rze��ko����
  • rwa – rew
    5.03.2014
    5.03.2014
    Zastanawia mnie, jak będzie brzmiał dopełniacz liczby mnogiej od rzeczownika rwa. Wyobraźmy sobie np. lekarza, do którego cały czas przychodzą pacjenci z rwą kulszową. Rutyna zaczyna doskwierać, nic więc dziwnego, że wkrótce nasz lekarz nie wytrzyma i powie pod nosem: „Dość już mam tych…” – czyżby rew?
  • rżnąć a dorznąć
    10.11.2015
    10.11.2015
    W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
    W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
    W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
    Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
    Z poważaniem
    Marek Kielar
  • Skąd dyna, dana itp. w kolędach i pastorałkach?

    23.02.2021
    23.02.2021

    Szanowni Państwo,

    wraz ze zbliżającymi świętami Bożego Narodzenia zaczęłam zadawać sobie pytanie: czym właściwie jest powtarzająca się w refrenie „dyna”, pojawiająca się w znanej kolędzie „Gore gwiazda Jezusowi”? Jaka jest etymologia tego słowa?

    Pozdrawiam serdecznie

  • słowa pochodzenia baskijskiego
    24.05.2004
    24.05.2004
    Czy w języku polskim, oprócz imienia Ksawery, są jakieś słowa pochodzenia baskijskiego? Jeśli tak, to jakie…
  • słowo-klucz
    25.06.2007
    25.06.2007
    Witam Państwa.
    Proszę o pomoc w rozstrzygnięciu takiej kwestii: słowo-klucz. Czy zapisać to wyrażenie z łącznikiem, czy bez? Nie chodzi o termin wyjaśniany przez Słownik terminow literackich, ale o wyrażenie określające słowo, dzięki któremu dojść można do sedna jakiegoś problemu.
    Z gory dziękuję za wyjaśnienie.
    Agnieszka K.
  • spółka córka
    15.03.2007
    15.03.2007
    Jak jest poprawnie spółka-córka czy spółka córka? I dlaczego?
    Dziękuje za pomoc – K. H.
  • szlak + przyimek

    16.05.2023
    16.05.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie dotyczące poprawności użycia „nad” lub „na” w „szlak nad Morskie Oko” czy „szlak na Morskie Oko”. W różnych tekstach, głównie artykułach w prasie pojawiają się obydwie wersje i przyznam się szczerze, że zwątpiłam w swoje rozeznanie. Interesuje mnie więc, a wręcz męczy, które z nich rzeczywiście jest poprawne. Być może obydwa? I przy okazji, jeśli można prosić, to przydałaby się jakaś ogólna wskazówka ich użycia ze słowem "szlak (rozumiany jako droga)" typu szlak nad rzekę/morze/jezioro/staw itp.

    Serdecznie dziękuję!

  • Śląsk
    9.08.2002
    9.08.2002
    Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, jaka jest etymologia nazwy Ślask. Dziękuję za odpowiedź.
    Urszula Drahna
  • świadkini

    18.04.2023
    18.04.2023

    Szanowni Państwo, zwracam się z pytaniem, czy żeńska forma świadkini (w rodzaju męskim np. świadek historii, świadek wydarzeń) jest poprawna?

  • Tekst piosenki

    29.11.2023
    29.11.2023

    Czterech małych Murzynków poszło do lasu po mech

    czy

    Cztery małe murzynki poszły do lasu po mech.

    To znana śpiewajka ale czy prawidłowa?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego