Szanowni Państwo,
Jestem absolwentem Akademii Rolniczej, wydziału technologii drewna. Mam kilka pytań, wątpliwości.
1. W słowniku ortograficznym jako poprawne jest wymieniane tylko słowo zawias. Nawet edytor tekstu „nie pozwala” na inną pisownię. Tymczasem już w latach 80-tych podczas nauki i przez następne 20 lat pracy zawodowej spotykałem się tylko i wyłącznie ze słowem zawiasa. Cała tzw. branża oraz wszystkie katalogi okuć operują tylko formą zawiasa: jedna zawiasa, pięć zawiasów itd. Czy właśnie z tego powodu nie powinna być przyjęta jako obowiązująca forma zawiasa?
2. Jak nazwać urządzenie (szereg połączonych metalowych komór) do suszenia tarcicy? Według producenta jest to „suszarka typ…”. Uważam, że suszarka to małe urządzenie laboratoryjne, nie zaś urządzenie wielkości budynku. Z kolei nazwa suszarnia jest „zarezerwowana” dla budynku posadowionego na stałe.
3. Jak pisać: wydział wykańczalni czy raczej wydział wykończalni?
4. Ostrzarnia, ostrzalnia, a może ostrzownia, podobnie do maszynownia, sezonownia itd.?
5. Producent nazywa obrabiarki do cięcia drewna pilarkami i odpowiednio pilarka tarczowa lub pilarka taśmowa. Użytkownicy z kolei mówią tarczówka lub taśmówka, lub ogólnie (jak narzędzie) piła. Która forma jest poprawna? Pilarka przecież kojarzy się z małym przenośnym urządzeniem, a nie ciężką obrabiarką.
6. Producent mebli nazwie łóżko (łoże) 1-miejscowe, 2-miejscowe. Podobnie kanapa …-miejscowa. Natomiast handlowcy uparli się na nazewnictwo: 1-osobowe, 2-osobowe itd. Kto ma rację? Według mnie osobowa może być winda lub samochód, nigdy zaś mebel.
7. Jak nazwać część górną, nastawną mebla? Czy będzie to nastawka czy nadstawka? Osobiście używam określenia nadstawka, gdyż część górną mebla stawiam ponad (nad) część dolną, wydłużając optycznie mebel.
8. Apel do językoznawców, aby opracowali słownik z nazwami mebli, podzespołów i części. Dotychczasowe opracowania branżowe (Polskie Normy) są nieprzydatne, gdyż nie uwzględniają bogatego słownictwa potocznego oraz postępu w meblarstwie. Niektóre nazwy np. wieniec górny, wieniec dolny wprowadzają w błąd. Wieniec może być tylko górny. Podobnie nie powinno być cokołu górnego.
Zauważyłem, że Niemcy też mają problem z odpowiednim nazwaniem mebla i często odnoszą się do języka angielskiego. I tak Sideboard to kredens (niski), Highboard, to kredens wysoki. Każde z tych słów może występować łącznie z dookreśleniem w języku niemieckim np. Sideboard mit Spiegel (…). Są słowa tylko w pisowni niemieckiej np. Buffet, czyli mebel dwuczęściowy (z nadstawką), Sammlervitrine, czyli przeszklona witryna do przechowywania np. książek, Schrankvitrine, czyli przeszklona witryna w formie szafy itd. Nazwać jednym słowem jakikolwiek mebel jest w języku polskim niezwykle trudno. Na zabudowę ściany Niemcy mają jedno słowo Wand, czyli ściana. Można spróbować nazwać meblościanka, ale to jest zbyt długie słowo. A może segment? Niemcy mają swoje słowa, które przejęliśmy na własny grunt: kredens, bufet, witryna, komoda, my nie mamy nic w zamian.
Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Serdecznie pozdrawiam
Janusz Gramse
Gniezno

Szanowni Państwo,
jak brzmi dopełniacz rzeczownika tłuszcze (termin chemiczny)? Wprawdzie w internetowym słowniku PWN jest tłuszczów, ale już w encyklopedii tłuszczy ( aneksy.pwn.pl/biologia/1472589_1.html). Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam

Jak poprawnie należy wymawiać słowo transakcja? Przez s czy przez z? A jeżeli przez z, to skąd się ta wymowa wzięła?
Pozdrawiam.

Szanowna redakcjo,

głowię się nad odmianą nazwiska uczennicy z Mongolii – Tuvshinsanaa. Moje obecne stanowisko jest takie, że odmieniam to nazwisko podobnie jak rzeczownik „kobieta” nie stawiając przy tym apostrofu, tylko po prostu podmieniam końcówkę. Czy dobrze myślę?

Z poważaniem

Michał Zalewski

Czy nie jest nietaktem i brakiem językowej grzeczności mówienie o kimś tylko po nazwisku, nawet jeśli byłyby to bardzo znane osoby? Niedawno Wiadomości zaczęły się tak: „Dochodzi do siebie, rusza ręką i robi plany na przyszłość – Kubica ma się lepiej. Samobójstwo czy morderstwo – tajemnica smierci jednego z zabójców Olewnika. Pokażemy też najnowsze zdjęcia z wypadku Kubicy”. Wydaje mi się, że przynajmniej we wstępie powinno się użyć pełnych imion i nazwisk.

Szanowni Państwo,
obecnie coraz częściej spotykam się z umieszczaniem w zdaniach funkcji czy tytułu osoby po jej imieniu i nazwisku, a nie przed, np. „W sobotę Bronisław Komorowski, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, otworzył wystawę koni rasowych”. Zaznaczam, że chodzi mi o normalne zdania w tekście, a nie np. podpisy pod zdjęciami czy określenia autorów cytatów. Czy taki szyk jest prawidłowy? A jeśli tak, czy po nazwisku a przed tytułem powinniśmy stawiać przecinek?

Czy w przedstawieniu osoby na łamach gazety, z którą przeprowadza się wywiad, powinno się użyć tytułów, które ta osoba posiada, np. mgr inż., czy wystarczy przedstawić ją z imienia i nazwiska oraz funkcji jaką piastuje w firmie? Np wywiad z Janem Nowakiem, prezesem zarządu firmy czy raczej powinno być tak: wywiad z mgr. inż. Janem Nowakiem, prezesem zarządu firmy?

Jak należy wymawiać skrót UAM: literowo czy głoskowo?

Dzień dobry,

proszę o informację, która forma (ukończone/ukończonych) jest poprawna i jaka zasada tym rządzi:

„ubezpieczony, który ma ukończone 18 lat, dziecko, które ma nieukończone 18 lat”;

„ubezpieczony, który ma ukończonych 18 lat, lub dziecko, które ma nieukończonych 18 lat”.

Ogromnie dziękuję i pozdrawiam

Czy słowo uzgodnić samo w sobie oznacza: zająć stanowisko pozytywne w stosunku do czegoś? Np. jeżeli dana decyzja wymaga uprzedniego uzgodnienia, czy zapis w postanowienu uzgadniającym tę decyzję: „Postanawiam uzgodnić decyzję w przedmiocie…” oznacza sam przez się, że [dana osoba] zgadza sie z projektem tej decyzji, czy powinien [to] być zapis: „Postanawiam uzgodnić pozytywnie bądź negatywnie decyzję…”? Proszę o jak najszybszą odpowiedź.

Z góry bardzo dziękuję,
Magdalena Jabłonowska