-
transakcentacja i akanie5.06.20065.06.2006Co dzieje się, kiedy zderzają się dwa zjawiska: akcent meliczny i akanie? Na przykład w słowie rozchodzi normalnie akcentujemy drugą sylabę, ale w kolędzie („głos się rozchoDZI’’) – trzecią. Gdyby w języku polskim było akanie, miałbym gotową odpowiedź ;-)
Możliwe więc, że ze względów rytmicznych Rosjanin zaakcentuje mołoko nie na trzecią, lecz na inną sylabę. Co wtedy jest ważniejsze – rzeczywiste akcentowanie, czy „pamiętanie’’, które o wymawia się jak a? -
ty czy Ty w czatach?3.01.20123.01.2012Szanowna Poradnio,
ponownie pytanie ze świata wirtualnego ;) Jaką formę pisowni ty/Ty należy przyjmować w korespondencji elektronicznej? W szczególności mam na myśli tzw. komunikatory internetowe vel czaty – tu osobiście stosuję małą literę, jako formę kontaktu bezpośredniego, podczas gdy dla maili czy SMS-ów – wielką (uznajmy, że to epistolografia :) – e-pistolografia? :)
Pozdrawiam Noworocznie,
Edgar Filip Różycki -
Wielkanoc27.06.200127.06.2001Szanowny Panie Profesorze,
Proszę o zajęcie stanowiska w sprawie Wielkanocy. Dyskutujemy właśnie, czy można życzyc komuś Miłych Świąt Wielkiej Nocy, czy raczej Miłych Świat Wielkiejnocy. A może i tak, i tak? Jak lepiej i dlaczego?
Z poważaniem,
Krystyna Urbańska
-
wielką literą czy z wielkiej litery?14.03.200314.03.2003Sprowokowały mnie pytania zadawane Poradni. Czy można pisać już coś z małej/dużej litery? Gros pytań ma taką właśnie formę – Państwo zaś konsekwentnie odpowiadacie, że np. małą (czy od małej). Czy uzus już wkrótce nie wymusi (co sygnalizował już w Innym słowniku… dr Bańko) zaakceptowania tego rusycyzmu?
Urszula -
wyrazy pospolite od nazw własnych24.01.201124.01.2011„Wypiłem krwawą mary / butelkę jana III sobieskiego / pana tadeusza / kropli beskidu / johnniego walkera” – czy w takim przypadku naprawdę poprawny jest zapis małymi literami? Nie mam oporów przed napisaniem „Kupiłem forda / mercedesa” czy „Gram na xboksie / playstation”, ale w przypadku powyższych pisownia z małych liter wydaje mi się co najmniej dziwna, bo – jak by nie patrzeć – nazwy wszystkich produktów pochodzą od rzeczywistych imion, przydomków bądź nazw własnych.
Pozdrawiam,
Andrzej Grima -
Zaginione słowa – ktokolwiek słyszał, ktokolwiek wie
18.05.202313.05.2023Czytelnicy naszej poradni poszukują „utraconych” wyrazów, które opisują w następujący sposób:
- „Dzień dobry, kiedyś usłyszałam określenie pracy, załatwionej po znajomości, niekoniecznie rodzinę (nie chodzi o nepotyzm), w której pracownik jest zatrudniony, ale nawet nie wykonuje swojej pracy, nie stawia się w ogóle i nawet jest o to proszony przez pracodawców. Jest to fikcyjny pracownik za realną, niemałą kasę. Czy ktoś wie, jak się to zjawisko nazywa? Użył go Rafał Ziemkiewicz w jednym ze swoich felietonów, ale ja niestety zapomniałam”.
- „Dzień dobry, od jakiegoś czasu staram się przypomnieć sobie słowo, które określa rzecz, która była znana wielu cywilizacjom mimo, że cywilizacje te nie miały ze sobą kontaktu (np. piramidy w Afryce, Azji i Ameryce Południowej lub koło). Niestety bezskutecznie, również przeprowadzona kwerenda nie przyniosła skutków”.
- „Jak nazywa się tekst podpisany obcym nazwiskiem? Kiedyś zetknąłem się z tym terminem zakończonym na -nim, ale nie mogę sobie przypomnieć”. Nie chodzi o aliofiktonim ani allonim [przyp. red.]
-
zamiast23.05.201223.05.2012Szanowni Państwo!
Dlaczego piszemy: „Chciał tam pójść, zamiast siedzieć w domu” (z przecinkiem przed zamiast), ale „Wolał tam iść niż siedzieć w domu” (bez przecinka przed niż)? Czy te zdania różnią się pod względem składniowym?
Z poważaniem
Mira -
Zapadosławia – zapadosłowiański
14.05.202114.05.2021Szanowni Państwo,
humorystyczne grupy w Internecie obiega idea wyimaginowanego bytu państwowego łączącego Polskę, Czechy, Słowacje oraz Łużyce, tzw. Zapadosławia czyli kraj Słowian zachodnich. Jaki poprawnie utworzyć przymiotnik od tego rzeczownika? Zapadosławski czy Zapadosłowiański? Bardzo dziękuję.
Z poważaniem,
Robert Barg
-
Ziemianin a ziemianin 3.09.20163.09.2016Szanowni Państwo,
czy nazwę mieszkańca Ziemi piszemy tylko wielką literą?
Z poważaniem
Czytelnik
-
zrobić z igły widły1.06.20101.06.2010Witam!
We współczesnej, potocznej polszczyźnie roi się od przymiotników wartościujących. Każde opisywane zdarzenie, sytuacja musi być fantastyczna, super, rewelacyjna, niesamowita albo koszmarna, okropna, przerażająca, obrzydliwa etc. Dlaczego mamy taką skłonność? Kogo ona cechuje, czy większość z nas? Czy istnieje jakaś sprawdzona metoda uczenia swoich dzieci adekwatnego do rzeczywistych emocji formułowania wypowiedzi? I wreszcie czy historia języka notuje taki przypadek wcześniej?