twierdzący
  • Forma dopełnienia: dopełniacz czy biernik
    6.09.2018
    6.09.2018
    Sz. P.,
    chciałbym dotrzeć do wytycznych dotyczących obsługi zjawiska, które na swoje potrzeby roboczo nazywam propagacją przeczenia (dopełniacza) w zdaniu. Jak rozpoznawać w zdaniach, która część bezpośrednio wiąże się z przeczeniem i wymusza dopełniacz, a która powinna być z powrotem w mianowniku czy bierniku? Dla przykładu: Są Państwo jedynym źródłem, któremu nie waham się [by] przekazać środki [środków?] na działanie. Przekazanie środków następuje, więc czuję opór przed dopełniaczem.
  • Schemat składniowy czasownika kupować

    10.10.2022
    10.10.2022

    Dzień dobry!

    Jak poprawnie powiedzieć: Czy nie powinniśmy kupić jakiegoś chleba? Czy – Czy nie powinniśmy kupić jakiś chleb? Kiedy używać biernika, a kiedy dopełniacza w połączeniu z czasownikiem „kupić”?

  • taki…, jaki… i ten…, który…, ale też taki…, który…
    18.02.2014
    18.02.2014
    Czy jeśli w zdaniu nadrzędnym występuje taki, tacy itp., to w zdaniu podrzędnym zawsze powinno pojawić się jaki, jacy itp., np. „Są tacy, jacy twierdzą, że…”, czy może lepiej będzie: „Są tacy, którzy twierdzą, że…”? W zasadzie zalecenie poprawnościowe jest takie, że w pary łączymy wyrazy jakitaki (charakterystyka) oraz ten – który (identyfikacja), a połączenia krzyżowe są niepoprawne.
  • Użycie cudzysłowu
    11.12.2015
    11.12.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o poprawność użycia cudzysłowu. Przykład pierwszy:
    Z „najmocniejszego twierdzenia geometrii” wiemy, że (…).
    Cudzysłów wydaje mi się potrzebny, gdyż nie chodzi dosłownie o najmocniejsze twierdzenie całej geometrii, ale o pewne twierdzenie o okręgu, które zwyczajowo jest tak nazywane.
    Przykład drugi:
    Ile meczów „każdy z każdym” musi rozegrać 6 drużyn?.
    Chodzi tu o nazwę pewnej formuły, stąd cudzysłów.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • do Tych czy Tychów?
    28.02.2003
    28.02.2003
    Tychy powracają jak bumerang. Mimo że eksperci poradni językowej wielokrotnie wypowiadali się na temat dopełniacza tej nazwy, ich odpowiedzi nie satysfakcjonują czytelnika gazety, w której pracuję. Otóż twierdzi on, że poprawna jest jedynie forma Tych, i domaga się dokładnego potwierdzenia, na podstawie jakich ustaleń i kiedy do języka ogólnego i do słowników trafiła forma Tychów. Niestety sama nie potrafię wskazać takiego dokumentu, czy też daty wprowadzenia oficjalnej poprawki (czytelnik twierdzi, że podobne zmiany są poprzedzone konkretnymi przepisami). Bardzo proszę o pomoc i jak najbardziej szczegółową odpowiedź.
    Agata Gogolkiewicz
  • metoda dobrego startu
    4.09.2014
    4.09.2014
    Szanowni Państwo,
    jak powinnam zapisać następujące techniki (metody): mobilna rekreacja muzyczna, metoda dobrego startu, metoda ruchu rozwijającego. Autorzy tych metod (M. Kierył, M. Bogdanowicz, W. Sherborne) zapisują je dużymi literami. Czy tak jest poprawnie? Czy reguluje to jakaś zasada?
    Z poważaniem
    Czytelniczka Poradni PWN
  • Ogólne określenia ilości

    30.01.2024
    22.01.2024

    Szanowni Państwo!

    Czy określenia „większość” i „niektóre” są synonimami, mają takie samo znaczenie, można ich używać zamiennie? Jestem pewien, że nie, ale stykam się z osobami, które mają zdanie odmienne od mojego.

    Z poważaniem - Dociekliwy

  • wątpliwe imiesłowy bierne
    9.10.2011
    9.10.2011
    Dzień dobry,
    czy można utworzyć imiesłowy przymiotnikowe bierne od czasowników zadecydować, odpowiedzieć i twierdzić? Tylko pierwszy występuje w Praktycznym słowniku współczesnej polszczyzny (jednak podaje wyłącznie konstrukcję zadecydować co, a nie wspomina o zadecydować o czymś, co jest podejrzane), mimo że wszędzie występuje konstrukcja ktoś robi coś. Problem polega na tym, że zamiast rzeczownika w bierniku znajdującego się po czasowniku jest konstrukcja z że.
    Pozdrawiam
  • Zastosować do…
    26.11.2016
    26.11.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się nad łączliwością czasownika zastosować w kontekście matematycznym: Z twierdzenia Pitagorasa zastosowanego dla trójkąta… czy Z twierdzenia Pitagorasa zastosowanego do trójkąta…? Wydaje mi się, że obie formy są poprawne.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Ani Antoni...

    2.03.2024
    2.03.2024

    Dobry dobry,

    interesuje mnie powiedzenie: „Ani Antoni na morzu wiatru nie dogoni”. Czy wiadomo, o jakim Antonim mowa w tym zdaniu oraz jaki jest kontekst tej wypowiedzi? Tzn. czy jest to ogólne sformułowanie, twierdzące, że niemożliwych rzeczy, nie sposób wykonać, czy może jednak kryje się za nim jakaś głębsza historia? Byłbym wdzięczny za odpowiedź.

    Pozdrawiam i życzę miłego dnia

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego