używać
  • Dzień dobry czy Dobry wieczór?
    31.01.2006
    31.01.2006
    Jaki jest przedział czasowy odnośnie używania zwrotów typu: Dzień dobry a Dobry wieczór i Do widzenia a Dobranoc? Moje pytanie dotyczy sytuacji, gdy zimą znaczna część społeczeństwa o godzinie np. 16.00, wchodząc do sklepu, mówi Dobry wieczór, a wychodząc – Dobranoc. Dziwi mnie to, bowiem zawsze używam słów Dobry wieczór, gdy mamy do czynienia z godzinami wieczornymi, tj. np. od 19.00, a Dobranoc, gdy nadchodzi czas pójścia spać. Jaka jest zatem reguła używania powyższych zwrotów?
  • Tworzymy skróty
    8.02.2011
    8.02.2011
    Witam serdecznie.
    Jestem nauczycielem. Od kiedy wprowadzono do szkół ocenę „dopuszczającą”, mam problem z tym, jakiego skrótu tej oceny używać. Mamy dst jako 'dostateczny', db jako 'dobry' itp. Przyjęło się u nas używanie skrótu: dop, ale mi się on nie podoba. Moim zdaniem lepiej wygląda: dps, który utworzyłem moim zdaniem analogicznie do tych już używanych. Czy są jakieś zasady tworzenia takich skrótów? Czy któryś z nich jest w jakimś sensie lepszy od innych?
    Pozdrawiam
  • użycia metaforyczne
    6.12.2001
    6.12.2001
    1. Czy słowa klarowny używa się w języku polskim z zasady dla określenia własności substansji materialnej, na przykład soku, czy może być ono używane dla określenia własności tekstu lub idei?
    2. Czy słowo intymny ma w języku polskim znaczenie odnoszące się tylko do międzyludzkich związków zmysłowych albo seksualnych, czy może być użyte również dla określenia zażyłości duchowej albo intelektualnej pomiędzy ludźmi?
    3. Czy słowo wspinaczka w języku polskim używane może być jedynie na określenie zdobywania szczytów górskich, czy również jako przenośnia, w wyrażeniach wspinaczka po stopniach kariery, wspinaczka na wyżyny ducha?
    4.Czy słowo realność jest pseudopolskie, czy może być używane w języku polskim na równi z rzeczywistością?
    5. Czy słowo rozprawa oznacza tylko rozprawę sądową, czy można go używać na określenie omawiania czegoś, dyskusji, dysputy?

    Załączam wyrazy szacunku,
    Paul Jaworski
  • Wielkie mi mecyje!
    16.11.2017
    16.11.2017
    Szanowna Pani Profesor,

    moje pytanie dotyczy powiedzenia wielkie mi mecyje. Czym są owe mecyje i czy jest to wyraz używany współcześnie w innych wypowiedziach niż to zacytowane?

    Z poważaniem
    Czytelniczka
  • witryna – raz jeszcze
    28.03.2003
    28.03.2003
    Szanowni Państwo,
    serdecznie dziękuję za wyjaśnienie dotyczące terminu witryna internetowa (załączam je poniżej). Przyznam jednak, że nadal mam wątpliwości. Przecież nie powiemy internauci goszczący w witrynie, wizyta w witrynie?? Witryny sklepowe można wszak tylko oglądać, a z witrynami internetowymi robimy jeszcze inne rzeczy – wchodzimy na nie, odwiedzamy je, powracamy na nie, gościmy na nich, poruszamy się po nich, dokonujemy na nich wizyt. Wydaje mi sie, że kontekst, w jakim jest używane pojęcie witryna internetowa, jest zupełnie inny od tego, w jakim używamy wyrażenia witryna sklepowa, zatem przenoszenie zasad językowych dotyczących pierwowzoru chyba nie sprawdza się… Bardzo proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości.
    Dziękuję i życzę miłego weekendu!
    Monika Niemirowska
    Szanowni Państwo,
    zauważyłam, że odpowiadając na pytania internautów, używają Państwo formy w witrynie internetowej, a nie na witrynie (w internetowej witrynie Ministerstwa Sprawiedliwości, w internetowej witrynie tyskiego urzędu miasta itd.). Tymczasem forma używana powszechnie przez samych internautów to na witrynie. Czy uznaliby ją Państwo za poprawną?
    Z góry serdecznie dziekuję za odpowiedź,
    Monika

    Myślę, że użycie metaforyczne powinno mieć oparcie w użyciu doslownym. Towar leży na wystawie sklepowej, ale w witrynie sklepu, nie na witrynie. Jest to logiczne, bo witryna to sklepowe okno, a internetowa witryna to też rodzaj okna, przez które internauci zaglądają do jakiejś firmy lub instytucji.
    - Mirosław Bańko
  • Zaprzestać
    18.06.2019
    18.06.2019
    Witam
    Jak poprawnie napisać dwa poniższe zdania:
    - czas przyszły Jednocześnie zaprzestanę używania samochodu czy Jednocześnie zaprzestanę używanie samochodu,
    - czas przeszły Jednocześnie zaprzestałem używania samochodu czy Jednocześnie zaprzestałem używanie samochodu?

    Pozdrawiam
  • Cienka czerwona linia
    28.12.2016
    28.12.2016
    Interesuje mnie znaczenie coraz częściej (i moim zdaniem błędnie) stosowanego idiomu cienka czerwona linia. Obserwuję jego nagminne używanie z czasownikiem przekraczać, co jest zrozumiałe bez czerwonej: przekraczać cienką linię oznacza coś na kształt kropli, która przelewa czarę/przepełnia kielich. Wg mnie cienka czerwona linia to ostatni bastion oporu, ostatnia barykada – wiązać się powinna z heroizmem skutecznego trwania na posterunku.
  • imiesłów przysłówkowy
    11.05.2005
    11.05.2005
    Witam!
    Czy zdanie: „Prosimy o pisanie gramatyczne, pełnymi zdaniami, używając polskich liter” jest niepoprawne gramatycznie?
    Pozdrawiam.
  • Jak wymawiamy ł?
    15.04.2003
    15.04.2003
    Pytanie: Szanowni Państwo!
    Wielokrotnie spotykam w odpowiedziach o wymowie użycie [ł] dla wskazania niezgłoskotwórczego [u] (V1 – [fał 1], feng shui – [fank szłej]). Jest dość znaczna ilość użytkowników języka polskiego, zwłaszcza na wschodzie, która w dalszym ciągu używa twardego [ł]. Do niedawna w szkołach teatralnych właśnie uczono twardego [ł] jako poprawnego scenicznie. Tłumaczenia wymowy tego typu mogą być dla nich mylące. Trudno dzieciom, mówiącym twardo [ł], wytłumaczyć, że spotkane w komiksach [Łał] musi być czytane jako [Uau]… Czyżby nie można było do oznaczenia niezgłoskotwórczego [u] użyć innego znaku i nie krzywdzić użytkowników twardego [ł], które z taką nostalgią wspominają Polacy w Macierzy? Język polski jest używany nie tylko w kraju, więc ignorowanie w słownikach wymowy użytkowników twardego [ł] (historycznie usprawiedliwionego i poprawnego z punktu widzenia języka polskiego!) jest krzywdzące.
    Z poważaniem,
    Mirosław Szejbak
  • kod semantyczny w profesjolekcie informatycznym
    12.03.2020
    12.03.2020
    Dzień dobry!
    Mam pytanie do Państwa dotyczące pojęcia pochodzącego z dziedziny logiki, ale stale używanego w światku IT.
    Czy poprawne jest sformułowanie „kod semantyczny” w odniesieniu na przykład do kodu HTML? Jest to forma, która kompletnie przejęła kontrolę i już nikt nie używa innych. Toczę zacięty bój z przyjacielem, który twierdzi, że jest to w pełni poprawne określenie i podaje mi definicje, które ewidentnie wskazują na pojęcie „kod poprawny semantycznie”, nieważne z której strony na nie spojrzę. A mimo to dalej króluje „kod semantyczny”, który brzmi równie źle jak „to zdanie jest gramatyczne”.
    Kod semantyczny, według ludzi stosujących tę formę, to taki kod, w którym używa się znaczników dla elementów zgodnie z ustalonym wcześniej schematem/systemem/semantyką. Czyż nie jest to właśnie kod poprawny semantycznie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego