rozwinięty
  • Wiele zachodu przy rozbieraniu się do rosołu
    12.04.2016
    12.04.2016
    Szanowni Państwo,
    mam dwa pytania z frazeologii.
    1. Ciekawi mnie, dlaczego, kiedy coś wymaga wiele wysiłku, mówimy, że wymaga wiele zachodu? Czy ma to coś wspólnego ze stereotypowym postrzeganiem świata zachodniego jako wysoko rozwiniętego?
    2. Co takiego nagiego jest w rosole, że rozbieramy się do rosołu?


    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Zaszczepić
    5.06.2016
    5.06.2016
    Szanowna Redakcjo,
    coś można zaszczepić komuś, nie czemuś, w znaczeniu ‘rozwinąć w kimś jakieś cechy lub zainteresowania’. Niepoprawnie więc będzie, jeśli napiszę, że: Politycy usiłują zaszczepić w świadomości narodu swoją burżuazyjną ideologię?

    Z poważaniem
    Basia S.
  • Z czym łączy się zwiastowanie?
    4.11.2019
    4.11.2019
    Chciałbym zapytać o poprawne rozwinięcie skrótu NMP w tytule parafia pw. Zwiastowania NMP. Większość parafii w Polsce używa rozwinięcia Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny (por. Wykaz parafii w Polsce, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Warszawa 2006). W moim odczuciu jest błędne, ponieważ sugeruje jeden z dwóch przypadków: ktoś zwiastował przyjście Maryi, alternatywnie to Maryja była tą, która coś zwiastowała.
  • zwroty adresatywne w listach
    17.01.2006
    17.01.2006
    Szanowny Panie czy też Szanowny panie – z jakiej litery piszemy w korespondencji oficjalnej?
    Pozdrawiam serdecznie,
    Hanna Bąk
  • Aspiryna

    31.10.2021
    31.10.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię (ze wskazaniem źródłosłowu/ów) oraz jej rozwinięcie/objaśnienie nazwy „aspiryna”.


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • Byłem na Papieżu…
    8.03.2002
    8.03.2002
    Szanowni i Ukochani Profesorowie!
    Będę wdzięczny za ocenę mojej lingwistyczno-etycznej analizy pewnego wyrażenia, którą przedstawiam (jest to fragment mojego artykułu):
    Przed jedną z pielgrzymek Papieża do Polski dziesięciu osobom postawiłem pytanie: „Czy będziesz w czerwcu na Papieżu?” i nikogo nie zdziwiło takie sformułowanie. A zatem wyrażenie być na Papieżu weszło do mowy potocznej.
    Gdy Karol Wojtyła był jeszcze w Krakowie, nikt, kto uczestniczył we mszy odprawianej przez niego, czy w spotkaniu z nim, nie powiedział: „Byłem na Biskupie” czy „…na Wojtyle”. Rozwińmy rzecz szerzej. „Byłem na koncercie chopinowskim” – mówimy, gdy wykonawcą jest jakiś mało znany artysta, i najważniejszym jest tu Chopin. Ale gdy ktoś miał szczęście słuchać pianisty tej miary, co Małcużyński, powie raczej: „Byłem na Małcużynskim”, Chopin schodzi na dalszy plan. „Byłem na Rollingstonsach” – mówiło się. „Byłem na Wałęsie” – słyszałem też taką wypowiedź, gdy Lech był u szczytu swej popularności. Prawidłowe sformułowanie jest: „Byłem na spotkaniu (występie) z X”. Gdy jednak X staje się gwiazdą, bożyszczem tłumów, wówczas to, co on ma nam do przekazania, mało się liczy, najważniejszy jest on sam – idol. I w takich sytuacjach mamy tendencję mówić: „Byłem na X”.
    Podczas papieskich pielgrzymek najczęściej uczestniczymy w Eucharystii odprawianej przez Ojca Świętego i jeżeli potem mówimy: „Byłem na Papieżu”, to należy wyciągnąć wniosek, że najważniejszym był tu sam Papież, a Ofiara Chrystusa jedynie tłem, dekoracją. Tak, język jest jak papierek lakmusowy, które może ukazać w nas samych rzeczy, jakich nie dostrzegamy, jakich często nie chcemy dostrzec.

    Marek Przepiórka
  • Chytry
    8.10.2016
    8.10.2016
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie, skąd homonimiczność słowa chytry. W jaki sposób etymologicznie rodziły się oba znaczenia? Które było pierwsze? Można by pomyśleć, że osoba chytra, czyli ‘skąpa’, wykazywała się przebiegłością i pomysłowością, aby chronić przed innymi przedmiot swojego skąpstwa, a więc okazywała się chytra. Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
  • compact disk czy Compact Disc
    5.05.2006
    5.05.2006
    Szanowni Eksperci!
    Proszę o wyjaśnienie, dlaczego rozwinięcie skrótu CD-R (Compact Disc Recordable) piszemy wielkimi literami, natomiast CD-ROM (compact disk – read only memory) małymi. Dlaczego w przypadku CD-R wyraz Disc pisze się przez c, a w przypadku CD-ROM jest disk?
  • Co zamiast rodzajnika?
    11.06.2019
    11.06.2019
    Czy w języku polskim występowały kiedyś rodzajniki? Czy można mówić o tym, że mamy namiastkę rodzajników (określonych: ten/ta/to oraz nieokreślonych: jeden/jedna/jedno)?
  • Curie i skandal
    29.02.2016
    29.02.2016
    Jak można odmieniać nazwisko Curie (Idę do państwa ……)?
    Byłabym też wdzięczna za wyjaśnienie etymologii słowa skandal.
    Łączę wyrazy szacunku
    D.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego