-
kompania18.06.200118.06.2001Szanowne Panie i Szanowni Panowie z PWN!
Postanowiłem skorzystać z tej nowoczesnej formy łączności z Wydawnictwem, aby wyjaśnić nurtujący mnie problem. Chodzi mi o odmianę rzeczownika kompania (w znaczeniu 'pododdział wojskowy'). Jaka będzie forma tego rzeczownika w dopełniaczu liczby mnogiej?
1. „Słownik ortograficzny języka polskiego wraz z zasadami interpunkcji”, PWN 1986, na stronie 408 podaje „tych kompanii” (przez dwa i).
2. „Mały słownik języka polskiego”, wydanie X, 1993 r., na stronie 330 podaje „kompania ż, I, DCMs. – nii” ( przez dwa i).
Z wyjaśnień na stronie XIII pkt. II/5 wynika, że -nii jest stosowane tylko dla liczby pojedynczej (brak dopisku „lm” ). Wobec tego forma tych kompanii jest zła.
Jak rzeczywiście powinna wyglądać odmiana rzeczownika kompania w dopełniaczu liczby mnogiej?
Życzę dalszych sukcesów w nowych uwarunkowaniach ekonomicznych.
Kazimierz Garsztkowiak -
krzyczeć po kimś12.03.201612.03.2016Zdarza mi się słyszeć, zwłaszcza wśród moich znajomych z południa Polski, formę krzyczeć po kimś zamiast krzyczeć na kogoś. Z początku podejrzewałem, że jest to element śląskiej gwary, ale później zdarzało mi się napotykać tę formę także u mieszkańców innych rejonów kraju. Żaden ze słowników, które przeglądałem, nie wspomina o krzyczeniu po kimś. Stąd moja prośba o wyjaśnienie, skąd w języku wzięła się ta forma i czy można uznać za poprawne jej stosowanie.
-
Łotwa
13.10.202313.10.2023Czy znana jest etymologia nazwy Łotwa? Zawsze ciekawiło mnie to, że w niemal każdym innym języku nazwa tego kraju wywodzi się albo z łacińskiego „Lettonia” albo z łotewskiego „Latvija”. Najbliższy sąsiad Łotwy ma blisko brzmiącą nazwę „Lietuva”, w naszym języku wymawiany jako „Litwa”. Idąc tym przykładem, dlaczego Łotwa nie nazywa się „Latwia”?
-
Medycyna personalizowana, terapia personalizowana
28.06.202128.06.2021Szanowni Państwo,
mamy w genomice od dłuższego czasu taki problem: medycyna personalizowana czy medycyna spersonalizowana? To samo tyczy się terapii czy leczenia – będzie ono personalizowane czy spersonalizowane? A może obie frazy są poprawne, ale należy używać ich w innym znaczeniu? W języku angielskim (tam powstały te pojęcia) mamy personalised medicine, personalised therapy etc. Podobnie mamy w języku niemieckim, gdzie używa się individualisierte Medizin oder Präzisionsmedizin.
-
nazwy dokumentów4.07.20054.07.2005W pełnych nazwach ustaw i uchwał piszemy wielką literą pierwszy wyraz, a resztę z małej. Ale co z nazwami takich dokumentów jak: Statut Gminy X (jest aktem prawnym tak jak ustawa), Strategia Rozwoju Gminy X, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy X na lata 2004–2006, Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004–2006, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego? Czy tu stosuję się taką zasadę jak w wypadku tytułów czasopism (ja tak zrobiłam)? Czy stosować cudzysłów?
-
ortografia a historia języka13.05.201513.05.2015Dzień dobry,
dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
Pozdrawiam
Zdzisław K.
-
podwójne przeczenie
31.10.202331.10.2023Szanowni Państwo,
od jakiegoś czasu zastanawiam się, dlaczego – mimo że w języku polskim występuje reguła podwójnego przeczenia – w tym wyrażeniu nie piszemy „Lenistwo NIE jest niczym innym jak tylko…”. A może w ogóle nie zrozumiałem, o co chodzi w tym zagadnieniu. Z góry serdeczne Bóg zapłać za odpowiedź!
Z poważaniem
Stanisław Józef
-
Polszczyzna przedwojennego Lwowa
12.07.202212.07.2022Dzień dobry,
czy istnieją jeszcze społeczności lub choćby pojedynczy ludzie posługujący się gwarą lwowską (czy może raczej odmianą języka polskiego w jakiś sposób kontynuującą tę przedwojenną gwarę)? Czy powstają współcześnie jakieś teksty w tej gwarze? Czy można stwierdzić jednoznacznie, że jest ona martwa?
-
rodzaj męskoosobowy
5.11.20235.11.2023Interesuje mnie geneza i czas wyodrębnienia się rodzaju męskoosobowego. Kiedy mniej więcej (wiek, lata) dokonał się rozdział między „ci panowie” kontra „te psy” i czy był on w jakikolwiek sposób motywowany czynnikami pozajęzykowymi (np. społecznymi)? I czy można ten rozdział prześledzić na podstawie staropolskich tekstów?
Pozdrawiam,
KB
-
trzy pytania22.11.201422.11.2014Czytając książkę Milana Kundery, natrafiłam na pewne konstrukcje, których poprawności nie jestem pewna. Czy może, biorąc pod uwagę, że to proza artystyczna, są jednak poprawne?
1. Schlebiony i poruszony tą nocną wizytą. (brak słowa schlebiony w słowniku)
2. I jeden, i drugi wie, czego szuka na twarzy przed sobą; i jeden, i drugi wie, że szukają tego samego. (dlaczego nie szukają, wiedzą?)
3. Położył kres próżnym próbom przywoływania jej do życia, jaką była. (taką, jaką była?)