w-nowym-miejscu
  • monastyr Rilski czy Rilski monastyr?
    1.03.2024
    23.12.2002
    Czy istnieje jakaś zasada, za pomocą której można by wyjaśnić, dlaczego piszemy Rilski monastyr, Baczkowski monastyr, a jednocześnie monastyr Awraamijewski czy monastyr Borysoglebski? Są to przykłady zaczerpnięte z Nowej encyklopedii powszechnej PWN. Gdyby nazwa klasztoru brzmiała monastyr Rilski, to w haśle po Rilski byłby przecinek (jak np. „Bałkański, Półwysep”), zresztą Rilski monastyr pojawia się nie tylko w nagłówkach (np. hasło „Bułgaria. Sztuka”).
    Bardzo proszę o wyjaśnienie tej kwestii.
  • Neosemantyzmy koncept, koncepcyjny

    22.07.2023
    8.07.2023

    Dlaczego niektóre restauracje są nazywane konceptami? Co to znaczy? Spotkałem się też z określeniem „koncept gastronomiczny”. Żadna z def. słowa koncept mi nie pasuje. Zrozumiałbym, gdyby mówić o koncepcie gastronomicznym, który jest w fazie planowania, ale nie rozumiem co znaczy nazywanie konceptem działającej od dawna restauracji, np.:

    „Będziecie mieli szansę stołować się w ponad 60 konceptach gastronomicznych”

    „Właściciele ogłosili, że to już koniec konceptu na Szewskiej ze względu na problemy z pracownikami, a dokładniej ich brakiem.”

    „W listopadzie i grudniu naliczyłem kolejnych 15 otwartych konceptów”

    Chodzi mi o to, że tu koncept jest rzeczownikiem konkretnym, a nie abstrakcyjnym.

  • No i masz strzelone!

    2.04.2015
    2.04.2015

    Pytam o złożenia czasownika mieć z imiesłowami przymiotnikowymi biernymi („W domu mam zabronione…”), a także „Mam to kupione”, „Mam to załatwione”, „Mam to nagrane”, ale też „Masz przegrane!” (przy czym g należy zamienić na s) i inne podobne groźby. Znajomy poznaniak przytoczył mi rozmowę przy stole:

    — Janek, przestań mlaskać, bo cię strzelę.
    Janek mlaszcze dalej. Po chwili:
    — No i masz strzelone.

    Poprawne? Germanizm?

  • oraz
    30.12.2013
    30.12.2013
    Jaka jest zasada stosowania spójnika oraz? Czy oraz można stosować tylko wówczas, gdy wcześniej wymieniliśmy już dwa rzeczowniki lub jeden rzeczownik w liczbie mnogiej? Np. poprawne: „Jaś dostał na urodziny rower, sanki oraz piłkę” vs. niepoprawne: „Jaś dostał na urodziny sanki oraz piłkę”. A co ze zdaniami bez użycia rzeczowników? Np.: „W pociągu graliśmy w karty oraz opowiadaliśmy sobie dowcipy”. W dwóch ostatnich zdaniach użyłabym raczej spójnika i, czy słusznie?
  • polska terminologia piłkarska
    15.03.2011
    15.03.2011
    Moje uszanowanie!
    Chciałbym zadać pytanie dotyczące terminologii piłkarskiej. Wiele polskich określeń pochodzi tu z angielskiego, pośrednio lub nie (jak korner czy róg, wolny, karny itd.). Są jednak dwa wyjątki, które mnie interesują: spalony (offside) i pomocnik (midfielder). Skąd wzięły się te polskie określenia? Czy można wskazać czas ich pojawienia się, miejsce, autora?
    Pozdrawiam serdecznie!
  • pomagać do czegoś?
    28.11.2013
    28.11.2013
    Zauważyłam ostatnio w art. 291 i 292 Kodeksu karnego wyrażenie pomagać do i zaczęłam się zastanawiać, czy takie połączenie jest poprawne. Po wyszukiwaniu w korpusie (wersja demonstracyjna) znalazłam te wyrazy w takim samym znaczeniu również w art. 122 Kodeksu wykroczeń, w reszcie wyników były one użyte w innym sensie (np. pomagać do końca). Skąd w tekstach prawnych taka konstrukcja, której nie używa się (czy na pewno?) w języku ogólnym, i czy jest ona poprawna?
  • profesor zwyczajny i profesor nadzwyczajny

    7.02.2024
    7.02.2024

    Szanowni Państwo, chciałbym się dowiedzieć, dlaczego profesora zwyczajnego określa się mianem zwyczajny, a doktora habilitowanego — nadzwyczajnym. Sądząc po nazwach, ten drugi powinien stać wyżej w hierarchii od pierwszego, bo nadzwyczajny znaczy więcej niż zwyczajny, a przecież w rzeczywistości jest chyba odwrotnie. Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni

  • przejemca
    9.07.2008
    9.07.2008
    Witam,
    w projektach procedur dotyczących jednego z funduszy strukturalnych nagminnie wymieniane jest słowo przejemca, określające osobę, na którą przeniesiono prawa własności/posiadania. Zaznaczam, iż fakt ten ma miejsce w oficjalnych pismach urzędowych, słowo to zatem wyszło już poza nieformalny żargon biurowy. Czy wobec powyższego ma szansę stać się neologizmem i na stałe zagościć w słownikach? Jeżeli nie, jakiego wyrazu w zamian należałoby użyć?
  • Sorterownia a sortownia 

    28.01.2023
    7.03.2021

    Ostatnio przeczytałam informację, że powstaną nowe sorterownie odpadów – czyli miejsca, gdzie każdy dostarczający odpady będzie je sam sortował. Słowo sorterownie wygląda mi tutaj trochę dziwnie. Czy nie powinno być sortownie? Przecież odpady będą tam sortowane. A może jednak słowo sorterownie jest poprawne jako pochodzące od słowa sorter – czyli ten, który sortuje odpady?

  • spotters albo spoters

    21.01.2024
    21.01.2024

    Dzień dobry, spotkałem się z pewnym dylematem związanym z zapisem słowa „spotters” w odniesieniu do policjanta, bowiem w publikacjach do 2022 roku występowała tylko jedna forma zapisu tego wyrazu przez dwa "t". Jednak w 2022 ukazało się Zarządzenie nr 60 Komendanta Głównego Policji z dnia 7 kwietnia 2022 r. (…), w którym w § 1. pojawia po raz pierwszy słowo „spoters" z jednym "t”, a kolejnym dokumentem jest Decyzja nr 337 KGP z 2022 r.

    W związku z tym czy w jednej publikacji dopuszczalne byłoby stosowanie dwóch odmiennych form zapisu tego wyrazu, czy należałoby przyjąć nowy zapis do wszystkich, czy może jednak spolszczenie tego wyrazu nie powinno mieć miejsca?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego