lm. -anse/-ansy (pasjans, ambulans, dyliżans, romans), inne mają wyłącznie -ansy (szympans, sekans, sekstans, trans), a jeszcze inne tylko -anse (kwadrans, niuans, fajans, rezonans). Czy istnieje reguła pozwalająca rozpoznać przypadek bez zaglądania do słownika (nie zawsze jest pod ręką, a intuicja zawodzi)? Np. fidrygans?, bilans?, uzans?, rothmans (papieros marki Rothmans)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego