słowa
  • Konstrukcje ze słowem cecha
    29.09.2017
    29.09.2017
    Dowiedziawszy się, iż można czynić coś nie tylko swoim, ale także cudzym zwyczajem ([…] począł psim zwyczajem lekko skrobać w nie łapą, „Palę Paryż”, B. Jasińskiego), odkryłem, że pewne porównania dozwolono przedstawiać przy pomocy słowa zwyczajem.
    Zastanawiam się, czy w podobny sposób dałoby się użytkować słowem cecha. Przykład: oglądana postać znikła cechą przywidzenia, falowało cechą poruszanej wiatrem flagi. A może wedle cechy?
  • Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę

    31.01.2022

    Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę - czy to odcień?


    Dzień dobry,

    Niedawno zastanawialiśmy się z lubą, jak mogli Polacy/Słowianie określać kolory i barwy/farby, zanim też zaczerpnęli te nazwy z języków odpowiednio romańskich i germańskich. Czy istnieje jakieś pierwotnie nasze określenie na kolor? Czy to może odcień?

  • Skąd wzięło się słowo treść w języku polskim?

    24.07.2021
    24.07.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o etymologię i rozwój semantyczny słowa treść.


    Z poważaniem

    Stratos Vasdekis

  • kilka tysięcy najczęstszych słów
    17.04.2007
    17.04.2007
    Dzień dobry,
    właśnie rozpoczynam pracę nad słownikiem kieszonkowym. Chciałabym się dowiedzieć, gdzie znalazłabym listę kilku tysięcy słów najczęciej używanych w dzisiejszym języku polskim. Jest mi znany Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (Kraków 1990), jednakże zależałoby mi na znalezieniu nowszego źródła, uwzględniającego wyrazy związane ze zmianami społeczno-polityczno-ekonomicznymi ostatnich 17 lat.
    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Agnieszka Kusz
  • Przecinek przed słowami: imieniem, nazwiskiem, rodem
    24.02.2016
    24.02.2016
    W Słowniku interpunkcyjnym J. Podracki podaje, że wyrażenia typu imieniem…, nazwiskiem…, rodem… oddziela się przecinkiem jako dopowiedzenia. Podaje przykłady:
    Do miast przybył podróżny, rodem z Czech, W chacie mieszkał gajowy, imieniem Szczepan, Dowódcą został pułkownik, nazwiskiem Wołodyjowski.
    O ile w pierwszym jestem skłonny widzieć dopowiedzenie, w pozostałych widzę raczej frazę, która w całości określa jedną osobę i której wolałbym nie rozdzielać przecinkiem.
    Czytelnik
  • z każdym słowem
    27.01.2011
    27.01.2011
    Nurtuje mnie kwestia, czy połączenia z każdym i za każdym są równorzędne, tzn. czy można ich używać zamiennie. Czy poprawne jest „Za każdym słowem Jacka Ania czuła się coraz gorzej”, „Za każdym ciosem uciekało z niego życie”, „Za każdym pociągnięciem pędzla…” itp.? Wydaje mi się, że powinno być jednak z każdym słowem, z każdym ciosem i z każdym pociągnięciem pędzla, ale nie wiem, jak to uzasadnić. Bardzo proszę o wyjaśnienie.
    Pozdrawiam,
    W.T.
  • być z kimś po słowie
    28.03.2013
    28.03.2013
    W języku sportowym popularne jest wyrażenie być z kimś po słowie w sensie 'wstępnie coś uzgodnić'. Na przykład: „Zarząd Legii Warszawa jest po słowie z Maciejem Skorżą”. Czy takie użycie tego sformułowania jest poprawne? Jedynym wyjaśnieniem pojawiającym się w słownikach jest 'być z kimś zaręczonym'.
    Z wyrazami szacunku,
    Jan Zwarty
  • Jeszcze raz o słowie D(d)yrektywa
    25.06.2018
    25.06.2018
    Chciałem dopytać o: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ddyrektywa-Rady-92-43-EWG-z-dnia-21-maja-1992-r-w-sprawie-ochrony-siedlisk-przyrodniczych-oraz-dzikiej-fauny-i-flory;18211.html. Chodzi o fragment: „(…) kiedy słowo »Dyrektywa« nie rozpoczyna zdania, oddaje się je w druku małą literą (np. »zawarte (…) w dyrektywie Rady (…)«)”. Ale przecież „dyrektywa” jest tu początkiem nazwy własnej, a podany w nawiasie przykład to ten sam, który właśnie z tego powodu został zapisany wyżej wielką literą.
  • O wielką literę w słowie szabat
    8.02.2019
    8.02.2019
    Czy nazwę święta Szabat piszemy dużą czy też małą literą? W publikacji powołującej się na Komisję Języka Religijnego czytam, że nazwy świąt należy pisać dużą literą: Wielkanoc, Boże Narodzenie, Środa Popielcowa…, a „Nazwy typu: pierwszy piątek miesiąca, szabat (szabas) małą literą, podobnie jak niedziela…”. Otóż Szabat jest najważniejszym świętem żydowskim, a nie zwyczajem. Literatura judaistyczna wymienia to święto z ogromnym szacunkiem, i wyłącznie dużą literą.
  • jedno słowo
    12.01.2014
    12.01.2014
    Witam!
    Przyjemność konwersacji, rozmowy, ekscytacja wymianą zdań. Czy jest jedno słowo, którym można to ująć?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego