-
rwa – rew5.03.20145.03.2014Zastanawia mnie, jak będzie brzmiał dopełniacz liczby mnogiej od rzeczownika rwa. Wyobraźmy sobie np. lekarza, do którego cały czas przychodzą pacjenci z rwą kulszową. Rutyna zaczyna doskwierać, nic więc dziwnego, że wkrótce nasz lekarz nie wytrzyma i powie pod nosem: „Dość już mam tych…” – czyżby rew?
-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar -
Skąd dyna, dana itp. w kolędach i pastorałkach?
23.02.202123.02.2021Szanowni Państwo,
wraz ze zbliżającymi świętami Bożego Narodzenia zaczęłam zadawać sobie pytanie: czym właściwie jest powtarzająca się w refrenie „dyna”, pojawiająca się w znanej kolędzie „Gore gwiazda Jezusowi”? Jaka jest etymologia tego słowa?
Pozdrawiam serdecznie
-
słowa pochodzenia baskijskiego24.05.200424.05.2004Czy w języku polskim, oprócz imienia Ksawery, są jakieś słowa pochodzenia baskijskiego? Jeśli tak, to jakie…
-
słowo-klucz25.06.200725.06.2007Witam Państwa.
Proszę o pomoc w rozstrzygnięciu takiej kwestii: słowo-klucz. Czy zapisać to wyrażenie z łącznikiem, czy bez? Nie chodzi o termin wyjaśniany przez Słownik terminow literackich, ale o wyrażenie określające słowo, dzięki któremu dojść można do sedna jakiegoś problemu.
Z gory dziękuję za wyjaśnienie.
Agnieszka K. -
spółka córka15.03.200715.03.2007Jak jest poprawnie spółka-córka czy spółka córka? I dlaczego?
Dziękuje za pomoc – K. H.
-
szlak + przyimek
16.05.202316.05.2023Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące poprawności użycia „nad” lub „na” w „szlak nad Morskie Oko” czy „szlak na Morskie Oko”. W różnych tekstach, głównie artykułach w prasie pojawiają się obydwie wersje i przyznam się szczerze, że zwątpiłam w swoje rozeznanie. Interesuje mnie więc, a wręcz męczy, które z nich rzeczywiście jest poprawne. Być może obydwa? I przy okazji, jeśli można prosić, to przydałaby się jakaś ogólna wskazówka ich użycia ze słowem "szlak (rozumiany jako droga)" typu szlak nad rzekę/morze/jezioro/staw itp.
Serdecznie dziękuję!
-
Śląsk9.08.20029.08.2002Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, jaka jest etymologia nazwy Ślask. Dziękuję za odpowiedź.
Urszula Drahna -
świadkini
18.04.202318.04.2023Szanowni Państwo, zwracam się z pytaniem, czy żeńska forma świadkini (w rodzaju męskim np. świadek historii, świadek wydarzeń) jest poprawna?
-
Tekst piosenki
29.11.202329.11.2023Czterech małych Murzynków poszło do lasu po mech
czy
Cztery małe murzynki poszły do lasu po mech.
To znana śpiewajka ale czy prawidłowa?