rozwinięty
  • Curie i skandal
    29.02.2016
    29.02.2016
    Jak można odmieniać nazwisko Curie (Idę do państwa ……)?
    Byłabym też wdzięczna za wyjaśnienie etymologii słowa skandal.
    Łączę wyrazy szacunku
    D.
  • D(d)yrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
    19.12.2017
    19.12.2017
    Pytanie dotyczy zapisu i użycia wielkich liter w nazwie dokumentu, jakim jest DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (pełny tekst nagłówka). Czy tytułem jest cały tekst razem z datą i dookreśleniem, czy tylko pierwszy człon, czyli Dyrektywa Rady 92/43/EWG. W dostępnych w internecie publikacjach spotkać można krótszą i dłuższą formę zapisu, jak również obie rozpoczęte małą i wielką literą. Jaka wersja jest poprawna?
  • Dlaczego [o] nosowe to „a” z ogonkiem?
    7.10.2019
    7.10.2019
    Ciekawi mnie, dlaczego [ą] nie zapisujemy jako „o z ogonkiem” i umieszczamy w alfabecie po A, z których chyba niewiele ma wspólnego.

    z poważaniem
    EZ
  • Dlaczego państwo to państwo?

    27.03.2021
    27.03.2021

    Jako historyka i polonisty zastanawia mnie pochodzenie słowa państwo, zwłaszcza w kontekście dwuznaczności tego słowa. Mówimy przecież państwo Kowalscy, ale i państwem jest Polska. Dlaczego tak jest?

  • dobrze albo wcale
    27.05.2004
    27.05.2004
    1) Zrób to dobrze albo wcale.
    2) Zrób to dobrze albo wcale tego nie rób.
    Czy zastosowany w pierwszym zdaniu skrót składniowy jest dopuszczalny?
  • Do widzenia panu
    27.10.2010
    27.10.2010
    Zdarza mi się słyszeć „Dzień dobry panu”, co nie budzi moich wątpliwości, bo można to powitanie rozwinąć do „Życzę panu dobrego dnia”. Podobne myślenie zawodzi jednak w przypadku pożegnania „Do widzenia panu”, które jest dla mnie zupełnie nielogiczne. Czy norma językowa je akceptuje?
  • dwukropek czy myślnik?
    18.02.2012
    18.02.2012
    „Real vs Barcelona: Królewscy nie zagrają w pełnym składzie” czy „Real vs Barcelona – Królewscy nie zagrają w pełnym składzie”?
  • Dyplom uznania dla Prof. dr. hab. Jana Kowalskiego
    27.02.2017
    27.02.2017
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie dotyczące porady „imię, nazwisko i tytuł na kopercie” z 25.11.2010 r. Czy skrót lub rozwinięcie tytułu naukowego lub innego można zapisywać dużą literą również na innych pismach okolicznościowych, np. dyplomach?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
  • Europa Środkowo-Wschodnia
    20.03.2003
    20.03.2003
    Muszę przyznać,że odnośnie zapisu Europa Środkowo-wschodnia padłam ofiarą hasła środkowowschodni podanego w słowniku ortograficznym (PWN 2000). Brak odniesienia zarówno w rozwinięciu hasła, jak i w części teoretycznej słownika do zapisu Europa Środkowo-wschodnia, sugerował bowiem, że nie ma od pisowni podanej w słowniku wyjątku. Moje wątpliwości budzi natomiast fakt, że w odpowiedzi Poradni Językowej zapisano małą literą ostatni człon tego terminu, czyli wschodnia. Chciałabym się upewnić, która forma zapisu jest prawidłowa: Europa Środkowo-wschodnia czy Europa Środkowo-Wschodnia.
    Katarzyna Kościewicz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego