Witam.
Podczas rozmowy ze swoim znajomym, napisał mi on: „Poprawi mi humor i się czegoś dowiadujesz”. Mowa tu o obejrzeniu pewnego programu historycznego. Kiedy przeczytałem to zdanie, poczułem, że coś jest „nie tak”. Zastanawiam się, czy takie zdanie jest poprawne językowo.

Tłumaczę z języka angielskiego na polski bazę danych o miejscowościach i jednostkach podziału administracyjnego w Stanach Zjednoczonych. Oto niektóre z problemów. Jak zauważyłem, county tłumaczone bywa zazwyczaj jako hrabstwo. Jak jednak podawać pełną nazwę hrabstwa: hrabstwo Orange czy Orange County? Oprócz tego na Alasce odpowiednikiem hrabstw są boroughs – czy w polskim tłumaczeniu powinienem zrobić z nich hrabstwa, czy też zastosować jakieś inne tłumaczenie?

Powiedzieć za tydzień na końcu programu tv, który jest co tydzień o stałej porze, może być tak, że ktoś w ten sposób rozumie i chce powiedzieć o tygodniu, 7 dobach liczonych od początku programu nie od chwili mówienia, ci niby sugeruje przyimek za, co z normą i wyjątkiem znaczeniowym?

Dzień dobry! Nie wiem, którą pisownię i wymowę wybrać: cymatyka czy kymatyka? Co by Państwo sugerowali?

1) Jak nazwać Cypryjczyka o greckich lub tureckich korzeniach: Grekocypryjczyk, Turkocypryjczyk, Greko-Cypryjczyk, Turko-Cypryjczyk, grecki Cypryjczyk, turecki Cypryjczyk? W Polsce mówimy: Grek, Turek cypryjski. Mieszkańcy Cypru pragną być jednak przede wszystkim Cypryjczykami – z dookreśleniem „jakimi” na drugim planie.
2) Czy mogę nazwać federację dwóch społeczności (tureckocypryjskiej, turkocypryjskiej (?) i greckocypryjskiej, grekocypryjskiej (?)) federacją „dwuspołecznościową”?
Dziękuję.

Szanowni Państwo,

czy słowo czapnąć w znaczeniu ‘chwycić’ może być regionalizmem z regionu Kociewie na Pomorzu?

Z wyrazami szacunku

Czytelnik

Szanowny Panie, Szanowna Pani,
zastanawia mnie tryb przypuszczający w cz. przeszłym. Normalny tryb przyp.: „Jeśliby/Gdyby/Jakby był taki mądry, toby poradził/poradziłby sobie sam”. Jak wygląda cz. przeszły tego trybu? Czy można odłączyć infiks -by- w nadrzędnej części zdania: „Jeśliby był taki mądry, to byłby poradził sobie sam”? Ciekawi mnie też, czy można łączyć w jednym zdaniu tryb przyp. różnych czasów (lecz zgodny z logiką).
Wyrazy uszanowania

Dzień dobry!

W gronie znajomych dyskutowaliśmy ostatnio temat odmiany czasownika potrafić, a konkretnie jego formy w czasie przyszłym, który z kolei był już przedmiotem pytania w Poradni: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/potrafie;11101.html. Skąd się bierze to, że forma złożona czasu przyszłego będę potrafił budzi wątpliwości autorów słownika poprawnej polszczyzny, jeśli dopuszczamy aspekt niedokonany czasownika potrafić?

Jest to szczególnie interesujące w kontekście przywołanego przez Państwa, dawniej używanego czasownika potrafiać. Skoro zmienił on pisownię i upodobnił się w ten sposób do potrafić, de facto nadając temu drugiemu aspekt niedokonany, to czemu zmiana pisowni nie miałaby mieć miejsca w przypadku złożonej formy czasu przyszłego: będę potrafiał przekształciłoby się wtedy w będę potrafił.

Taki sposób przedstawienia zagadnienia możliwy jest być może tylko w przypadku filologicznego dyletanctwa, do którego się przyznaję, niemniej opis ten wydaje mi się bardziej adekwatny niż stwierdzenie, że jeden czasownik zanikł, a drugi niezależnie nabył nowy aspekt. Powszechność użycia czasownika potrafić w aspekcie niedokonanym świadczy o tym, że potrafiać nie powinno było zaniknąć bez przeniesienia swojego znaczenia na nową formę, naturalne wobec tego wydaje się, by przeniosło i wzorzec odmiany, chyba że traktujemy potrafić jako swego rodzaju skamielinę językową, świadczącą o jego historii, ale niepodlegającą już żadnym adaptacjom w kwestii uzusu językowego.

A może problemem jest niezgodność pomiędzy tym, co sugeruje znaczenie czasownika w jego aspekcie niedokonanym, a tym, na co wskazuje jego morfologia?

Pozdrawiam
Karol Cwalina

Interesują mnie zasady tworzenia przymiotników od określeń składających się z rzeczownika i przymiotnika, np. orzech laskowy, okręt podwodny itp. O ile orzechowo-laskowy brzmi jeszcze znośnie (choć mylnie sugeruje dwa składniki, więc może orzechowolaskowy, wzorem rzymskokatolickiego?), okrętowo-podwodny pozostawia według mnie nieco do życzenia.
Z pozdrowieniami
Piotr Zaborski

Szanowni Państwo,
mam pytanie odnośnie do poprawności drugiego z poniższych zdań:
Jacek Malczewski namalował wiele portretów. Piękny jest jego portret Jana Kasprowicza.
Czyj to portret? I Jana Kasprowicza, i Jacka Malczewskiego zarazem. Pierwszy jest portretowanym, a drugi portretującym – według mnie zdanie jest poprawne, ale zostałam za nie spostponowana.
Chciałabym poznać Państwa opinię.
Bardzo dziękuję, łączę pozdrowienia – wierna czytelniczka poradni