słownikowy
  • Dlaczego definicja słownikowa leksemu magnes jest zbyt szeroka i wąska zarazem?

    30.01.2021
    30.01.2021

    Szanowny Panie Profesorze, definicja magnesu jest błędna, nawet w tak uproszczonej wersji. Jest jednocześnie zbyt wąska i zbyt szeroka. Magnes nie musi być metalem. Cechą konstytutywną magnesu (trwałego, bo są jeszcze elektromagnesy) jest wytwarzanie trwałego pola magnetycznego. Takie pole magnetyczne może przyciągać inne substancje magnetyczne, w tym niektóre metale.

    Z poważaniem

  • Określenie człon w słownikowych definicjach strukturalnych

    28.01.2024
    28.01.2024

    Szanowni Państwo,

    w SJP PWN pierwsze wyrazy definicji haseł „czerwono-” i „bio-” zaczynają się od słów „pierwszy człon...”. Wydawało mi się do niedawna, że pierwsze człony ogółem liczą się jako przedrostki, jednak spotkałam się z opinią, że przedrostkiem jest jedynie drugi z nich (nie ma bowiem podstawy słowotwórczej w polszczyźnie), pierwszy zaś jest tematem słowotwórczym (od podstawy „czerwony”). Jak to właściwie jest z tą klasyfikacją -- czy jedno i drugie możemy zaliczyć do przedrostków?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • analiza
    4.09.2009
    4.09.2009
    Rozporządzenie ministra o warunkach technicznych dla drog mówi: „Przyjęcie mniejszej szerokości ulicy wymaga przeprowadzenia ANALIZY obejmującej: 1) wzajemne rozmieszczenie jej elementów (…), 2) sposób (…) odwodnienia, 3) sposób wysokościowego rozwiązania ulicy, 4) wpływ (…) zadrzewienia, 5) podstawowe uwarunkowania hydrogeologiczne (…), 6) podstawowe uwarunkowania ochrony środowiska (…)”. Sprawdziłem słowniki oraz encyklopedie PWN. Której definicji powinnienem użyć, jeśli nie ma innej, specyficznej dla ww. sytuacji?
  • Czego się nie znajdzie w słowniku
    8.05.2001
    8.05.2001
    Proszę o fachową pomoc w interpretacji znaczenia wyrazu wskazanym, np. „…wskazanym jest zastosowanie…”. Czy to oznacza, że:
    - jest to obowiązek inaczej „oblig"?
    - jest to wskazówka, iż dobrze by było?
    Jeżeli byłoby to możliwe, prosiłbym o przesłanie słownikowej interpretacji.
  • Czy czasownik uśmiechać się to ciąg dwóch słów, czy dwusłowo?

    5.05.2024
    5.05.2024

    Szanowni Państwo,

    czy jeśli jakieś słowo (konkretnie: czasownik) nie występuje w słowniku samodzielnie, tylko zawsze w powiązaniu z innym słowem, można je uznać za „słowo”. Przykład: w słowniku nie ma słowa „uśmiechać” tylko „dwusłowo” (?) „uśmiechać się”. Wszak samo „uśmiechać” nie pełni w języku żadnej funkcji.

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    mp

  • dzielenie wyrazów
    14.06.2002
    14.06.2002
    Czy mogliby mi Państwo wyjaśnić, jakimi kryteriami kierowali się twórcy Słownika ortograficznego PWN (pod red. prof. Polańskiego, dzielenie wyrazów Marek Łaziński, rok 2002) przy dzieleniu następujących słów: odes-sać, ale już wy-ssać (s. 877), po-ssać (s. 585)? Podobne wrażenie niejasności odnoszę przy dzieleniu przedrostka anty- (w którym – domyślam się – wyodrębniono stare greckie zaprzeczenie a(n), wikłając dotychczasowe kryteria dzielenia), np. an-tyciało.

    Z poważaniem i podziękowaniem
    Edward Niespodziewany
  • Liczymy wyrazy w zdaniu

    25.09.2023
    25.09.2023

    Ile wyrazów jest w zdaniu: Natalia siedzi w samochodzie w foteliku?

  • hasło
    8.06.2014
    8.06.2014
    Czy wyrażeń w haśle i pod hasłem, kiedy mowa o hasłach słownikowych, można używać zamiennie?
  • Hreczkosiej
    30.03.2016
    30.03.2016
    Szanowni Państwo,
    interesuje mnie funkcjonowanie słowa hreczkosiej w czasach Mikołaja Reja. Czy wówczas stosowano wspomniane określenie?
    Intryguje mnie charakter wyrazu; wydaje mi się, że zawiera nutę pogardy, jednak nie mogę znaleźć potwierdzenia słuszności swoich przeświadczeń. Nurtują mnie zależności między hreczkosiejem a człowiekiem poczciwym ojca polskiej prozy. Rej chwalił żywot szlachcica-ziemianina; czy ówcześni przeciwstawiali Rejowej gloryfikacji zasiedziałego na roli szlachcica?
  • Introwertyzm a introwersja

    15.04.2021
    15.04.2021

    Dzień dobry,

    chciałabym zapytać, czym różnią się znaczeniowo takie określenia jak: introwersja i introwertyzm? Czy któreś z nich zarezerwowane jest dla danej dziedziny naukowej lub być może jedno z nich zawiera w sobie również drugie, będąc bardziej ogólnym?

    Dziękuję za odpowiedź,

    Justyna

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego