ułożyć
  • dupościsk
    2.07.2009
    2.07.2009
    Jak wyglądałby porządny słownikowy artykuł dupościsk, zwłaszcza co do liczby uwzględnionych znaczeń oraz związanych z nimi kwalifikatorów typu pot., środ., wulg. etc.? Z internetu wynika, że słowa tego używa się w bardzo różnych sytuacjach, od tuningu samochodu po walkę z alkoholizmem (nie udało mi się rozgryźć tego aowskiego znaczenia). Czy użycie tego słowa w stosunkowo niewinnym znaczeniu strach będzie zrozumiałe, czy też wywoła w odbiorcy skrajnie inne, niepożądane skojarzenia?
  • empetrójka
    31.12.2008
    31.12.2008
    Witam.
    Mam pytanie: czy wyraz empetrójka jest poprawny językowo? Które zwroty są poprawne pod względem pisowni: słuchać emeptrójki? słuchać mp3? słuchać muzyki z odtwarzacza mp3? A może słuchać muzyki z odtwarzacza MP3?
    Z góry dziękuję :)
  • epod(a)
    10.02.2010
    10.02.2010
    Która forma jest poprawna: epod czy epoda? W opracowaniach dotyczących twórczości Horacego można odnaleźć obydwa terminy. Czy oznacza to, że epod(a) to wyraz dwurodzajowy?
  • Forma w Polszcze

    19.06.2023
    16.06.2023

    Dlaczego w staropolszczyźnie mówiono „w Polszcze” (pewnie celownik też tak brzmiał?). I dlaczego skoro tak, to obecnie poprawna forma jest „w Polsce” – czy to wpływ mazurzenia?

    Dziękuję za pomoc

    Łukasz

  • formy trybu rozkazującego
    11.03.2003
    11.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
    Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
    W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
    1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
    2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
    Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
    Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
    Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
    I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
    Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
    Z serdeczną wdzięcznością,
    Helena Kazancewa
  • interwał punktów odbioru
    4.12.2018
    4.12.2018
    Dzień dobry,
    chciałbym zapytać o zapis nazwy parametru technicznego. Sytuacja jest następująca: są punkty ułożone w linii, ze stałym krokiem odległości pomiędzy punktami. W takim wypadku parametrem opisującym tą stałą odległość pomiędzy punktami będzie interwał np. o wartości 25 m. Pytanie: czy nazwa tego parametru to Interwał punktu odbioru, czy może Interwał punktów odbioru (lp. czy lm.?)? Np. w języku angielskim stosowany jest zwrot Receiver point interval, czyli jako lp.
  • kłopotliwy wołacz
    18.07.2003
    18.07.2003
    Jaka jest poprawna forma wołacza rzeczownika nić? Podczas ostatniej gry w scrabble zostało ułożone słowo nicio (jako wołacz od nić – o nicio słaba). Zgodnie z odmianą rzeczowników rodzaju żeńskiego grupy V powinno być W – nici, zaś w definicji wyrazu jest: „nić ż V, DCMs. nici; lm MD. nici, N. nićmi, co może sugerować, że wołacz na postać nić. W każdym razie nicio nie jest chyba poprawną formą (a może w innym kontekście?).
    Przepraszam, że piszę w tak błahej sprawie, ale pewna osoba upiera się, że nicio jest poprawne.
  • Kropka na końcu artykułu hasłowego
    29.01.2018
    29.01.2018
    Czy błędem jest postawienie kropki po definicji słownikowej zaczynającej się małą literą? Przykład: uzębienie: liczba, kształt i ułożenie zębów danej osoby, unikatowe dla każdego człowieka.
  • ksenolatria
    14.04.2012
    14.04.2012
    Dzień dobry.
    Chciałbym się dowiedzieć, czy w j. polskim istnieje rzeczownik, który określa osobę przekładającą obcą kulturę ponad swoją. Słownik PWN wymienia ksenofila, ale on tylko „odnosi się z sympatią do cudzoziemców i cudzoziemszczyzny”, a ja mam na myśli osobę, która wręcz hołduje obcym tradycjom, odrzucając te rodzime.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • lekarz pisarz
    4.02.2013
    4.02.2013
    Czy zestawień w tytule Encyklopedycznego słownika lekarzy pisarzy w literaturze światowej albo w nazwie Unii Polskich Pisarzy Lekarzy nie powinno się zapisywać z dywizem? Moim zdaniem lekarz i pisarz są określeniami równorzędnymi, o czym świadczy chociażby ich przestawność.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego