-
robił/robiła
23.01.202423.01.2024Szanowni Państwo,
skoro mamy w czasie przeszłym rozróżnienie na robił/robiła, to czy kiedyś było rozróżnienie w czasie teraźniejszym ( np. jestem/jestam) albo w przyszłym ( np. zrobie/zrobia). Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam
-
rollborder
22.05.202322.05.2023Zwracam się do Państwa z pytaniem o wyraz rollborder (a może rolborder?). Czy obie formy są równoważne, czy tylko jedna z nich jest poprawna? Dodatkowo — jaki jest źródłosłów tego słowa? Z pozoru wygląda na anglicyzm, ale ani nie znajduję takiego wyrazu w angielskich słownikach, ani w użyciu w angielszczyźnie.
-
rotiseria30.05.200630.05.2006Czym wyróżnia się rotisseria spośród innych lokali gastronomicznych i czy słowo to poprawnie napisałem (jedno t i dwa s)?
-
rozbójnik21.09.201121.09.2011Dlaczego od rozbój jest rozbójnik, chociaż mamy rzeczownik odbojnik, od przewóz jest przewoźnik itp. Skąd to ó zamknięte?
Pozdrawiam,
ŁB -
ruja i porubstwo11.01.200211.01.20021. Dlaczego porubstwo pisze sie przez u, a nie ó? Jak to wytłumaczyć?
2. Dlaczego rzężenie pisze się przez rz, a nie ż? Jak to wytłumaczyć, opierając się na znajomości gramatyki historycznej naszego języka?
3. Dlaczego pożępolić pisze sie przez ż, a nie rz? Jak przeprowadzić analizę historyczną w tym wypadku? -
rz i ż, u i ó w wymowie8.01.20108.01.2010Szanowni Państwo!
Chciałbym wiedzieć, czy w dawnej polszczyźnie pary rz i ż oraz u i ó różniły się wymową.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar -
Sądek a sąd
24.01.2022Dzień dobry,
Interesuje mnie etymologia słów sąd (ocena, wyrok) i sądek (naczynie).
W jaki sposób z jednego korzenia powstały słowa o tak różnym znaczeniu (wydaje się, jakby nie było między nimi żadnego związku) ?
Pozdrawiam
-
Serce jako ośrodek uczuć 29.12.201529.12.2015Szanowni Państwo,
nie jestem pewien, czy jest to właściwe pytanie do językoznawców, ale spróbuję: Skąd właściwie wzięło się symboliczne traktowanie serca ludzkiego jako ośrodka uczuć? Czy jest w ogóle możliwe wskazanie jakichkolwiek źródeł takiego ujęcia? (Pismo Święte?).
Do namysłu nad tym pytaniem skłonił mnie film „Bogowie”, w którym pewna kobieta obawiała się, czy aby po transplantacji serca u męża jego uczucia wobec niej nie ulegną zmianie.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Sfrancuzieć21.05.201621.05.2016Mamy polonizację, germanizację, a jak brzmi to względem Francji?
Frankonizacja, romanizacja czy sfrancuszczenie?
Pozdrawiam
Jarek