szanownemu-panu
  • Ile jest trybów w polszczyźnie?
    18.04.2003
    18.04.2003
    Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
    Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
    Dziękuję za odpowiedź
    Arkadiusz Karski
    Bukowno / Budapeszt
  • interpunkcja w tekstach liturgicznych
    22.03.2010
    22.03.2010
    Szanowni Państwo,
    chciałbym spytać o interpunkcję w formule: „Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen”. Czy po słowie Pana nie powinien stać przecinek? Czy słowo Bóg rzeczywiście powinno być obustronnie wydzielone przecinkami? Dziękuję za odpowiedź.
    Łączę pozdrowienia
    Michał
  • mejlowe Dzień dobry
    27.12.2012
    27.12.2012
    Szanowna Redakcjo,
    czy mejle można rozpoczynać słowami Dzień dobry? Słyszałam, że jest to równie niefortunne jak Witam. Jak rozpocząć mejl, jeśli piszę do kogoś oficjalnie, ale nie na tyle, by pisać Szanowny Panie?
    Dziękuję za pomoc
    Magda
  • pisownia tytułów w formach adresatywnych
    5.01.2014
    5.01.2014
    Czy tytuły zawodowe, służbowe itp. towarzyszące rzeczownikowi Pan(i) lub analogicznemu określeniu należy zapisywać (w zwrotach adresatywnych) wielką czy małą literą, np.: Pan Magister/magister Zdzisław Zioło, Pani Sierżant/sierżant Anna Malec, Ksiądz kanonik/Kanonik Jan Kowal?
  • Pisownia zwrotów grzecznościowych w transkrypcji nagrań audio i audio-wideo

    10.04.2021
    10.04.2021

    Zastanawia mnie kwestia pisowni zwrotów grzecznościowych w transkrypcjach nagrań oraz napisach w nagraniach, np. podcastów, wywiadów, videoblogów na portalach społecznościowych. W tekstach pisanych, jak e-mail, list zwroty grzecznościowe piszemy wielką literą, a jak jest w przypadku napisów do nagrań? Czy w takich rozmowach, dialogach, monologach nagranych i publikowanych w sieci jest podobnie, czy zgoła odmiennie?

  • prezydencka para
    17.05.2004
    17.05.2004
    Szanowni Państwo,
    Uprzejmie proszę o poradę na temat formy tytułowania małżeństwa Kwaśniewskich. Tytułując bowiem Pana Prezydenta, używa się formy grzecznościowej: Jego Ekscelencja Aleksander Kwaśniewski, Prezydent RP. Jaki zaś będzie tytuł grzecznościowy Jolanty i Aleksandra Kwaśniewskich?
    Z góry dziękuję.
    Magdalena Gajko
  • problem a adresem
    31.05.2011
    31.05.2011
    Witam,
    czy adresując pismo do osoby zajmującej w danej instytucji konkretne stanowisko, należy nazwę tej instytucji odmienić? Przykładowo:
    Szanowny Pan
    Jan Kowalski
    Dyrektor
    Przedsiębiortwa Handlowo-Usługowego

    czy
    Szanowny Pan
    Jan Kowalski
    Dyrektor
    Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe?

    Pozdrawiam
    IK
  • tytuły i podpisy
    24.06.2002
    24.06.2002
    Szanowni Państwo,
    Lektura Waszych odpowiedzi dotyczących używania małych i wielkich liter w tytułach urzędowych nie wyjaśnia w pełni moich wątpliwości. Dotyczą one nie tylko pisowni tytułu z małej lub wielkiej litery, ale też interpretacji, kiedy należy używać imienia i nazwiska przed, a kiedy po tytule. Proszę o odpowiedzi na następujące pytania poparte przykładami:
    Która forma w adresie listu, np. do ministra, jest właściwa (wielkość liter i kolejność)?
    1.
    Szanowny Pan
    Jan Kowalski
    minister Gleboznawstwa
    2.
    Szanowny Pan
    Jan Kowalski
    Minister Gleboznawstwa
    3.
    Minister Gleboznawstwa
    Szanowny Pan
    Jan Kowalski

    Która forma w podpisie pod listem jest właściwa?
    1.
    Jerzy Szczepanik
    sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
    2.
    Jerzy Szczepanik
    Sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
    3.
    Sekretarz Komisji ds. Uziarnienia Gleby
    Jerzy Szczepanik

    Gdzie składamy podpis?
    1.
    własnoręczy podpis
    Jerzy Szczepanik
    Sekretarz…
    2.
    Jerzy Szczepanik
    własnoręczny podpis
    Sekretarz…

    Dziękuję z góry i proszę o przyjęcie wyrazów szacunku,
    Jerzy Szczepanik – Dzikowski
  • ukończonych / nieukończonych 18 lat

    14.01.2023
    12.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o informację, która forma (ukończone/ukończonych) jest poprawna i jaka zasada tym rządzi:

    „ubezpieczony, który ma ukończone 18 lat, dziecko, które ma nieukończone 18 lat”;

    „ubezpieczony, który ma ukończonych 18 lat, lub dziecko, które ma nieukończonych 18 lat”.

    Ogromnie dziękuję i pozdrawiam

  • Użycie wielkiej litery ze względów grzecznościowych

    24.07.2022
    24.07.2022

    Zastanawia mnie kwestia pisowni zwrotów grzecznościowych w transkrypcjach nagrań oraz napisach w nagraniach, np. podcastów, wywiadów, videoblogów na portalach społecznościowych. W tekstach pisanych, jak e-mail, list zwroty grzecznościowe piszemy wielką literą, a jak jest w przypadku napisów do nagrań? Czy w takich rozmowach, dialogach, monologach nagranych i publikowanych w sieci jest podobnie, czy zgoła odmiennie?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego